Campingi i noclegi w Europie, cz. II

Po przeczytaniu tego wpisu będziecie wiedzieć, czego można się spodziewać po noclegach we Włoszech i we Francji, gdzie spać w Niemczech, co czeka na Was w krajach Beneluksu, oraz jak wyglądają campingi i nocowanie w Szwecji czy Norwegii.

Pierwszą część cyklu noclegowego możecie znaleźć pod tym linkiem: Campingi i noclegi w Europie, cz. I

Norweska hytta

Włochy, gdzie spać i za ile?
Oczywiście, jak zwykle, wszystko zależy od terminu i miejsca. Z czystym sumieniem mogę jednak powiedzieć, że pod koniec sezonu czyli wrzesień/listopad ceny są bardzo atrakcyjne a miejsca często puste. Pogoda jednak może być różna. Jest raczej ciepło, ale trzeba się liczyć z deszczem.

W każdym razie campingów i kwater w stylu Bed & breakfast (czyli pokój ze śniadaniem) we Włoszech jest bardzo dużo. Zwłaszcza na wybrzeżu czy w turystycznych miejscach nie będziecie mieli problemu ze znalezieniem noclegu.

We Włoszech jest też dużo tanich hoteli o standardzie raczej przeciętnym. To miejsca, które potrzebują często odświeżenia a czas zatrzymał się tam co najmniej w latach dziewięćdziesiątych.

Nasze królewskie łoże w domu w Rzymie

W przypadku campingów, to przygotujcie się, że miejscówki mogą być naprawdę ekstra. Często usytuowane na wzgórzu z widokiem na całe miasto. Niestety, w przypadku jazdy rowerem z sakwami takie zwieńczenie dnia – nierzadko stromy podjazd do campingu, jest trochę wkurzające 😉

Widok z campingu na Weronę

Czystość, zarówno na campingach (zwłaszcza sanitariaty) jak i na kwaterach jest raczej w porządku. Natomiast kwatery, które można zarezerwować przez Booking, a zwłaszcza przez AirBnB, często są bardzo czyste i wyjątkowo ładne.

Jedyne, o czym warto wiedzieć, w przypadku Włoch to to, że Internet jest często bardzo marnej jakości. Czasami w ogóle nie działa, albo wymagają kupna karty (na której znajduje się pin jako login do sieci) /zapłaty za daną ilość czasu, podczas którego można korzystać z Internetu.

Na szczęście teraz, w dobie darmowego roamingu w UE, nie ma to takiego znaczenia. Znaczenie ma jednak to, że komórkowy Internet we Włoszech jest często w jakości H lub H+. Czyli trochę słabiej niż LTE, które we Włoszech też potrafi się ślimaczyć.

Ceny noclegów we Włoszech, w tym również campingów zaczynają się mniej więcej od 20 euro za dwie osoby (z namiotem i rowerami – w przypadku campingów).

Campingi we Włoszech bardzo rzadko wyposażone są w kuchnię, papier toaletowy czy mydło. Trzeba mieć własne 😉

Camping z własną plażą? Czemu nie 😉

Francja
We Francji, zwłaszcza na południu i w Dolinie Rodanu, campingi są wszędzie. Często są to takie przydomowe pola. Jednak prawie zawsze zadbane.

Ceny campingów we Francji zaczynają się od kilkunastu euro, ale im wyższy standard (a potrafi być wysoki) tym wyższa cena.

 Należy też być przygotowanym na to, że w umywalkach jest często tylko zimna woda (dotyczy to zresztą wielu krajów, m. in. również Włoch)

W przypadku kwater, to jak to zwykle, różnie bywa. Niestety raz nam się trafił hostel, który wcześniej był noclegownią dla uchodźców… i muszę to tu powiedzieć, coś nas tam okropnie pogryzło. I nie były to komary.

Generalnie we Francji kwatery są różnego standardu. Tak jak o Włoszech można powiedzieć, że raczej jest co najmniej dobrze, tak we Francji jest przeważnie po prostu nie najgorzej.

Francja jednak ma jednego bardzo silnego gracza. Są to hotele sieci Formule1, poznacie po żółtych szyldach F1. Często znajdują się przy autostradach albo głównych ulicach. Cena to około 30 euro za  pokój. A jest to pokój trzyosobowy! Więc dla podróżujących w więcej osób nie lada gratka. Standard raczej bardzo prosty (wspólne łazienki, pokój tylko z umywalką, trzecie łóżko jest na górze, nad podwójnym, brak lodówki, czasem brak klimy), ale raczej czysto i ogólnie w porządku.

Przytulny kącik na francuskim campingu

Niemcy, Belgia, Dania, Luksemburg, Holandia

Na campingach bardzo często można się spotkać z tym, że prysznice są na żetony.

Cena to około 15 – 20 euro za dwie osoby. Bardzo rzadko, ale daje się wypatrzeć atrakcyjny nocleg pod dachem. W Danii udało nam się znaleźć mieszkanie za 19 euro. Co prawda było częściowo nieumeblowane, a w nocy ktoś wszedł do środka i bardzo chciał spać w jednym z pokojów :O (M. go wyprosił) Ale kuchnia i łazienka były gotowe i o wysokim standardzie. Jednak to był zdecydowanie wyjątek, ogólnie ciężko znaleźć nocleg pod dachem dla dwóch osób poniżej 80 EUR.

Bardzo popularne są też chatki kempingowe – takie małe drewniane domki na kółkach (ale stacjonarne), w których z reguły są tylko łóżka, stolik i krzesełka. Spaliśmy w jednym z takich miejsc w Luksemburgu. Było bardzo przytulnie a sam camping oferował piękną, czystą i nowoczesną łazienkę (i do tego ciepłą świetlicę, do której nikt nie przychodził a w której oglądaliśmy Mistrzostwa Świata :P)

Domek na campingu w Luksemburgu

W przypadku Holandii, jeden z naszych noclegów był na campingu w Amsterdamie. Miejsce całkiem fajne, ale zupełnie nieprzystosowane do takiej ilości ludzi, jaka go odwiedzała. Sanitariatów za mało i ledwo były wyczyszczone a już zostały zabrudzone, często kolejki. Sama ziemia zaniedbana (głównie piach i kępki trawy). Za to była fajna kuchnia w otwartej wiacie i ławki z siedzeniami – i tam było sporo miejsca. Niestety również tam nie nadążali ze sprzątaniem i stoły i ławki często były pozalewane czymś obrzydliwym 😉

Ważna informacja jest taka, że w tych krajach kuchnię na kempingach spotyka się bardzo często. Toalety zaś są z reguły czyste i wyposażone w papier toaletowy 😉

Szwecja

W Szwecji nocowaliśmy trochę w namiocie a trochę pod dachem i nie były to tylko kwatery.

W przypadku mieszkań, które nam się trafiły, to jedno z nich było pokojem u jakiegoś studenta (?) z Bangladeszu i było dość zwyczajne. Raz był to hostel, prowadzony przez Czecha 🙂 dom był cały w drewnie, bardzo przytulny. Dwa pozostałe miejsca to były jedne z przyjemniejszych kwater jakie nam się w ogóle trafiły.

Jedną z nich był świetny domek w małym miasteczku (wyposażonym w świetny supermarket!), nad rzeczką. Mieszkała w nim przemiła i przesympatyczna Szwedka, później się okazało, że jej mąż (Amerykanin) też jest fajnym facetem, pasjonatem rowerów 😉

Jedna z najlepszych kwater, w jakiej spaliśmy

W tym domku spędziliśmy dwa dni objadając się szwedzkimi jogurtami i słodkościami oraz oglądając namiętnie Netflixa po angielsku 😀

W przypadku kempingów, to raczej nie ma co oczekiwać wysokich standardów. Bywa nawet mocno przeciętnie. Jednak prawie każdy jest wyposażony w kuchnię (z piekarnikiem!) a na wielu z nich można wynająć hyttę, czyli taki malutki drewniany domek. Często się decydowaliśmy na takie rozwiązanie, chociaż domki te nie grzeszyły czystością. Często to poprzedni goście powinni byli po sobie posprzątać. Wymieść, pościelić. Bardzo dziwne zwyczaje 😉

Jezioro nad którym stał camping prowadzony przez Czecha

Norwegia

O ile w Szwecji kuchnia z piekarnikiem to prawie zawsze standard, o tyle w Norwegii to zawsze standard 🙂 W pewnym momencie w ciemno kupowaliśmy jedzenie do przygotowywania w piekarniku i nigdy nie zostaliśmy „na lodzie”.

Standard kempingów jest bardzo różny, ale raczej dobry. Trzeba jednak przygotować się, że w takich miejscach jak  kemping w Oddzie jest bardzo ciasno. Kemping przyjmuje olbrzymie liczby turystów (baza wypadowa do Trolltungi), ale kuchnia i łazienki nie dają sobie rady z taką ilością ludzi. Jest wieczny tłok, kolejki no i siłą rzeczy – niezbyt czysto.

Ceny kempingów w Norwegii są bardzo różne ale oscylują w okolicach -200-300 NOK (100-150 zł) za dwie osoby z namiotem. No i prysznice na kempingach są zawsze na monety – 10 lub 20 NOK za 3-5 minut ciepłej wody.

Norweska chatka i widok z niej 🙂

Podsumowując: Może to nie wynika ze wpisu, ale ja miałam wrażenie, że im bardziej na północ Europy, tym można było się spodziewać lepszego standardu campingów, nawet jeśli nie pod kątem „nowości”, to wyposażenia i standardu sanitariatów. W przypadku kwater to oczywiście wszystko zależy od właścicieli, ale też im bardziej na północ tym lepiej.

A tak wyglądało nasze mieszkanie w Oslo.
Kto znajdzie Mikołaja na zdjęciu? 😉

Największy komfort zapewniają skandynawskie campingi. Kuchnie, łazienki (z mydłem i papierem!), pralki, świetlice, to w zasadzie standard w każdym miejscu. Bardzo popularne są drewniane chatki, często wyposażone nie tylko w łóżka i stoliki ale i mały palnik, lodówkę, stolik i krzesła. Nie pamiętam też, żeby w Norwegii był jakiś problem z Internetem.

Ceny są dość porównywalne w całej „zachodniej” Europie, dopiero Norwegia szaleje. No i Dania, gdzie akurat kempingi są chyba jeszcze droższe niż w Norwegii. Zresztą towary w sklepach też są niewiele tańsze, o ile w ogóle. Rzecz zupełnie niezrozumiała biorąc pod uwagę małą (znikomą!) atrakcyjność turystyczną kraju, bliskość tanich Niemiec i niskie koszty transportu (w przeciwieństwie do Norwegii).

Duńska plaża

W kolejnym wpisie postaram się przypomnieć sobie Rumunię, Korsykę, Majorkę i może coś jeszcze o czym nie pamiętam w tej chwili 😉

Natalia


Campingi i noclegi w Europie cz.I

Gdzie spać podczas podróży, za ile, czego się spodziewać?

Podróżując po Europie, zarówno podczas naszej rocznej wyprawy, jak i wcześniej podczas urlopów, naszym podstawowym miejscem do spania były campingi, chociaż zdarzały się i kwatery.

W tej serii artykułów znajdziecie przegląd i informacje na temat tego, czego możecie się spodziewać w prawie każdym kraju w Europie 🙂 I nie będą to tylko pola namiotowe!

Część pierwsza (podzielona na dwie) to kraje z naszej rocznej trasy.

Czechy

Niestety zdjęć na kempingach w Czechach nie robiliśmy…

Czeskie kempingi zwiedziliśmy dwa.

Pierwszym z nich było pole namiotowe w Sloupie (Camp Relaxa). Namiot rozbijaliśmy na miękkiej trawie, teren był dość duży i ogrodzony. Były miejsca do rozpalenia ogniska,  sanitariaty (z zapasem papieru toaletowego!) i jedna zadaszona altana. Co godne uwagi i nieczęste w Europie w ogóle – do dyspozycji kempingowiczów kuchnia z czajnikiem, kuchenka elektryczna i lodówki. Kemping przy lesie więc miejsce spokojne i przyjemne.

Drugim zaś był kemping ATC Merkur w Pasohlávkach. Nad jeziorem. Okropne miejsce. Namioty bez ładu i składu porozrzucane po terenie, jeden przy drugim. Ziemia piaszczysta. Prysznice na żetony, ale żetony wrzucało się poza kabiną i maszyna sama ją przydzielała, więc biada temu, kto w 4 minuty nie zdąży się umyć (nie ma, że zatrzymasz wodę). Teren olbrzymi, są tu namioty, karawany, domki, wesołe miasteczko, scena muzyczna. Na plus spora kuchnia i dużo miejsca do siedzenia przy ławkach.

Niewątpliwą zaletą obu kempingów, i w ogóle w kraju, było niezahasłowane wifi. Otwarte sieci były dość częste np. na stacjach benzynowych.

Ceny w Czechach bywają zależne od sezonu. Taki przytulny kemping w Sloupie kosztuje według cennika 50 koron za noc za osobę (czyli niecałe 10 zł!) i dodatkowo 30 koron za mały namiot a okropny ATC Merkur od 60 do 120 koron za namiot (10 – 20 zł), w zależności od sezonu. Plus podatek turystyczny i prysznic (każde po 10 koron).

Poszperawszy trochę w Internecie mogę w podsumowaniu powiedzieć, że w przypadku czeskich kempingów kuchnia występuje prawie zawsze, a cena za osobę to przeważnie około 60 koron. Do tego może dojść 10 – 15 koron za podatek i za prysznic. 

Austria

Chyba każdemu Austria kojarzy się z porządkiem i czystością. Nie bez powodu, bo austriackie kempingi, na których mieliśmy okazję spać były wyjątkowo zadbane. Łazienki były zawsze bardzo czyste czasem też bardzo gustowne i nowoczesne. Kuchnie nie są standardem, ale są dość częste.

Uroczy teren jednego z campingów.

Na austriackich campingach obowiązywały jednak czasem reguły, inne niż „standardowo”, których należało przestrzegać. Np. jeśli na danym terenie był też prywatny dom, to mogło się zdarzyć, że jakaś ławka, stolik czy część łazienki nie była do użytku dla gości. Namioty musiały być rozłożone w linii z zachowaniem odpowiedniego odstępu (co często skutkowało rozbiciem się w kiepskim miejscu, ale za to był porządek a nie wkurzający chaos jak w Czechach i namiot na namiocie).

Sikamy tylko na siedząco!

Niewątpliwą zaletą większości kempingów austriackich są też przepiękne widoki. Na przykład z widokiem na lodowiec Dachstein (kemping w Altaussee).

Altaussee camping

Ceny kempingów wahały się od 16 euro (za dwie osoby) aż do 36 euro za noc za dwie osoby. Czasem prysznic dodatkowo płatny (przeważnie 0,50 centów za osobę).

Pomimo czasem wysokich cen biwakowanie w Austrii bywa nie tylko koniecznością, ale też przyjemnością.

Chorwacja

Chorwackie noclegi, ze względu na złą pogodę, jaka nas prześladowała w tym kraju, spędziliśmy w większości na kwaterach.
=

Camping hobbiton w Chorwacji.
Fajne miejsce, ładna pogoda, szkoda, że było nieczynne.

Kwatery były o różnym standardzie, ale żadnej niczego nie brakowało. Umilały nam więc nasze przykre przygody z chorwackim deszczem i wiatrem. No, może poza jedną. W pobliżu Plitwickich Jezior. Mieliśmy pokój w domu dość dużej rodziny. W pokoju jednak było tylko wielkie łóżko i szafa. Nie było stołu przy którym można usiąść, ani miejsca, żeby przejść. Kuchnia była piętro niżej, więc nawet przejście z herbatą czy jedzeniem było dość kłopotliwe, a lodówka była w aneksie kuchennym gospodarzy, który był częścią salonu, w którym to spał gospodarz 😀 więc było niekomfortowo bardzo.

Niestety nie ma zdjęcia kwatery.
Są za to Jeziora Plitwickie, dużo ładniejsze 😉

Nocleg pod dachem w Chorwacji to wydatek minimum około 25/40 euro za dwie osoby. Oczywiście ceny zależą od różnych czynników, nam się udawało takie okazje wynajdywać na bieżąco dzięki Bookingowi 🙂

Serbia

W Serbii byliśmy wcześniej w 2011 roku i teraz, w 2018. Poprzednia podróż, gdzie zahaczyliśmy o Serbię, wracając z Rumunii (deltą Dunaju), była bardzo budżetowa, skupiała się tylko na kempingach. W Serbii przypadły nam dwa noclegi pod namiotem i oba były niezbyt udane.  Spaliśmy w Veliko Gradište  (Auto Camp) i Belgradzie (Camp Dunav ). Veliko był wyjątkowo zaniedbany, pełen porozrzucanych, starych, zniszczonych karawanów. Zaplecze kuchenne (i pewnie sanitariat też, ale nie pamiętam) bardzo zapuszczone. Wisiało nawet coś, co wyglądało na olbrzymi kokon :O Aczkolwiek nas ulokowano w części namiotowej (tańszej więc gorszej). Była też część karawanowa i z domkami, tam wyglądało to lepiej, na zdjęciach w Internecie prezentuje się nawet świetnie

Na belgradzkim campingu zaś właściciel nie chciał pozwolić nam rozbić namiotu, bo niby nie było miejsca, tylko, że było 😉 Zmusił nas do wzięcia chatki, ale był w niej taki upał i taki rój komarów, że w nocy rozbiliśmy namiot przed domkiem.

Camping Dunav, źródło:
http://www.campdunav.com

Podczas rocznej wyprawy w Serbii przypadły nam dwa noclegi i oba pod dachem. Było bardzo zimno, więc o namiocie i tak nie było mowy. Jedno z miejsc to było mieszkanko, bardzo przyjemne, chociaż dość skromne. Drugi zaś był hotel w Raszce, o raczej niższym standardzie. Ale łóżka i biurko było, ciepła woda w prysznicu też 😀

Koszty spania w Serbii to około 5 euro za osobę na kempingu i 10 /20 euro za kwaterę lub domek.

Kosowo

W Kosowie również byliśmy drugi raz. Za pierwszym, w 2012 roku. Częściowo nocowaliśmy „na dziko” w namiocie, częściowo pod dachem . Raz był to hotelik o standardzie raczej niskim ale znowu – łóżko, biurko, czysta łazienka, niczego nie można było mu zarzucić, raz mieszkanie w Prisztinie – bardzo przyjemne. I każda z tych „dachowych” lokalizacji miała wspaniałą zaletę – była blisko barów szybkiej obsługi. A te miejsca są najlepsze na świecie właśnie w Kosowie 🙂

Ceny noclegów wynosiły nas mniej więcej 10/30 euro za noc.

Noclegów z Kosowa znów nie ma,
zobaczcie więc jak wygląda Prisztina

Macedonia

Macedońskie kwatery są w porządku i można spokojnie w ten sposób planować noclegi. Może się zdarzyć, że woda będzie musiała być nagrzana wcześniej w bojlerze, albo, że nie będzie klimatyzacji (przy upalnym macedońskim lecie to ma znaczenie). Ale standard europejski, choć czasem bardziej skromny lub właśnie będzie więcej przepychu.

Kempingi raczej nie są wyposażone w kuchnie, łazienki najlepsze lata mają przeważnie za sobą. Nad jeziorem Ochrydzkim Camping Gradiste cieszy się opinią najczystszego (co nie znaczy, że czystego). My też tam nocowaliśmy i bardzo nam dopiekła imprezująca „przez ścianę namiotu” młodzież.

Trzeba też się przygotować na to, że standard czystości na Bałkanach jest trochę inny niż w Europie.  Często jest po prostu brudno (przepełnione śmietniki, stare, zaniedbane przyczepy kampingowe czy śmieci na trawie, nie mówiąc już strasznym brudzie pod sanitariatami).

W przypadku campingów nad jeziorem Ochrydzkim bardzo ważne jest, aby stosować się do zasady „Najpierw sprawdź łazienkę!”. Zresztą jest to złota zasada w każdym kraju (poza Austrią :P)

Ceny kempingów w Macedonii wahają się w okolicach 10/20 euro. Za mniej więcej 20 euro (a nawet i mniej! Zależy od miejsca i terminu) można też znaleźć nocleg pod dachem. Czasem nie warto oszczędzać kilku euro i dostać brud oraz hałaśliwych sąsiadów, zamiast komfortu jaki daje pokój czy mieszkanie, nawet skromnie urządzone.

Jezioro Ochrydzkie

Albania

Kampingów w Albanii należy szukać tylko w miejscach turystycznych (czyli nad morzem). Ich cena to mniej więcej 10/15 euro (namiot + auto + 2 osoby). Sanitariaty stare, raz czyste raz nie. W tych lepszych miejscach są nawet kuchnie.

Co istotne wifi na kempingach i na kwaterach jest i to bezpłatne (ale działa różnie).

My jednak w Albanii znowu sypialiśmy tylko pod dachami. Ceny były zbliżone do tych kempingowych (od 10 euro (w Sarandzie!) do 23 euro w jakimś hotelu), więc korzystaliśmy z uroków pokojów i mieszkań. Bardzo pozytywnie to wspominam (w Sarandzie widok z tarasu na morze i Korfu oraz wielkie drzewko pomarańczowe 🙂 ). Trzeba mieć jednak na uwadze, że w Albanii zdarzają się przerwy w dostawie prądu i wody (spotkało nas to we Vlorze). Przerwy mogą być całodzienne, więc warto się dowiedzieć zawczasu lub być przygotowanym – podczas kilkudniowego pobytu we Vlorze mieliśmy kilka baniaków z wodą; napełnialiśmy je codziennie rano.

Trzy widoki z okien z naszych albańskich noclegów.

Grecja

Greckie kempingi mają bardzo różne standardy. Bywają proste pola namiotowe, gaje oliwne z suchą ziemią jak i ładnie utrzymane miejsca. Na każdym z nich często jednak możemy znaleźć przynajmniej lodówkę, czasem basen 😉

Namiot, basen, morze na kempingu w grecji
Czasem basen, czasem morze, czasem przytulny kącik na namiot

Grecja jest znacznie bardziej świadoma swoich walorów turystycznych i oczekiwań turystów, niż kraje byłej Jugosławii, dlatego standard kempingów jest przeważnie wyższy, czasem nawet bardzo wysoki.

W większości miejsc jest też możliwość wynajęcia małego, wygodnego domku. Przeważnie wyposażonego we własną kuchnię i łazienkę.

Ceny są oczywiście bardzo różne i zależne od sezonu. Więc cena za osobę na tym samym kempingu może wynieść 10, wiosną, albo nawet 15 euro latem (np. Santorini). W przypadku domku ceny są często nieznacznie wyższe niż za namiot (o około 5 – 10 euro), dlatego często wybieraliśmy taką formę nocowania.

Dla kociarzy dodatkowym atutem nocowania na kempingach w Grecji mogą być wszędobylskie koty 😉

Kilkoro z naszych kocich przyjaciół .

W przypadku greckich wysp – tu należy się przygotować, że w prysznicu otrzymacie słoną wodę.

Co do  kwater, możecie znaleźć fajny nocleg przeważnie już za 20 kilka euro, ale raczej 50 będzie standardem.

Uroki Grecji (Meteory, Zakhyntos, Kefalonia, Kreta)

Kolejne kraje w następnych wpisach! 🙂
Natalia

10 polskich dań, o których myślisz, że nie są z Polski…

… i masz rację!

A tak naprawdę to dzisiaj zapraszam na kolejną smakowitą wycieczkę po świecie. Kulinaria są nieodłączną częścią każdej podróży, a przy okazji są też wdzięcznym tematem do pisania.

Dzisiaj post o 10  potrawach, które według swoich nazw pochodzą z różnych części świata, ale królują na polskich stołach. Czy rzeczywiście pochodzą stamtąd, skąd myślimy, że pochodzą?

Uwaga, nie czytać na głodniaka! 🙂

1.Spaghetti bolognese. Przede wszystkim prawdziwa nazwa tego dania to Tagliatelle al ragù. Pochodzi rzeczywiście z Bolonii  i składa się z makaronu (tradycyjnie powinny być to tagiatelle, czyli długie wstążki) oraz długo gotowanego sosu mięsno – warzywnego. Włosi mieszają różne rodzaje mięsa (mortadela, boczek, kiełbasy itd.) oraz wrzucają warzywa, które znajdują się pod ręką. Co ciekawe we włoskim przepisie nie ma zbyt wielu pomidorów.

Spaghetti bolognese
Źródło: pixabay.com/RitaE 

2. Ryba po grecku. Chyba każdy wie, że to smażona ryba zapieczona lub przykryta sosem warzywnym z marchewką i pomidorami, podawana na zimno. W Grecji jednak nie ma takiego dania. Można zaś spotkać grillowaną lub pieczoną rybę w towarzystwie warzyw, podawaną z sosem, którego składnikami są pomidory, cebula, czosnek, marchewka i białe wino. Sos robiony jest osobno i polewa się nim gotową już, upieczoną, rybę.

Ostatecznie więc te dwa dania mogą się jednak ze sobą kojarzyć. Zatem nasza polska ryba po grecku to potrawa, której pochodzenia jednak można upatrywać na południu Europy, a przynajmniej samej jej idei 😉

Prawdziwa ryba po grecku.
Źródło: https://www.nytimes.com

3.Barszcz ukraiński. Ta zupa o rubinowym kolorze rzeczywiście ma swój rodowód na Ukrainie.  Z tym, że nasi sąsiedzi przyrządzają barszcz głównie z ziemniaków i kapusty (no i buraczków), zaś w Polsce w zupie spotykamy raczej fasolę z burakami. Często dodajemy też śmietanę, czego Ukraińcy nie robią. Wolą sos czosnkowy, co też brzmi dobrze 🙂

Barszczyk
Źródło: pixabay.com/_Artemis

4. Pierogi ruskie. To tak naprawdę typowo polskie danie. Jego nazwa pochodzi od terenów, z których się wywodzą czyli z Rusi Czerwonej. Ruś Czerwona zaś była częścią południowo – wschodniej Polski (i północno – zachodniej Ukrainy), czyli Kresami Wschodnimi.

Pierożki
Źródło: pixabay.com/pasja1000

5.Sałatka ruska lub częściej – jarzynowa. Kto nie lubi połączenia ziemniaków, jajka, groszku z dodatkiem ogórków, tuńczyka albo szynki z majonezem? Obowiązkowa na polskim stole, zwłaszcza w Wielkanoc, ale spotkać ją można także w innych krajach. Na Bałkanach raczej jako sałatkę francuską, ale w większości przypadków nazywana jest właśnie ruską. Co ciekawe w samej Rosji nazywa się ją sałatką Oliviera, od francuskiego szefa kuchni, który stworzył takie danie na potrzeby swojej restauracji w Moskwie. I co, wiedzieliście, że nasza tradycyjna, polska, jarzynowa sałatka jest Rosjanką? 😉

Sałatka jarzynowa
Źródło: pixabay.com/perovict

6.Angielka,  (to po łódzku) bułka wrocławska, bułka paryska czy po prostu bułka francuska. Ten podłużny chlebek w każdym miejscu Polski ma trochę inną nazwę. Wszędzie jednak przypomina bagietkę. Nazywanie go bułką francuską albo paryską ma więc sens, niestety nie dotarłam do informacji o pochodzeniu pozostałych nazw (zwłaszcza dlaczego angielka?), a szkoda!

7.Fasolka po bretońsku. Chyba każdy wie, że fasolka po bretońsku nawet koło Bretanii nie rosła. Poszukując etymologii nazwy tej potrawy spotkałam się z takim wyjaśnieniem: fasolka po bretońsku ma swoje korzenie w Ameryce, skąd w puszkach trafiła na Wyspy Brytyjskie. Nie wiadomo kiedy i jak przedostała się do Polski, ale jak to z takimi wędrówkami bywa, z upływem czasu nazwa „fasolka po britońsku”; bo mieszkańców Wysp nazywano Britonami, zmieniła się w fasolkę bretońską.

Początkowo w Polsce sprzedawano ją jako zamorski rarytas. Z czasem jednak o prawdziwej nazwie zapomniano, ale potrawa pozostała. W oryginale angielskie danie to pieczona fasola.

Co ciekawe we Francji istnieje pewne fasolowe danie, które nazywa się: cocos de Paimpol à la bretonne. Jest to duszona fasola rosnąca w okolicach miasta Paimpol. Przygotowuje się ją z sosem pomidorowym z dodatkiem boczku lub kiełbasy wieprzowej, doprawiona tradycyjnie majerankiem. Brzmi znajomo? Czyli może jednak nasza fasolka po bretońsku pochodzi z Bretanii.

Fasolka po bretońsku
Źródło: https://www.doradcasmaku.pl

8. Sałatka szwedzka. Czyli sałatka ogórkowa. Nie znalazłam o niej niczego ciekawego, poza wskazówką, że w Szwecji nic o niej nie wiedzą. Nawet nie ma takiego dania na szwedzkich stronach. Do Szwecji importuje ją polska firma Felix. Co ciekawe ogórek prawdopodobnie pochodzi z  Indii a w Europie rozprzestrzenił się z Bałkanów. Zatem skąd kraj skandynawski  w nazwie naszej ogórkowej sałatki? To pozostanie chyba tajemnicą kulinarną 😉

Ogórki
Źródło: /pixabay.com/congerdesign

9. Placek węgierski. Wszyscy słyszeliśmy, że to nie jest potrawa z Węgier. A jednak ma coś wspólnego z tym krajem.

Placka po węgiersku wymyślił Węgier, szef węgierskiej restauracji Balaton z Krakowa. Danie miało być symbolem polsko – węgierskiej przyjaźni. Stąd polski, ziemniaczany placek, skąpany w mięsnym, paprykowym sosie – typowym dla kuchni węgierskiej.

Wypasiony placek po węgiersku
Źródło: http://www.winiary.pl

10.Sernik po wiedeńsku. A na deser coś słodkiego. Najciekawsze jest to, że podobno sernik pochodzi ze starożytnej Grecji, gdzie podpatrzyli go Rzymianie i rozpowszechnili po reszcie Europy. Różne źródła mówią, że to, co znamy pod nazwą sernika wiedeńskiego, prawdopodobnie zawdzięczamy Janowi III Sobieskiemu (podobno przywiózł przepis wracając z odsieczy wiedeńskiej – jak to można połączyć przyjemne z pożytecznym). Polacy trochę go zmodyfikowali, dodając „polewę w kratkę”. W samej zaś Austrii dostaniemy jednak ten smakołyk pod nazwą Topfenkuchen, którego składnikiem jest drobno mielony ser biały, utrarty na mleczną masę. Ale podobno nie dorastają do pięt polskim serniczkom 🙂  

Serniczek ale raczej nie po wiedeńsku
Żródło: pixabay.com/ponce_photography

To co, które danie zjecie najpierw?

Natalia

P.s Zobacz też 20 najlepszych potraw jakie jedliśmy w podróży

Źródła:
http://www.piattobianco.pl/troche-o-spaghetti-bolognese/

http://myslowianki.pl/czym-ryba-grecku-pochodzenie-skladniki-przeznaczenie/

https://blog.bluesky.pl/ryba-po-grecku-barszcz-ukrainski-pierogi-ruskie-czy-naprawde-pochodza-stad-skad-sugeruje-nazwa/

https://understandrussia.com/russian-salad/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bu%C5%82ka_paryska

http://esensjonalni.blogspot.com/2015/09/coco-de-paimpol-la-bretonne-fasolka-po.html

http://www.sppiopo.pl/Ogorek-warzywo-z-dluga-historia

http://zajadamy.blox.pl/2008/06/Sernik-Po-Wiedensku.html

http://www.komplet.pl/artykuly/serniki-czy-aby-na-pewno-polskie/

11 przykładów, na to że ludzie są dobrzy

Pozytywnych wpisów nigdy za wiele 🙂 Dlatego w dzisiejszym tekście znajdziecie 11 dowodów na to, że ludzie są dobrzy.

1.Darmowy nocleg w Czarnogórze

Pierwsza nasza wyprawa na Bałkany miała miejsce w 2012 roku i obfitowała w wiele bardzo miłych zdarzeń. Jednym z nich był darmowy nocleg na pierwszym kempingu w Czarnogórze.

Właściciel dowiedziawszy się, że jesteśmy z Polski pozwolił nam obozować za darmo 🙂 Nie wiemy, czym to właściwie było spowodowane, ale było bardzo miłe.

Zatoka kotorska
Kemping był gdzieś na dole, ale tu jest piękniej. Zatoka Kotorska.

2. Kosowo –  uprzejmość sklepikarza

Podczas tej samej wyprawy spotkała nas też bardzo miła reakcja ze strony kosowskiego sklepikarza.

W wiejskim sklepie zrobiliśmy jakieś spożywcze zakupy i postanowiliśmy od razu je zjeść. Usiedliśmy przy wystawionym stoliku, sklepikarz widząc, że się tam rozkładamy, doniósł nam krzesło i przyniósł nóż, żebyśmy mogli pokroić zakupioną u niego wędlinę (a konkretnie wołową mortadelę, pyszną :P).

3. Przejazd włoskim pociągiem bez biletów

Któregoś razu wpadliśmy do pociągu bez biletów, bo nie zdążyliśmy ich kupić. Zgłosiliśmy to konduktorowi, żeby nie dostać mandatu. Konduktor przechodził koło nas kilkukrotnie, sprawdzając innym pasażerom bilety, ale nas omijał. A kiedy wysiadaliśmy z pociągu pomachał nam pogodnie i zawołał „ciao ragazzi!” 🙂

4. Zaproszenie na wesele w Chorwacji

Kolejne zdarzenie podczas naszej bałkańskiej wyprawy. Jechaliśmy przez Chorwację, ale tę nieturystyczną część. W oczy rzucił nam się budynek przypominający sklep spożywczy. Chcieliśmy kupić coś do picia, ale okazało, że wcale to nie jest sklep i w tej chwili trwa tam wesele. Chorwaci posadzili nas przy stole, obstawili jedzeniem i piciem i nie wypuścili, póki nie objedliśmy się po uszy a na drogę dostaliśmy jeszcze sporą wyprawkę, którą jedliśmy kilka kolejnych dni. To dzięki temu zdarzeniu odkryliśmy piwo z sokiem cytrynowym, znane jako radler 😉

Oczywiście nie mamy zdjęcia z tamtego zdarzenia, ale to też Chorwacja.

5. Albania – poczęstowani owocami

Gdy siedzieliśmy  któregoś razy w małym albańskim miasteczku, podczas odpoczynku, podeszła do nas starsza pani i wręczyła nam torebkę malutkich owocków. Tak po prostu 🙂 owocki smakowały jak malutkie jabłuszka. Były to ide (pl: głożyna pospolita, jujuba pospolita, łac. Ziziphus jujuba). Zrobiło nam się bardzo miło, chociaż może nie było to rozsądne, jeść coś od obcej osoby, ale zupełnie nie było to podejrzane zdarzenie.

https://www.comptoir-des-graines.fr/1890-thickbox_default/graines-de-zizyphus-jujuba.jpg

6. Włoska rodzinka

Ogólna sytuacja pewnie wynikała z usposobienia włoskiej rodziny, u której nocowaliśmy. Jednak nadal sposób w jaki nas podjęli był bardzo miły. Jako, że w obiad byliśmy zaopatrzeni, dostaliśmy do niego surówkę, faszerowane bakłażany, świeże warzywa, domowe wino i szampana! A na śniadanie kosz ze słodkościami do wyboru; kawę, herbatę, dżemy, powidła (domowej roboty)  i jeszcze jedzenie na wynos 🙂 Taką surówkę, jaką tam jedliśmy, robimy do tej pory.

Przeczytaj więcej o włoskiej gościnności.

7. Włoski wynajem mieszkania

Podczas naszej rocznej podróży często korzystaliśmy z AirBnb, żeby wynająć mieszkanie taniej. Jednym z takich miejsc był dom w mieście Lucca, we Włoszech. Dom był czteroosobowy, więc liczyliśmy się z tym, że możemy mieć współlokatorów. Okazało się jednak, że właścicielka była tak miła, iż stwierdziła, że nikogo nam nie dokwateruje, żebyśmy mogli miło spędzić czas. Akurat były to moje urodziny, więc tym bardziej fajnie 🙂 Dzięki temu mogliśmy spędzić dwa dni w uroczym włoskim miasteczku, mieszkając w dużym, nieco rustykalnym domu.

Uliczka we włoskiej Lukce

8. Targowanie się

Oczywiście, niby targowanie się to nic takiego, nawet w kulturze europejskiej. Ale z drugiej strony nie jest standardem, że właściciel mieszkania czy kwatery na wynajem zejdzie z ceny. A jednak udawało nam się nie raz zbić cenę wyjściową (właściwie to M. się wykazał negocjacyjnymi zdolnościami) tak, że spaliśmy w naprawdę fajnych miejscach za przyzwoitą cenę.

Zwycięski negocjator

9. Torba z Ikei od Szwedów

No, to może nie znaczyło dla nich zbyt wiele, ale dla nas bardzo dużo 🙂 a przecież wcale nie musieli nam jej dać. A jednak dali. Rodzinę, u której wynajęliśmy na jedną noc pokój, w domu pośrodku niczego (na wysokości 1000 m. n.p.m.), zapytaliśmy, czy nie mają może jednej torby z Ikei na zbyciu (potrzebowaliśmy jej, by móc bez przeszkód wrócić samolotem z licznymi sakwami upchanymi w dwie duże torby), bo niestety nigdzie między nami a docelowym lotniskiem kilkaset kilometrów dalej, żadnej Ikei nie było. A oni od razu zaczęli szukać i po tym, jak znaleźli, chcieli nam dać nawet więcej 🙂

10. Woda w Grecji

Gdy jechaliśmy w szalonym upale, przez oliwkowy półpustynny krajobraz, nagle wyminęło nas auto. Zwolniło i z każdej ze stron wysunęły się ręce z butelkami wody 😀 To była zmrożona, najpyszniejsza woda, jaką kiedykolwiek piliśmy.

Wyrocznia w Delfach a za nimi kilometry gajów oliwnych.

11. Serbski obiad

Będąc w Serbii, na wyprawie przez Rumunię i Serbię, usiedliśmy nad Dunajem w przytulnej altance, żeby coś zjeść. I wtedy z krzaków (a właściwie z drogi schodzącej do rzeki) wychynęła pani, która nas bardzo miło powitała w swojej altance. Przyniosła nam domowy chleb, pomidory, ser, kiełbasę. Później zniknęła, ale tylko po to, żeby nas zaprosić na obiad. Ciężko było odmówić i zeszliśmy z nią. Dom miał taras tuż nad wodą, a na tarasie stał zastawiony stół, przy którym siedziało kilka osób. Wszyscy nas radośnie przywitali, częstowali jedzeniem, napojami, alkoholem i kazali o sobie opowiadać oraz wpisać się do „księgi gości”. Żartowali, że na tę altankę łapią turystów 😀 Bardzo fajne zdarzenie 🙂

Nasi serbscy gospodarze

Bonus: oczywiście nasz bohater Christian, już kilka razy o nim wspominaliśmy, więc nie będziemy powtarzać. Jeśli nie znacie tej historii, to zapraszamy na wpis o Niemczech lub o przygodach jakie nas spotkały podczas podróży.

Wychodzimy z założenia, że ludzie generalnie są dobrzy. Z takim nastawieniem jest o wiele łatwiej podróżować i po prostu żyć. Co jednak nie znaczy, że nie należy być czujnym i ryzykować bez potrzeby, na przykład jadąc w strony ogarnięte konfliktem.

Ale pamiętajcie o tym, mając do czynienia z drugim człowiekiem 😉

Natalia i M.

Przygody! Czyli 6 zdarzeń, które nam się przytrafiły podczas podróży

Dzisiaj trochę wspominków…
Podróże na własną rękę mają to do siebie, że nie sposób wszystkiego przewidzieć i czasem nawet podczas najlepiej zaplanowanego wyjazdu zdarza się przygoda.

Ja się przygód wolę wystrzegać, bo zawsze wiążą się ze stresem i niewiadomą, ale M. uwielbia takie sytuacje.

Oto 6 spośród wielu zdarzeń, które nam się przydarzyły w trakcie naszych rowerowych podróży 🙂

1.Zniszczony most w Hercegowinie

Kilka lat temu, przemierzając Bałkany na rowerach, znaleźliśmy na mapie skrót, który pozwoliłby nam nie tylko skrócić trasę ale i pominąć zjazd i późniejszy podjazd.

Zapędziliśmy się więc w drogę, trochę zarośniętą, ale wciąż widoczną i wkrótce naszym oczom ukazał się… dawny most drogowy. Pozostały z niego głównie metalowe elementy, dźwigary i mocowanie podkładów. Podłoga, którą tworzyły deski, była pełna dziur, wybrakowana, drewno było spróchniałe. Na sam widok mostu człowiek miał ochotę zrobić w tył zwrot, a co dopiero mówić o przeprawie przez niego.


Na zdjęciu nie wygląda tak strasznie…

Jednak przeszliśmy. Powolutku, pojedynczo, każda sakwa i rower po kolei, boczkiem (trzeba powiedzieć, że M. wszystko dzielnie przenosił, ja tylko mu podawałam rzeczy i drżałam ze strachu 😉 ).

Nisko pod nami pędziła przepięknie błękitna rzeka Drina. Ale wpaść do niej z wysokości kilkunastu metrów chyba nie byłoby dobrym pomysłem… nigdy wcześniej ani nigdy później nie trzęsły mi się tak nogi, jak wtedy, gdy przechodziłam po tym moście.


Rzeka Drina, ale w innym miejscu

Statystyka. Ofiary w ludziach: brak; straty w sprzęcie: moja przednia lampka (M. zahaczył o dźwigar przenosząc rower i lampka spadła do rzeki), od tej pory lampki zawsze mamy zabezpieczone sznurkiem.

2.Niemiecka życzliwość

O tym zdarzeniu już pisaliśmy na naszym blogu (wpis: 10 rzeczy, które Was zaskoczą w Niemczech). Gdzieś w niemieckim miasteczku, takim raczej pokroju wsi, opona M. odmówiła posłuszeństwa. Przetarła się do dętki, wybrzuszyła i dętka pękła. Opona nie nadawała się do niczego, więc nie wiedzieliśmy co robić. Zapasowej nie mieliśmy.

Zdeformowana opona, która zaraz pęknie z hukiem

 Chcieliśmy kupić oponę z jednego z okolicznych (na oko rzadko używanych) rowerów, ale w domach nikt się nie przyznawał sprzętu, który stał na podwórku.

Z pomocą przyszedł nam jednak Christian, do którego M. zapukał właśnie z pytaniem, czy upatrzony rower jest jego. Rower nie był jego, ale Christian zaproponował podwózkę samochodem do sklepu rowerowego, gdzie mogliśmy kupić oponę, a potem w garażu naszego nowego kolegi ją zmienić, umyć ręce, skorzystać z toalety i jeszcze dostaliśmy po zimnym Red Bullu. Super przygoda, super człowiek 🙂

3. Zawalone drogi.

Nie raz musieliśmy przenosić rowery przez kamienie czy zapory, bo droga nie nadawała się do użytku np. z powodu zniszczeń albo okazywała się terenowym szlakiem. Jedno z takich zdarzeń miało miejsce w Norwegii. 

Ścieżka, którą jechaliśmy była oznaczona jako uszkodzona i według znaków nie można było nią jechać. Tylko, że alternatywą była zwykła droga samochodowa z tunelami, w których był zakaz jazdy rowerem, na dodatek prowadząca tymi tunelami pod górę. Nie chcieliśmy w ten sposób jechać i zaryzykowaliśmy ścieżkę.

Okazało się, że jakiś czas temu przeszła tamtędy lawina kamieni i uszkodziła drogę. Przejechać by się rzeczywiście nie dało, wielkie głazy leżały w poprzek drogi, a asfalt przecinały szczeliny. Przenieśliśmy więc rowery i sakwy po kamieniach i ruszyliśmy dalej 🙂

Po przeniesieniu rzeczy przez głazy

4. Nielegalne przekraczanie granicy

Innym przykładem tego typu było przejście z Czarnogóry do Kosowa. Nasza droga wiodła przez przełęcz Czakor i dopiero w pobliżu miasteczka, u jej podnóży, naszym oczom ukazały się znaki, że przejścia nie ma. Pytaliśmy więc mieszkańców o co chodzi? I czy rowerem przejedziemy. Stwierdzili, że raczej tak.

Ruszyliśmy więc na górę, trochę zestresowani, bo co będzie, jak na szczycie straż graniczna każe nam zawracać (a szczyt był na ponad 2000 m.n.p.m. – dla porównania – prawie 200 metrów wyżej niż Giewont)? Albo nas złapią już w Kosowie? A jak nas wsadzą do więzienia… albo wlepią gigantyczny mandat? Myśli w takiej sytuacji człowiek ma różne.

Do tego wszystkiego pogoda się popsuła, przyszła burza i zaczął padać deszcz.

Dojechaliśmy jednak na szczyt, na którym nikogo nie było i zjechaliśmy spory kawałek, aż dotarliśmy do Kosowskiej granicy.

Biorąc pod uwagę, jak daleko było z powrotem na przełęcz a potem objazdem przez „pół Czarnogóry”, odwrotu nie było.

Czakor – szczyt

Okazało się, że granicę wyznaczały kamienne zapory przeciwczołgowe (!). Droga przeszła w żwir, a później znowu w asfalt i prowadziła przez kanion, pod pięknymi nawisami skalnymi, najpiękniejszymi jakie widzieliśmy do czasu Norwegii. Nikt nas nie niepokoił.

Tylko na wyjeździe z Kosowa trochę się dziwili, że nie mamy pieczątek wjazdowych, ale na szczęście nie wzięli nas na szczegółowe przesłuchanie (powiedzieliśmy, że przekraczaliśmy granicę w innym miejscu i nawet nie zwróciliśmy uwagi, że nam nie wbili wizy).
Pogranicznik chyba nawet dzwonił do tej wskazanej przez nas miejscowości, ale wydaje mi się, że nikt nie odebrał. W każdym razie puścili nas bez utrudniania. Ale co się stresowaliśmy, to nasze 😉

U góry granica Czarnogórsko-kosowska, u dołu Kosowo i pomnik UCzK

5.Gościnność na Krecie.

Miejsce, w którym przyszło nam nocować pewnego razu na Krecie było czymś w rodzaju kwater. I nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie to, że właściciel pierwsze co zrobił, to zaciągnął nas do stołu częstując grecką wódką – ouzo.

I nie chciał nas puścić, póki nie wypijemy z nim odpowiedniej ilości toastów. Nie był przy tym zbyt radosny i uśmiechnięty. Raczej dość ponury, a jego mieszkanie było pełne tradycyjnych przedmiotów. Na ścianie wisiał grecki strój, strzelby, wisiały rodzinne (?) portrety poważnych ludzi w greckich strojach,  a portret samego gospodarza wisiał pośrodku ściany, pomiędzy strzelbami.

Zdjęcia z ukrycia

Mężczyzna po angielsku mówił o tym, jaka Kreta jest piękna, a raki (raki to nazwa turecka, którą podał nam tylko dlatego, byśmy wiedzieli, o co chodzi, sam Turków bardzo nie lubił) to najlepszy alkohol na świecie. Facet był starszawy, z brodą. Jego wygląd i zachowanie sprawiały wrażenie, jakby był greckim mafioso albo seryjnym mordercą, który przyjdzie do nas nocą 😀 ale nie przyszedł, a po kilku kieliszkach puścił nas wreszcie do pokoju.
Spotkanie jednak pozostawiło w nas nie lada konsternację. 😉

Odludne okolice naszej kreteńskiej miejscówki

6. Pieskie życie

Na koniec łamiące serce zdarzenie z Serbii. W przełomie Dunaju, wśród pięknych widoków i w miejscu totalnie odludnym spotkaliśmy samotnego pieska rasy Labrador. W krajach bałkańskich roi się od bezpańskich psów, ale ten był bardzo zadbany, nie wychudzony i młody, miał na oko kilka miesięcy. Bardzo się do nas łasił, mimo to, że nawet (początkowo) nie oferowaliśmy mu jedzenia. Wyglądał tak, jakby dopiero co (lub może poprzedniego dnia) ktoś go na tym odludziu porzucił. Serca nam się krajały, ale nie mięliśmy możliwości zabrać go ze sobą, jadąc rowerami i mając kilka granic do przekroczenia, więc po nakarmieniu haniebnie mu zwialiśmy 😦

Mamy nadzieję, że ktoś go jednak przygarnął i znalazł swoje miejsce w Serbii… Jeśli będziecie na Bałkanach rzućcie czasem takiemu pieskowi nawet kawałek chleba. To może być jego jedyny posiłek tego dnia…

Nie mamy zdjęcia pieska więc na pocieszenie okolice przełomu Dunaju, Zamek Golubac

Te sześć historii, to oczywiście tylko ułamek tego, co nas spotkało. Po takich przygodach zawsze zostają fajne wspomnienia, ale w trakcie, kiedy taka sytuacja ma miejsce, często nie jest to nic przyjemnego.
Potem jednak jest co opowiadać 🙂

Natalia i Mikołaj

Jaki rower zabrać w podróż? Cz. I Sprzęt posiadany

jaki rower kupić

Dostaliśmy od Wielbiciela 😉 pytanie, czy trzeba mieć  drogi rower, żeby pojechać na wyprawę rowerową? Odpowiedź brzmi: nie.

A tak naprawdę kryteria są dwa:

  1. Rower musi być wygodny
  2. Rower musi być niezawodny

Ad 1.

Lata praktyki – nic innego nie pomoże. Oczywiście można wybrać się na profesjonalny bike-fitting (nie sprawdzałem, ale znając polskie realia to usługa dostępna wyłącznie w Warszawie i ewentualnie w Krakowie), ale primo: to drogi gips, a secundo: i tak nie uchroni przed pojeżdżeniem i sprawdzeniem, czy faktycznie wszystko CI pasuje. Więc moim zdaniem opcją lepszą, bo tańszą jest po prostu zabranie tego roweru, na którym od lat się jeździ i który nam pasuje. Dodam jeszcze, że prawie każda rama może być dla nas wygodna. O ile tylko ma właściwy rozmiar i my jesteśmy w miarę wymiarowi, to nie ma przeciwwskazań, by było wygodnie. Schody zaczynają się przy osprzęcie.

Oczywiście nie chodzi o jego klasę, tylko o ustawienia. Przykładowo: rama może być mała, ale wtedy potrzeba mieć długą sztycę, a na rynku raczej nie występują dłuższe niż 40 cm. Rama może być duża (jak moja), ale wówczas potencjalnie pojawia się problem zahaczania czubkami butów o przedni błotnik na zakrętach. Mnie to nie przeszkadza, tym bardziej, że jest to  cena, jaką zdecydowałem się zapłacić za to, żeby mieć koła 28” (ten rozmiar ramy był najmniejszym dostępnym dla takich kół).

Dlaczego koła 28? W sumie sam już nie pamiętam, na 26 czy 29 jeździ się równie dobrze, a bajanie o przewadze jednego rozmiaru nad innym (że większe koło ponoć lepiej przechodzi przez nierówności i ma mniejsze opory toczenia, a mniejsze jest bardziej skrętne) to czysty marketing. Różnice bowiem w tak niewielkim zakresie rozmiarów (między 26 a 29 cali mamy raptem 11,5%!) jeśli w ogóle istnieją, to są pomijalne.

W ogłaszaniu co i rusz nowego „paradygmatu” rozmiarów koła chodzi zatem o to, żebyś, drogi Czytelniku, kupił(a) nowy rower, a przecież z powodu samego koloru ramy mało kto to zrobi, więc trzeba dorobić ideologię 🙂 Zatem podsumowując: zabierz na wyprawę rower, na którym bez bólu możesz zrobić na raz te 150 km. To wystarczy :)Dla zaniepokojonych: co NIE znaczy, że na wyprawie „masz robić” etapy po 150 km! Po prostu, jak kilka razy przejedziesz taki dystans w pobliżu domu, to wiesz, czy rower ”Ci leży”. I tyle.

rower na podróż.jpg

Ad 2.

Ja wybrałem (dawno, w 2009 roku) dla siebie Surly Long Haul Trucker. Głównym powodem była stalowa, chromowo-molibdenowa konstrukcja. Daje lepszą amortyzację na wybojach niż aluminium, jest łatwa w naprawie, bo każdy spawacz w byle wsi ją uratuje (przynajmniej tymczasowo) po ewentualnym pęknięciu. A to w przypadku aluminium nie wchodzi w grę, musisz znaleźć gdzieś spawacza TIGMIG, a ci trafiają się raczej tylko w średnich i dużych miastach.

Z kolei w przypadku ramy karbonowej (ponoć lepsza amortyzacja niż stal) pękniecie ramy oznacza jej wyrzucenie i co gorsza, o takie pęknięcie wcale nie jest trudno – wystarczy mocniejsze stuknięcie w ramę, a zatem każdy transport roweru, np. pociągiem (nie mówiąc już o samolocie) jest wielkim dla niej zagrożeniem.

rower szosowy jaki wybrać.jpg
Karbonowe szosówki

Niestety dobra rama stalowa (stal chromowo-molibdenowa) kosztuje sporo, choćby dlatego, że to ostatnimi czasy dość rzadka technologia. Aczkolwiek jest oczywiście nadal tańsza od karbonu.

Drugim powodem była jej konstrukcja, tj. przedłużone widełki tylne, co powoduje, że nie wchodzi w grę ocieranie piętami o sakwy nawet przy dużym rozmiarze buta. Ja mam stopę raczej niewielką, a mimo to w innych rowerach zdarza mi się ocierać. Plus ta rama jest stworzona dla transportu sporego bagażu, ma wzmocnienia w odpowiednich miejscach, a cieniowana jest w innych, etc.

Jednakże fakt zakupu ramy za 2 000 zł nie oznacza, ze cały rower kosztował 7 000, bo osprzęt dobierałem do niej indywidualnie. Jest to oprzyrządowanie ze średniej półki, o wysokiej kulturze pracy, dużej wytrzymałości i średniej cenie. Bo pamiętać należy, że droższy osprzęt, to przede wszystkim niższa masa i mniejsza wytrzymałość. Czyli coś na wyścig a nie na wyprawę.

Podsumowując, mój rower był składany indywidualnie, każdą cześć wybrałem sam i wybór był rewelacyjny, skoro przez 8 lat z hakiem zrobił blisko 80 000 km przebiegu, a wymieniałem tylko napęd i klocki hamulcowe. Dopiero przed wyprawą wymieniłem tylne koło, zresztą na identyczne jak poprzednio.

wyprawa rowerowa


Jeśli zaś chodzi o rower N., to jest on idealnym potwierdzeniem mojej tezy z punktu 1. Wybraliśmy go co prawda dość starannie, ale spośród modeli dostępnych na rynku w tamtym momencie (czyli w roku 2010, kiedy o naszej wyprawie nikomu się nawet nie śniło) i mieszczących się w (dość skromnym wówczas) budżecie. Dość powiedzieć, że cały rower kosztował mniej niż moja rama. Jest to klasyczny góral, z aluminiową ramą i kołami 26”, zaledwie ośmiorzędowym napędem i osprzętem z niskiej półki.

Rower na wycieczki
Trek 3600 pod grecką knajpą


Przez te lata doznał on oczywiście kilku modyfikacji. Przede wszystkim dołożyliśmy błotniki i bagażnik oraz zmieniliśmy opony na niemal gładkie (mniejsze opory toczenia), a za to znacznie wytrzymalsze i odporniejsze na przebicie i lżejsze. Poza tym z czasem nastąpiła wymiana kierownicy na lżejszą i prostą, założenie lemondki (rurek z podłokietnikami na kierownicy do przybrania odpoczynkowej i bardziej aerodynamicznej pozycji podczas jazdy) oraz pojawiły się nowe klocki hamulcowe, takie z wymiennymi wsuwkami (osobne okładziny są tańsze i lżejsze niż całe klocki, ich wymiana jest też łatwiejsza).

Jednak co do zasady to jest wciąż pierwotna konstrukcja i mimo 35 000 km przebiegu obręcze (niekapslowane! – tj. bez wzmocnień na szprychach) są nadal w dobrym stanie i nawet wkład suportu nigdy nie był wymieniany! Jak zatem widać rower posiadany, o ile jest utrzymywany w dobrym stanie, nadaje się jak najbardziej na taką wyprawę. Można go trochę podrasować, ale bynajmniej nie trzeba.

podróż rowerem

CDN…. a w dalszej części o tym, na co zwrócić uwagę kupując nowy sprzęt. 

M.

Sprawdź również:

Rowerem, samochodem czy na pieszo? Czyli jak podróżować.

czym w podróż

Podróżować można na różne sposoby. Jeśli zastanawiacie się, jakim środkiem transportu wybrać się w świat, lub może chcecie zmienić dotychczasowy, to dowiedzcie się najpierw, czym to grozi! 😉 Zapraszamy na subiektywne plusy i minusy podróżowania rowerem, samochodem i piechotą z użyciem lokalnego transportu.

Podróż rowerowa

O tym, z racji naszej podróży rowerowej po Europie pisaliśmy już kilkukrotnie, ale w telegraficznym skrócie wygląda to tak:

Jesteś zależny od pogody. A nie zawsze jest możliwość nie jechać, kiedy bardzo wieje, pada, jest zimno, czy po prostu nieprzyjemnie.

Całą podróż odbywasz siłą swojego ciała. Więc za pomocą własnych nóg zmagasz się z górami, trudną nawierzchnią, czasem z bólem.

Można oczywiście sprawić sobie rower elektryczny, ale wówczas trzeba pamiętać, że po ok. 80 km bateria się kończy i resztę trzeba przejechać siłą własnych mięśni. A taki rower jest o ładnych kilka kilogramów cięższy od zwykłego. No i codziennie trzeba go ładować…

Masz ograniczoną przestrzeń bagażową. Którą w dodatku wieziesz o własnych siłach.

pogoda na wyprawie
Pogoda różna, ale rower tak samo ciężki

Możesz zatrzymać się wszędzie, żeby zrobić piękne zdjęcie. Most? Ruchliwa droga? Nie ma znaczenia, bo prawie zawsze jest jakieś pobocze czy chodnik, na które możesz zjechać rowerem i zrobić zdjęcia wszystkiemu dookoła.

Obcowanie z naturą. Jesteś blisko natury. Możesz z siodełka podziwiać wspaniałe góry, kanion, zatrzymać się na chwilę i dotknąć kory palmy czy dziwnych skał, które mienią się w słońcu. Widzisz i słyszysz ptaki, szum drzew, czujesz zapach kwiatów. A do tego masz szansę się opalić.

Nie poruszasz się ani za szybko ani za wolno. Rower daje dużą mobilność, swobodę wybierania trasy a przy tym przemierzamy dystans w tempie odpowiednim, aby się rozglądać i chłonąć krajobraz, jednocześnie przemieszczając się nawet sto kilometrów dziennie.zalety jazdy na rowerze.jpg

Nieturystyczne miejsca. Rowerem czasem wjedziesz tam, gdzie nie dotrzesz samochodem. Wąskie ścieżki wśród gajów oliwnych, szlaki wśród pól, stare drogi tylko dla rowerów, które wiodą kanionem.

Chudniesz. Nie, żeby jakiś szał, ale jednak. Wysmukla się pupa, biodra, łydki i uda (tylko zawodowym kolarzom rosną wielkie mięśnie, nie bójcie się 😉 )

Podróż samochodem

Nie ruszasz się. W przeciwieństwie do roweru w samochodzie się tylko siedzi. Kiedy wypożyczyliśmy auto w Norwegii, to siedzenie w aucie od rana do popołudnia sprawiało, że bolał mnie od tego tyłek i kolana! 😀

Podjadasz. Możliwe, że nie grozi to każdemu, ale my nie wyobrażamy sobie nie mieć w samochodzie czegoś do podjadania. A nie zawsze będzie to coś zdrowego.

Masz dużo większy zasięg kilometrowy niż rowerem. To chyba jasne. W trakcie dnia możesz też wyskoczyć na jakiś trekking czy zwiedzanie i wtedy problem bezruchu, o którym mowa wyżej, jest trochę mniejszy, a przy okazji nie musisz zatrzymywać się w miejscu, które Ci się nie podoba, bo dla samochodu następny kemping, oddalony o 50 km, to godzina jazdy a nie pół dnia.

norwegia droga morska.jpg
Droga Atlantycka w Norwegii zza szyby samochodu

Korki. Samochodem stoisz w korkach. Tracisz czas, który mógłbyś poświęcić na bycie w jakimś fajnym miejscu. A jeśli przy okazji spieszysz się gdzieś, to frustracja gotowa.

Musisz się znać na samochodach. Zresztą roweru tyczy się to samo. Ale rower jest trochę łatwiej naprawić w każdym miejscu na świecie niż samochód, który może potrzebować specjalistycznych części. Jednym z moich koszmarów jest „rozkraczenie się” na pustkowiu…

Musisz wydawać pieniądze na paliwo. Wiadomo. Ale na rowerze też 😉 I ilekroć próbowaliśmy to policzyć, to wychodziło, że wydatki „per kilometr” są zbliżone przy obu środkach transportu, jeśli nie liczyć kosztu wypożyczenia/ amortyzacji samochodu.

Możesz zabrać dużo bagażu. Nie jest problemem wzięcie lodówki turystycznej, zrobienie zapasu produktów spożywczych, kupienie fajnych pamiątek czy zabranie czegoś ciężkiego, o czym nie ma mowy przy podróży rowerem czy pieszo.

samochód bagaż w podróż.jpg
Po lewej nasze rowery spakowane do auta, po prawej zapakowane auto na Zakythosie

Pogoda ma dużo mniejszy wpływ na podróż. Ale to działa w dwie strony. Nie będziesz korzystać cały dzień ze słońca, nie  zatrzymasz się w dowolnej chwili i nie zerwiesz owoców z drzewa, nie zrobisz sobie przerwy w strumyku (bo go nawet nie zauważysz).  Za to podróż w deszczu, w zimnie czy wietrze nie przeszkadza tak bardzo.

Widzisz dużo mniej. O ile jeszcze pasażer ma możliwość rozglądania się (chociaż stronę kierowcy widzi mniej), to kierowca prawie wcale nie może podziwiać krajobrazów, przez które właśnie przejeżdża. Nie mówiąc już o zrobieniu zdjęcia. Samochodem jedzie się za szybko, często nie można się tak po prostu zatrzymać.

podróż samochodem
Widoki przez szybę samochodu

Podróże na własnych nogach i lokalnym transportem

Z nas dwojga M. ma większe doświadczenie z tego typu podróżami. Ten sposób uważamy za chyba najmniej efektywny, ale może marzy Wam się przedreptanie świata 🙂 Jednak trzeba pamiętać o paru rzeczach:

Dźwigasz wszystko na plecach. Musisz mieć więc dobry plecak. Podróżnicy zwykle starają się zmieścić maksymalnie w 10 kilogramach, a to i tak bardzo dużo. O ile na rowerze 10 kg w sakwach to nie jest problem to taki ciężar spoczywający na ramionach może być męczący.

Musisz mieć dobre buty. Buty, w których jesteś w stanie być na nogach dzień w dzień i przemierzać kilometry w różnym terenie.podróż pieszo.jpg

Musisz być gotowy na kontakty z innymi. Ten sposób podróżowania jest chyba najbardziej „towarzyski”. W pociągach, autobusach, autostopem. Jest dużo więcej okazji do rozmowy z tubylcami niż podczas jazdy rowerem czy autem. Jeśli ktoś lubi, to super, ale jeśli nie ma się ochoty na takie spotkania, wtedy to będzie problem.

Dużo łatwiej paść ofiarą napadu czy kradzieży. Nie przemieszczasz się szybko, więc łatwo Cię dopaść, kiedy tak wędrujesz, śpisz w pociągu czy łapiesz stopa..

Jesteś blisko z naturą. Jeszcze bliżej niż na rowerze i zła pogoda jeszcze bardziej Cię ogranicza 😛

podróż przyroda.jpg
Obcowanie z przyrodą i innymi podróżnikami

Zmęczenie. Wydaje mi się, że dużo większe niż podczas jazdy rowerem. Po całym dniu na rowerze byliśmy zmęczeni, owszem, ale po wyspaniu się nie towarzyszyły nam zakwasy, bóle ramion czy pleców od dźwigania plecaka czy stóp od obcierających butów.

Bilety kosztują  a z dworca musisz się jeszcze dostać na własnych nogach do odpowiedniego miejsca np. noclegu. Nie wspominając już o tym, że często bilety kupione z wyprzedzeniem są tańsze ale wtedy Twoją wędrówkę zaczyna ograniczać czas.

Są jeszcze entuzjaści motocykli, którym nie podróżowaliśmy, więc nie będziemy się na ten temat rozpisywać. Z tego co jednak wiemy, motocykl to połączenie wad roweru i samochodu, natomiast zalety obu środków transportu jakoś przy tym mariażu znikają 😉 Oczywiście możliwe, że moto ma jakieś inne zalety, o których nie wiemy (lub się domyślamy, jak słynny „wiatr we włosach”), ale wydaje się, że na daleką podróż to wybór najgorszy z możliwych 😉

Przeczytaj o innych wadach podróżowaniach oraz dowiedz się jakie są zalety podróżowania.

Poznaj najpiękniejsze miejsca południowej Europy.

I bądź przygotowany na to, co Cię czeka na kempingach!

 

Natalia i M.

10 rzeczy, których nam NIE brakowało w podróży

Po zaletach i wadach podróżowania, oraz spisie tego, czego nam w trasie brakowało pora na pozytywy. Czyli czego nam NIE brakowało 😀

  1. Polskiej zimy

W podróży pogoda była różna, zwłaszcza na Bałkanach deszcze i wiatr dały nam niezły wycisk, ale kiedy zatrzymaliśmy się w Rzymie, żeby pożyć trochę tym miastem i przeczekać najchłodniejszy okres roku, mogliśmy się cieszyć naprawdę piękną pogodą.

Większość dni była słoneczna i ciepła. Mróz i śnieg zdarzyły się raz i okazało się, że ostatnio takie zjawisko miało miejsce 6 lat temu (więc w Rzymie ten okres był jednocześnie świętem i dniami o podwyższonym ryzyku, zalecano pozostanie w domu, zamknięto szkoły i urzędy). Ale nawet wtedy słońce pięknie świeciło i dni były bardzo urokliwe.  Bywało też oczywiście deszczowo, ale większość jesiennego i zimowego czasu mogliśmy cieszyć się słońcem.

grudzień we włoszech
Rzym jesienią i zimą

Jeśli chcesz wiedzieć więcej o Rzymie przeczytaj wpisy:

16 ciekawostek o Rzymie, o których mogłeś nie wiedzieć

Rzym, 13 miejsc które musisz zobaczyć!

Ile kościołów jest w Rzymie i które warto zobaczyć?

  1. Internetu

Trochę się martwiliśmy, jak to będzie z Internetem za granicą. Jednak dzięki ustawie, która weszła w zeszłym roku, w całej Unii obowiązują zasady operatora komórkowego sieci do której się należy, pod warunkiem, że przebywa się za granicą pewną, określoną, ilość czasu. Mogliśmy się zatem cieszyć darmowym Internetem przez mniej więcej pół roku (dzięki temu, że wróciliśmy na miesiąc do Polski i licznik się wyzerował). Po tym czasie operator zaczął naliczać nam dodatkowe opłaty, ale w UE były tak niskie, że nie przerażało nas korzystanie z danych komórkowych.

Natomiast poza Unią bardzo często Internet był bez hasła, „w powietrzu”, zaś właściwie  wszystkie kwatery oferowały wifi. W zasadzie więc Internet nie stanowił większego problemu, choć czasem działał chimerycznie, ale suma summarum pod tym względem było dobrze.

Dowiedz się, jak wynająć mieszkanie przez AirBnB? 

  1. Prądu

W dzisiejszych czasach chyba nie da się być niezależnym od prądu, chociaż staraliśmy się mieć część sprzętu na baterię (GPS, szczoteczka do zębów, odtwarzacze mp3), to jednak smartfony, aparat fotograficzny, laptop czy tablet wymagały ładowania. Na szczęście prawie każdy nocleg zapewniał nam tę możliwość, chociaż czasami nie było łatwo (zdarzały się kempingi bez dostępnych gniazdek i musieliśmy kombinować) a temat swobodnego dostępu do prądu czasami sprawiał, że dany nocleg nas denerwował albo w ogóle się na nim nie zatrzymywaliśmy.  Mimo wszystko należy powiedzieć, że zawsze mieliśmy naładowane telefony i tablet gotowy, aby wieczorem zajrzeć na Facebooka 😉

Sprawdź też: 10 niepozornych rzeczy, które ułatwią Ci życie

gdzie ładować telefon w podrózy
Zawsze było czym zrobić zdjęcie

  1. Świeżego powietrza i ruchu

Tego mieliśmy zdecydowanie aż za dużo 😀 Wpłynęło to jednak pozytywnie na nasze ciała; opaliliśmy się, wyrzeźbiliśmy tu i tam, zgubiliśmy trochę kilogramów (ale zaskakująco niewiele). Przebywanie na powietrzu wiązało się też z tym, że mogliśmy podróżować wąchając zapachy kwitnących kwiatów czy roślin, morskiego powietrza albo lasu 🙂

widoki na wyprawie.jpg
Dużo powietrza, widoków i ruchu

  1. Terminów

To jest wielka zaleta takich podróży. Żadnej daty, która się nieuchronnie zbliża i trzeba gonić, żeby zdążyć. Można zapomnieć jaki jest dzień tygodnia (pod warunkiem, że w niedziele czynne są sklepy w danym kraju). A co za tym idzie – nie brakowało nam tęsknego wyczekiwania na weekend 😉

  1. Widoków i wrażeń

Podczas gdy inni planowali swoje urlopy, wspominali je albo tylko tęsknie wyglądali za okno myśląc o pięknych miejscach i ciepłych krajach, my mieliśmy wspaniałe widoki i wrażenia zapewnione prawie codziennie.

Czy znasz 11 najlepszych miejsc na Bałkanach i w południowej Europie?

A może wolisz dowiedzieć się jakich jest 11 największych rozczarowań Bałkanów i południowej Europy?

7. Wolnego czasu

Jeśli komuś się wydaje, że taka wyprawa to boskie wakacje i spokojna jazda rowerkiem po pięknych miejscach, to jest w błędzie 😛 No, może nie całkiem, ale wakacjami takiej podróży raczej nazwać nie można. Wstajemy rano (około 7- 7:30 i nie ma mowy o wyspaniu, po poprzednim, pełnym wysiłku dniu, 7 rano to zawsze za wcześnie) pakujemy obóz, jemy śniadanie i ruszamy. Przed nami kilka ładnych godzin w siodełku, duże kilkadziesiąt kilometrów do przejechania i jeśli nie jesteśmy w Skandynawii latem, to zmierzch jest tym momentem dnia, w którym musimy być już na campingu, prawie całkiem ogarnięci, żeby nie musieć robić niczego po ciemku albo przy słabym świetle. Wieczorem, o ile wreszcie jest czas dla siebie, człowiek nie ma już siły na nic i pada ze zmęczenia 😉

internet na balkanach.jpg

8.Nowych smaków

Chociaż czasem bywało słabo (Serbia), to właściwie każdy kraj dostarczał nam kulinarnych przyjemności. Mniejszych lub większych, ale zawsze wyjątkowych. I to jest jedna z najfajniejszych rzeczy w podróżowaniu.

9. Siebie

Haha 😉 Jasnym jest, że podróżując we dwójkę spędza się ze sobą 24 godziny na dobę. No, czasem M. jechał na biga, czasem ja szłam na jakieś samotne zwiedzanie i wtedy cieszyliśmy się chwilę samotnością. Ale generalnie byliśmy non stop razem i dobrze nam z tym było 🙂 oczywiście pewnej wymiany zdań nie da się uniknąć, zwłaszcza, gdy jest się zmęczonym, wkurzonym, ma się wszystkiego dość a w perspektywie jeszcze kawał drogi do przejechania. Ale daliśmy radę.

widoki na wyprawie 2

10.Polityki i tego całego zamieszania w mediach

Oczywiście, jak już wspomnieliśmy, byliśmy online, ale ograniczało się to głównie do najważniejszych spraw typu wpis na bikestats, na blog czy Facebook. Na więcej nie było czasu ani ochoty i wcale nam nie brakowało, tego, że nie wiemy co słychać w naszym kraju. Jakie znowu fantastyczne ustawy są przepychane kolanem w nocy, kto kogo oskarża, kto z kim się rozwiódł i inne takie sytuacje. W Rzymie trochę to nadrobiliśmy, ale fajnie było odetchnąć i odciąć się na chwilę od takich spraw.

wyprawa rowerowa

Zatem taka podróż to nie tylko wspaniała przygoda i wyzwanie dla ciała i ducha, ale także pewien reset dla umysłu 🙂 i takie rzeczy w pełni można przeżyć tylko podczas długiej podróży.

Natalia i M.

10 rzeczy, których nam brakowało w podróży

Powrót do domu z wyprawy albo z urlopu to nie tylko powrót do codzienności ale też powrót do tego co znamy i lubimy. A powrót z rocznej podróży jeszcze bardziej nam uzmysłowił czego nam brakowało podczas miesięcy poza domem. Ciekawe, czy będziecie zaskoczeni 😉

1. Polskie jedzenie. Trzeba przyznać, że jedzenie w Polsce jest bardzo smaczne i jest w czym wybierać. I wcale nie chodzi o chleb, który w wielu krajach jest nawet lepszy (Albania, Italia!) ale:

a. Duży wybór warzyw w dobrych cenach, nawet jeśli Wasz wzrok w sklepie pada najczęściej na ogórki, pomidory, paprykę i cebulkę to przecież możemy też wrzucić do koszyka pataty, kapustę pak choy, kapustę pekińską, szalotkę, imbir, trawę cytrynową…, a w wielu krajach warzyw z innych stron świata po prostu nie ma a i wybór tych „pospolitych” bywa marny. Z kolei w innych wybór jest porównywalny (Niemcy, Skandynawia) lub nawet większy (Włochy, Francja), ale ceny potrafią przyprawić o ból głowy (Norwegia!).

Zobacz wpis co jedliśmy w Norwegii i jak sobie radziliśmy z cenami.

b. Wędliny, pasztety, kiełbaski. Wędzone, suszone, gotowane, surowe, na pewno każdy ma swojego ulubieńca bo w Polsce ich wybór jest bardzo duży. Nawet jeśli przechodząc po alejkach nie wiemy co wybrać, bo wydaje nam się, że nic nie ma 😉
Lepiej pod tym względem jest chyba tylko we Francji, a w Niemczech porównywalnie.
W innych krajach wybór tego typu produktów jest przeważnie bardzo niewielki a takich rzeczy jak pasztety, kabanosy czy kaszanka po prostu nie ma.

jedzenie w podróży
Szwedzki kawior, włoskie ciastka, holenderskie sery i przerwa na śniadanie w drodze

2. Napoje. Już gdzieś pisaliśmy, że był to permanentny problem podczas wyprawy. W Polsce wybór napojów jest olbrzymi, od gazowanych do soków i nektarów. A w wielu krajach poza gazowanymi napojami typu Coca-cola, Fanta czy Schwepps możliwości można policzyć na palcach jednej ręki. Żeby chociaż był jeden dobry smak, to już będzie sukces.

3. Komfort. To rzecz, której brakuje tak samo bardzo jak dobrego jedzenia. Czasem się trafi fajna kwatera, ale i tak się tęskni do własnego łóżka, do własnej kuchni z dużą lodówką w której można trzymać duże zakupy, nie zaś tylko tyle, ile zjemy w podczas pobytu w domu przez najbliższy dzień czy dwa. Do dużej szafy z ciuchami na każdy dzień tygodnia 😉 i pralki dostępnej w każdej chwili. No i w ogóle do wygody.

Przeczytaj więcej o wadach podróżowania.

4. Rodzina i znajomi. No co tu dużo mówić, dla mnie ważne jednak jest, żeby się z kimś spotkać i nie chcę, żeby to był ktoś, kto po raz kolejny zada pytanie, które zadaje każdy inny „skąd jesteście? dokąd jedziecie?”, tylko ktoś, kto wie trochę więcej o mnie 😉

5. Język. O ile nauka obcego języka może być ciekawa i być fajnym wyzwaniem, o tyle brak możliwości pogadania sobie po polsku, w języku który znam, bez konieczności zastanawiania się jak coś powiedzieć, brak możliwości używania języka swobodnie i rozumienia różnych językowych niuansów i gier językowych (np. w telewizji) był dla mnie bardzo ciężki, zwłaszcza we Włoszech, gdzie mieszkaliśmy, ale wcale nie byliśmy mieszkańcami, tylko nadal turystami.

wyprawa po europie
Ostatecznie znamy kilka zwrotów w różnych językach

6. Kultura. Poznawanie obcych kultur jest fascynujące, ale zamieszkanie w obcym kraju może być trudne. Czasem może być ciężko zrozumieć zachowania innych albo po prostu się z nimi pogodzić. Jak na przykład sztywne trzymanie się reguł w krajach północnych lub właśnie zbytnie wyluzowanie na południu. A mówimy tu o Europie, co dopiero jakieś inne kręgi kulturowe. Mimo, że w Polsce też nie jest idealnie, to przynajmniej nie czujemy się tu „obcy”.

7. Zakupy. No tak, jako kobieta muszę wrzucić ten punkt. Spacery po marketach w innych krajach zawsze wzbudzają w nas dreszczyk emocji, no bo w każdym kraju można znaleźć perełkę, której w Polsce nie będzie (np. albańskie fergese me gjize – pomidorowo twarogowy sos), ale w sakwach mieliśmy ograniczoną ilość miejsca na zakupy (poza tym trzeba było to wieźć o własnych siłach). A o zakupach odzieżowych czy innych tego typu sklepach można zapomnieć. Nie ma ani czasu ani miejsca na łupy z takich przybytków. Szczęście w nieszczęściu, że poza Niemcami właściwie na naszej trasie nie było typowych drogerii jak Rossman. Raczej butiki w stylu Sephory z wysokimi cenami lub niewielkie stoiska w sklepach odzieżowych.

bagaż rowerowy
Jak tu iść na zakupy, skoro trzeba tyle wieźć

8. Kosmetyki. To raczej tylko moja bolączka nie M. 😉 Może to dobrze, że nie było drogerii, bo i tak nie było by gdzie wozić tych kosmetyków. W każdym razie brakowało mi jednak pachnących żelów pod prysznic, peelingów, odżywek do włosów, tuszowania rzęs, lakierów do paznokci, kremów i wszystkich innych babskich kosmetyków ;). Lubię je stosować i trochę tęskniłam za nimi podczas wyprawy.

9. Ciuchy. Ileż można chodzić w tym samym, nawet M. miał trochę dość 😉 A do tego zabraliśmy zbyt mało kolorowych ubrań, tych nierowerowych, i przygnębiało nas to, że jesteśmy ubrani głównie w odcienie szarości. Mnie trochę ratowała niebieska kurtka i niebieskie buty ale i tak byliśmy szarymi eminencjami 😉

wyprawa odzież
Tak się nosiliśmy, gdy nie jeździliśmy 😉

10. Drugi komputer. Mieliśmy ze sobą małego laptopa i tablet na androidzie, ale czasem brakowało dwóch urządzeń z systemem Windows.

To oczywiście nie są duże niedogodności (może poza jedzeniem i piciem) a sprawiają, że powrót do tych punktów osładza pewną nostalgię związaną z powrotem  🙂

Czy czytałeś już wpis o zaletach podróży? 

Natalia

Wady i zalety podróżowania, cz. II Zalety

Po negatywnej dawce tego, co nie jest fajne, którą mogliście przeczytać w poście o minusach podróżowania, powiemy Wam, dlaczego, mimo wszystko dołączyliśmy do grona podróżników 🙂

Jakie zalety miała nasza roczna podróż?

1.Brak terminu powrotu. Chociaż musieliśmy liczyć się z czasem w różnych sytuacjach, to jednak najlepsze było to, że nie musieliśmy odliczać dni do powrotu, do końca urlopu. Dzięki temu mogliśmy gdzieś zostać tyle, ile nam się podobało (czy raczej na ile nas było stać 😉 ) i nie martwić się o to, że jeszcze mamy do zrobienia 1000 kilometrów i tylko tydzień wolnego.

2. Taka podróż sprawia, że spędzasz dużo więcej czasu na oglądaniu świata niż podczas urlopu. Możesz chłonąć piękne widoki, cieszyć się tym co dookoła i nie martwić się, że za tydzień wrócisz do domu. Bo za tydzień będziesz oglądać inne wspaniałe miejscadlaczego warto podróżować3. Próbowanie lokalnych przysmaków. To chyba jedna z największych zalet jakichkolwiek podróży. Możesz próbować nowych smaków i nowych potraw. Pod warunkiem, że jest czego próbować 😛 Zobacz wpis o najlepszych smakołykach, jakie jedliśmy w pierwszej części podróży

wyprawa przysmaki swiata
Na zdjęciu: przysmaki kosowskie, greckie, norweskie i niemieckie

4.Owoce z drzew. To prawdziwa frajda, móc sobie przystanąć przy drzewku, albo czasem i całym sadzie, i narwać fajnych owoców. Mamy już na koncie między innymi figi, mandarynki, grejpfruty, granaty, banany, migdały 🙂

5.Forma i zdrowie! 🙂 Rowerowa wyprawa ma to do siebie, że chcąc nie chcąc dbasz o zdrowie, nawet, jeśli jadasz dziwne, niezbyt zdrowe rzeczy. Chudniesz, w brzuchu lekko, nogi i pośladki się rzeźbią, a do tego opalasz skórę (no, chyba, że jesteś w Chorwacji i akurat trwa niepogoda :P). To jest super sprawa.

6. Minimalizm. To zarówno zaleta jak i wada. Okazuje się, że spokojnie możesz przeżyć z dwoma rodzajami koszulek na każdy rodzaj pogody, jedną parą spodni „na miasto”, z trzema parami butów (sandały, kryte, klapki) czy absolutnie minimalną ilością kosmetyków. Co więcej, niektórzy po takiej przygodzie opróżniają swoje szafy w domach.

No jasne, że się da i że można tak żyć, ale co to za życie! 🙂 Po powrocie nie mogę się nacieszyć swoją szafą i ilością kosmetyków, a w marcu, podczas krótkiego pobytu w domu pierwsze co zrobiłam, to pobiegłam na zakupy ciuchowe :p

7. Dowiadujesz się wiele o sobie. Wiesz, że poradzisz sobie w różnych sytuacjach, ale też dowiadujesz się czego oczekujesz od życia i gdzie jest Twoje miejsce. Czy jesteś typem podróżnika, który bardziej sobie ceni przygody niż wygody, czy jednak odwrotnie. Podróż weryfikuje też Twoje plany na przyszłość (np. czy na pewno chcesz mieszkać za granicą i czy w Polsce jest tak źle, jak sądzisz), oraz to jaki naprawdę jesteś (np. że marudzenie to nieodłączna strona Twojej natury 😉 )

wyprawa dookoła swiata.jpg

8. Dowiadujesz się wiele o swoich znajomych. I okazuje się, czy masz w ich gronie ludzi na których możesz liczyć, tak jak przypuszczałeś, czy może jednak nie. Oraz czy są osoby życzliwie nastawione do Ciebie, a wcale ich o to nie podejrzewałeś 🙂

9. Cieszysz się z małych rzeczy. Kiedy człowiek za bardzo zapada się w tę wygodną strefę komfortu, to czasem nie dostrzega małych rzeczy, które sprawiają, że nasze życie jest dobre. Taka podróż doskonale uwrażliwia na drobnostki. Na przykład jaka to radość jeść słony chleb 😉

Tak, nawet sobie nie zdajmy z tego sprawy, ale gdy we Włoszech natrafisz niechcący na ten niesolony to będziesz wiedzieć, o co chodzi 😉 Nie wspominając już o takich oczywistościach jak ciepła, bezpłatna, bez limitu czasowego woda pod prysznicem z dobrym ciśnieniem 😉

10. Ludzie są dobrzy. Oczywiście nie należy tutaj popadać w skrajności i przestać być ostrożnym lub koniecznie odwiedzać kraje ogarnięte wojną. Ale warto mieć świadomość, że prosząc o pomoc właściwie zawsze ją otrzymasz. A są też takie miejsca, że nie trzeba o nic prosić. Ludzie po prostu chcą pomagać. I to sprawia, że Twoje spojrzenie na świat staje się trochę inne. Bardziej pozytywne 🙂

11. Uczysz się nowych rzeczy. Języka lub tego, że nie ma się czego bać nawet jeśli tego języka nie znasz zbyt dobrze. Uczysz się dobrego planowania (ogólnie rzecz biorąc logistyka wyprawy tego wymaga), uczysz się szybko oceniać, co jest warte wydania pieniędzy a co nie i zwracasz na to uwagę, uczysz się nowych kultur i nowego spojrzenia na świat 🙂

12. Spełniasz swoje marzenie. A co jest cenniejsze od realizacji planów, celów i marzeń? 🙂

wyprawa po europie.jpg
Korfu, Norwegia, Grecja, Włochy… 🙂

Natalia i Mikołaj

Wady i zalety podróży. Cz. I – wady

Po podsumowaniu liczbowym i ogólnym drugiej części naszej wyprawy pora na zmierzyć się z tym, z czym podróż się wiąże. Zacznijmy od tych gorszych stron 😉

Bo pewnie nie ma osoby, której nie marzy się takie oderwanie od rzeczywistości. Brak terminu powrotu, brak obowiązków, brak konieczności wstawania, żeby zdążyć na autobus, pociąg, spotkanie. A zamiast tego możesz podziwiać widoki, jeść przysmaki lokalnej kuchni i opalać się na słońcu.

Czy faktycznie tak jest?

  1. Zmęczenie. Przede wszystkim bycie w ciągłej drodze męczy. Chociaż pewnie są i tacy, którym wcale to nie przeszkadza. Ale podróżowanie rowerem ma to do siebie, że męczy fizycznie, więc czasem odpuszczaliśmy jakieś miejsca, do których było zbyt daleko rowerem, zwłaszcza, jeśli trzeba było z nich wrócić, bo nie było gdzie spać. Czasem też nie sposób było się cieszyć z otaczających okoliczności, a czasem jedynym marzeniem było tylko dotrzeć już na nocleg.

A do tego dochodzi zmęczenie psychiczne. Ciągle w ruchu, ciągle gdzie indziej. Nie wiadomo, w jakich warunkach dzisiaj będziemy spać, ciągłe sprawdzanie pogody, podjazdów, kilometrów, sklepów… wieczorami dużo do zrobienia (rozbić obóz, zrobić obiad, zrobić pranie, pozmywać, czasem coś naprawić, zorientować się co nas jutro czeka) i nie zawsze znajdzie się chwila na relaks. A rano trzeba wstawać, bez marudzenia (przeważnie o 7 rano), bo zwijanie obozu trwa około 2 godziny a przed nami cały dzień jazdy (a czasem trzeba zdążyć przed deszczem) i trzeba dotrzeć o jakieś rozsądnej porze, żeby… móc się ogarnąć przed zmrokiem.

No i też ile można odpowiadać przypadkowo zagadującym ludziom o tym, gdzie, skąd, dokąd i ile czasu jedziemy…

podróż wad
Czasem zmęczenie odbiera przyjemność z podróży

  1. Czas. Wcale nie jest tak, że masz nieograniczony zapas czasu, bo po pierwsze spieszysz się, żeby zdążyć przed zmrokiem (trzeba dotrzeć do miejsca noclegowego – wybrać je, rozbić namiot, no chyba, że akurat śpisz pod dachem albo jest okres białych nocy. A potem jeszcze jest mnóstwo prac wieczornych), po drugie śpieszysz się, żeby zdążyć przed: niepogodą, wiatrem który się zrywa w godzinach południowych (Grecja), spieszysz się na pociąg, na prom, żeby nie zamknęli sklepu…

3. Ciągłe planowanie. Oczywiście trasę mieliśmy zaplanowaną, mieliśmy nawet wszystkie interesujące nas punkty wgrane do gps (min. kempingi, sklepy, atrakcje). Ale pierwszą część wyprawy prawie co wieczór spędzaliśmy na planowaniu następnego noclegu, bo kempingów na trasie nie było zbyt dużo. A więc: gdzie jesteśmy i dokąd jutro dojedziemy, jakie są tam możliwości spania? Czasem konieczność modyfikowania trasy, bo tam gdzie chcieliśmy spać, nic nie było. Jakie mamy opcje, i za ile? A może na dziko, ale wtedy skąd wziąć wodę, gdzie się zaopatrzymy? W drugiej części pod tym względem było lepiej, ale też nie obyło się bez weryfikacji kolejnych dni.

4. Uzależnienie od pogody. Na rowerze pogoda jest bardzo ważna. Wiatr czy deszcz sprawiają, że jazda jest czasem walką, a przyjemności w tym nie ma żadnej. No, może gdyby w nagrodę czekał suchy, przyjemny domek i w perspektywie brak konieczności jazdy dalej następnego dnia, taką walkę można znieść lepiej, ale jeśli nie, to na samą myśl łzy się cisną do oczu. A tu trzeba jechać.

wyprawa pogoda(1).jpg
W podróży pogoda bywa różna

  1. Waga bagażu. Podróżując na rowerze nie możesz sobie pozwolić, aby nabrać w sklepie tylu pyszności, ciuchów i fajnych kosmetyków, na jakie masz ochotę. Nie możesz też nakupować pamiątek. Wszystko to musisz później wieźć o własnych siłach i z reguły nie po płaskim, ale po górach. Dlatego liczysz się (dosłownie) z każdą rzeczą i każdym jej gramem.

    wyprawa bagaz.jpg
    Bagaż wyprawowy
  1. Higiena Raz jest lepiej raz gorzej. Nam na szczęście zawsze udawało się jakoś umyć (chociażby w umywalce), ale zanim do tego doszło, byliśmy, po całym dniu w drodze, spoceni i śmierdzący. W dodatku często długa, ciepła i przyjemna kąpiel pozostawała w sferze marzeń.  Czasem prysznic był na żetony, przycisk na wcisk, ciśnienie słabe, woda ledwo ciepła, kabina brudna….

A dodajmy, że po kąpieli warunki mieszkaniowe nie zawsze są idealne… (np. chłodny wieczór, który trzeba spędzić na zewnątrz bo śpimy w namiocie, albo niezbyt czysty pokój czy chatka kempingowa).

W podróży trzeba też ścierpieć, że odzież i śpiwory w pewnym momencie przestają pachnieć fiołkami. Z tego powodu śpiwory w połowie trasy wypraliśmy w pralni chemicznej, a ubrania staraliśmy się raz w tygodniu prać w pralce. Codziennie zaś prałam je ręcznie.

Ale bądźmy szczerzy pranie ręczne nie jest takie skuteczne, zwłaszcza któryś raz z rzędu. A jeśli dojdzie do tego brak dobrych możliwości suszenia…

wyprawa higiena(2).jpg
W podróży różne bywają warunki.. na dole po środku proces prania ręcznego 😉

  1. A jeśli o praniu mowa… To codzienne pranie ręczne jest oczywiście koniecznością. Chociaż odrobinę luksusu chcieliśmy sobie podarować i mieć przynajmniej jako tako czyste rzeczy. Czasem udawało się wyszorować je tak, że pachniały mydełkiem, co to była za radość 😉 Więc szorowałam te ciuchy w umywalkach czasem wielkości naparstka, czasem w zimnej wodzie… A jeśli pranie było w zimnej wodzie to i zmywanie naczyń też… jest to pewne wyzwanie, zmyć garnki po obiedzie w takich warunkach.

8. Omijają Cię wydarzenia „na miejscu”. I niestety musisz ponieść tę cenę, jeśli chcesz podróżować. Śluby, urodziny, parapetówki, wspólne wyjścia, rodzinne spotkania i inne tego typu wydarzenia. Początkowo nawet nie tęskni się tak bardzo, w końcu jest tyle nowych wrażeń, ale później zaczyna Ci bardzo brakować nawet zwykłej możliwości pożartowania z kimś innym, niż tylko partner w podróży 😉

wyprawa spotkania.jpg
Ale spotkania na wyjeździe są fajne

  1. Musisz codziennie czarować obiad. Na zapas można kupić co najwyżej makaron, pesto i tuńczyka (bo to wszystko trzeba wieźć). Ale ile można jeść to samo? Wymyślenie czegoś do jedzenia, co będzie dobre i da się zrobić w jednym garnku (piekarnik stał się standardem dopiero w Skandynawii) często zakrawa na misję niemożliwą.
  1. Zapomnij o wygodach i komforcie. Oczywiście, bywały takie kwatery, w których czuliśmy się świetnie. Wygodne, czyste, super wyposażone. Ale przeważnie jednak nasza kuchnia z dużą lodówką, piekarnikiem, ulubionymi kubeczkami, wygodne biurko, dwa osobne komputery, książki!, pralka dostępna w każdym momencie, własna pościel… wszystko to było wspomnieniem i bardzo do tego tęskniliśmy. Im bardziej ktoś lubi żyć w komforcie tym bardziej będzie mu tego brakowało.

Ale jak bardzo tego potrzebujesz, dowiesz dopiero wtedy, kiedy ruszysz w podróż 😉

wyprawa mieszkanie.jpg
Kwatery, namiot, domki. Różne są możliwości spania

Ale nie martwcie się, są też dobre strony podróżowania 😉 O nich następnym razem 🙂

Natalia

Podsumowanie roku podróży rowerowej w cyfrach

Podróże to nie tylko emocje i widoki ale także liczby. Przejechane dni i metry podjazdów, kilometry, stracone kilogramy, setki zrobionych zdjęć.

W tym poście postaram się Wam przybliżyć chociaż trochę naszą niezwykłą przygodę za pomocą liczb, co być może postawi naszą europejską wyprawę w trochę innym świetle 😉

Przejechane kilometry, metry, dni w drodze.

W sumie:

Natalia:

Dystans całkowity: 12 063.57 km 

Czyli prawie jak z Warszawy do Darwin, w Australii 🙂

Czas w ruchu (w godzinach): 728:25

Średnia prędkość: 16.48 km/h

Maksymalna prędkość: 56.50 km/h

Suma podjazdów:  118 787 m

Czyli 13 razy wjechałam na Mount Everest 😉

Liczba dni w siodełku:  228

Średnio na aktywność: 52.91 km i 3h 12m (w tym krótkie dystanse po Rzymie)

Zaliczone bigi: 53

podróz rowerem N.jpg

Mikołaj:

Dystans całkowity: 15 231.51 km (w terenie 296.55 km; 1.95%)

To prawie tyle, ile z Warszawy do Sydney w Australii, w prostej drodze 🙂

Czas w ruchu (w godzinach): 871:26

Średnia prędkość: 17.48 km/h

Maksymalna prędkość: 78.01 km/h

Suma podjazdów: 197 516 m

To znaczy, że M. wjechał 22 razy na Mount Everest 😉

Liczba dni w siodełku:  284

Średnio na aktywność: 53.63 km i 3h 04m (w tym krótkie dystanse po Rzymie)

Zaliczone bigi: 164 (!!)

wyprawa rowerowa m.jpg

W samej części tegorocznej: M.: 10 000 km. N.: 7000 km. Łącznie z jazdą po Rzymie.

O 5 000 więcej niż podczas zeszłorocznej części trasy. 

Przeczytaj też:

Podsumowanie pierwszej części podróży.

Podsumowanie drugiej części podróży.

Ilość dni w drodze: 342, w tym pobyt w Rzymie: 117 dni.

Różnice pomiędzy dystansem całkowitym i podjechanymi metrami biorą się stąd, że M. czasami jeździł na Bigi sam. No i też trochę więcej jeździł po Rzymie rowerem niż N.

Samochodem w Norwegii przejechaliśmy około 2200 kilometrów w 11 dni. Plus jeden dzień na Zakynthosie, żeby objechać wyspę i uciec z deszczowego załamania pogodowego i jeszcze jeden dzień w Norwegii, żeby dotrzeć do oddalonego od nas o około 250 km Lisebotn

wyprawa rowerem europa.jpg

Odwiedzone kraje

Ilość przejechanych krajów: 20, w tym Watykan i Monako oraz 3 greckie wysypy: Kefalonia, Zakynthos, Korfu

Najwyższy punkt jaki M. zdobył podczas tej wyprawy to przełęcz Mangartsko Sedlo w Alpach Julijskich o wysokości 2055 metrów (czyli w sumie niewiele).

Najwyższy punkt jaki N. zdobyła podczas tej wyprawy to Turrach Hohe w Alpach Austriackich (1783 metry).

Najwięcej przejechanych kilometrów w czasie jednego dnia: około 150 km w Szwecji.

Najwięcej przewyższeń jednego dnia (nie licząc osobnych wyjazdów na bigi): 2150 metrów w Grecji (czyli tylko 400 metrów mniej niż mają Rysy 😉 )

przełęcze w alpach
Turracherhohe zdobyta

Awarie, zniszczenia, zgubienia

 Ilość awarii: 2

Pęknięta opona w rowerze M.

Oraz zacięta przerzutka we Włoszech.

Ilość przebitych dętek: może z 5 🙂 to bardzo mało.

naprawa roweru w trasie
Uwaga, awarie, u góry: wymiana dętki, na dole tuż przed pęknięciem opony

1 stłuczone żebro M. w upadku pod prysznicem, na bardzo śliskiej podłodze. Co oznaczało co najmniej 3 tygodnie bólu i ograniczonej sprawności.

Ilość zniszczeń:

3 pary spodenek rowerowych, które się zużyły;

1 mocowanie do sakw (które pękło w starciu z murkiem, o który się M. otarł z impetem);

1 gumka do włosów 😉

1 rozklejone sandały, w drugich poprzecierała się gumka mocująca (na ratunek przyszedł nam włoski szewc);

1 klapki M.;

1 telefon N. (przestał reagować na dotyk, sam z siebie);

1 koszulka rowerowa N., która poległa w starciu z suszarką do włosów w Delfach (M. chciał szybko przesuszyć rzeczy, ale nie uwzględnił delikatnego sztucznego materiału, z którego wykonano koszulkę 😦

Inne cyfry:

Ilość czasu spędzona w Rzymie: 4 miesiące;

Przeczytaj o tym, jak nam się żyło w Wiecznym Mieście.

Czas spędzony w Polsce: 1 miesiąc między wyjazdem z Rzymu a ruszeniem w dalszą trasę.

Stracone kilogramy:

N. tylko 3 😦

M.: tylko 8 😦

Waga bagażu: N.: 15 kg, M.: 30 kg;

Waga rowerów: około 15 kg każdy;

Ilość zdjęć: 60 GB 😉

Ilość przyszłościowych znajomości: 0 😛 może jesteśmy dziwni, ale jakoś nie zależało nam, żeby szukać przyjaciół.

mozaika wyprawa rowerem.jpg

wyprawa rower wspomnienia.jpg

Ale za to ilość wspomnień nieskończona 😉

Natalia i M.

Podsumowanie II części wyprawy

wyprawa po europie

Po kilku miesiącach spędzonych na wyprawie rowerowej przez północną Europę, wróciliśmy do domu. Pora więc na podsumowanie 🙂

W tym poście w skrócie przybliżymy Wam tegoroczną część naszej podróży.

A w tym wpisie: Podsumowanie I części wyprawy rowerowej po Europie możecie sobie przypomnieć trasę po Bałkanach.

Zimowanie w Rzymie

wyprawa rowerowa włochy
U góry: panorama Rzymu, po lewej Zamek św. Anioła, po prawej Bazylika św. Piotr

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że zimowe miesiące, czyli od połowy listopada do połowy marca, spędziliśmy w Rzymie. Doświadczenie było niezwykłe, bo stolica Włoch jest przepięknym, magicznym miejscem na które mieliśmy prawie nielimitowany czas zwiedzania (no, może i limitowany ale było go nadzwyczaj dużo).

O ile jednak M. czuł się w Rzymie fantastycznie, o tyle N. trochę doskwierał brak bycia pomiędzy znajomymi kątami i znajomymi – tak w ogóle.

Ale Rzym stał się trochę takim naszym drugim miastem.

Rzym znane miejsca.jpg
Od lewej u góry: Koloseum, widok na Forum Romanum, akwedukty, Koloseum, widok na Watykan, Fontanna di Trevi

Więcej o naszym rzymskim pobycie przeczytacie we wpisie: Jak nam się żyło w Rzymie.

Zapraszamy też do kategorii Rzym, tam znajdziecie dużo ciekawostek na temat tego miasta 🙂

Powrót do Polski

W marcu na miesiąc wróciliśmy do Polski, żeby załatwić sprawy zdrowotne. Musieliśmy odwiedzić dentystę, który w Polsce był dużo tańszy niż we Włoszech. Do tego dochodziła jeszcze gwarancja polskiego laboratorium technicznego, no i zaufanie do znanego lekarza. Przy okazji mogliśmy trochę nacieszyć się wytęsknionym domem, spotkać ze znajomymi i najeść domowych smakołyków 🙂

Wiosna we Włoszech

A w kwietniu wróciliśmy do pozostawionych w przechowalni rzymskiej rowerów i całego ekwipunku. Wiosna we Włoszech była trochę kapryśna. Dobrze się więc stało, że ruszyliśmy ostatecznie później niż planowaliśmy (ze względu na powrót do domu). Wieczory i poranki były jeszcze zimne a co jakiś czas pogoda się psuła.

Deszcze jednak szczęśliwie udawało nam się przeczekiwać w przyjemnych kwaterach. Skończył się jednak sezon grzewczy i w mieszkaniach było dosyć chłodno.

włochy.jpg
U prawej na górze: Castigliano, na dole Termy Saturni

W każdym razie nie cierpieliśmy jednak zbytnio z powodu przymusowych dni restowych, bo po zimie (mimo, że trochę jeżdżonej) forma nam jeszcze nie dopisywała. Szybko się męczyliśmy i nogi odmawiały posłuszeństwa.

Z Włoch dojechaliśmy, przez Monako, nad Lazurowe Wybrzeże. Cieszyliśmy się bardzo, bo we Włoszech zapowiadano kiepską prognozę a poza tym trochę znudziły nam się makarony i sosy pomidorowe 😛

Francja

We Francji zaś (pociągiem pokonaliśmy fragment z włoskiego Sanremo do Monako) pogoda była piękna. A do tego widoki takie, że brak słów. Lazurowe Wybrzeże rządzi, co tu dużo mówić 🙂

francja lazurowe wybrzeze.jpg
U góry od lewej: Włoskie cinque terre, Monako u dołu: Lazurowe Wybrzeże

Południe Francji nie rozczarowało nas ani trochę. Przepiękne widoki, pogoda i do tego francuskie jedzenie. Jednak problemem Francji są imigranci i to niestety widać. W Grasse, czy w Marsylii biedne, kolorowe dzielnice sprawiają, że rozglądasz się dookoła siebie częściej niż byś sobie tego życzył i zmywasz się z tych miejsc, tak szybko, jak tylko możesz. Być może to tylko okropne uprzedzenia, a być może nie, bo jeśli czujesz się jak w filmie gangsterskim i w dodatku to nie Ty jesteś gangsterem

francja.jpg
Od góry po lewej: Grasse, po prawej kalanki marsylskie, Po lewej udołu Marsylia

W każdym razie nic złego nam się nie przytrafiło (nie licząc jakichś utarczek z właścicielem mieszkania czy właścicielami kempingu: przeczytaj więcej we wpisie o Lazurowym Wybrzeżu rowerem i ostatecznie wsiedliśmy w pociąg w Marsylii, który pokonał całą Francję  i wysadził nas pod belgijską granicą. W totalnie innym świecie.

Belgia

Północ Francji była bardzo flamandzka, zarówno pod względem architektury (strzeliste domki z czerwonej cegły, przypominające angielski lub niemiecki styl) jak i atmosferą. To już nie był południowy luz. To była północna porządnickość. Może nie jakaś sztywna i przesadzona, ale jednak.

Belgia okazała się dość ładnym krajem o koszmarnie wysokich cenach i denerwujących pagórkach; krótkich i bardzo stromych. Ostatecznie znudziła nas i zmęczyła. Ale za to jednocześnie rozkochała nas w swoich musach czekoladowych… 🙂

belgia
U góry: Dolina Mozy, reszta: Belgia

Holandia

Holandia była wytchnieniem dla naszych nóg, bo była płaska jak stół 😉 M. nie mógł jej ścierpieć. Nie tylko przez brak gór ale również za przymus jeżdżenia po ścieżkach rowerowych.

holandia wyprawa rowerem
Holandia

Faktem jest, że w Holandii jazda długodystansowa na rowerze może być stresująca. Infrastruktura dróg dla rowerów jest oszałamiająca, przez cały kraj biegną ścieżki we wszystkich kierunkach. Często po obu stronach szosy samochodowej po jednym pasie rowerowym w danym kierunku. Oznaczenia jednak nie zawsze były dla nas czytelne i czasem wyjeżdżaliśmy pod prąd (rowerzyści wtedy kręcili głową z dezaprobatą) a czasem zjeżdżaliśmy w ogóle ze ścieżki na szosę. Wtedy zaczynało się zirytowane trąbienie kierowców. Od razu.

A na koniec jeszcze robotnicy wściekli się na nas, za to, że nie chcemy jechać objazdem (rozkopali jeden pas ulicy i ścieżkę) przez pole, nie wiadomo jak daleko, tylko jedziemy kilka metrów jezdnią. Sytuacja była bardzo nieprzyjemna. Krzyki i popchnięcia. Z ulgą wyjechaliśmy z Holandii.

A szkoda, bo kraj jako taki jest ładny (przynajmniej N. się podobał). Poprzecinany kanałami, nawet w miastach 🙂 Łódki i motorówki są tutaj jednym z wielu środków transportu i sposobu spędzania wolnego czasu. Do tego ładna architektura i słynne wiatraki oraz niesamowity Amsterdam. Ale ciężko jest być rowerzystą w kraju Niderlandów.

holandia.jpg
Holandia i Amsterdam

Więcej o Belgii i Holandii przeczytasz w postach:

Belgia i Holandia rowerem

Amsterdam rowerem

12 rzeczy, które wkurzają w Belgii

Luksemburg

Do Luksemburga wjechaliśmy trochę przerażeni tym, jakie ceny produktów nas tam zastaną. Przeczytaliśmy gdzieś, że jednym z tańszych sąsiadów jest… Belgia. Belgia, w której odechciewało się jeść na widok wysokich cen.

Na szczęście w Luksemburgu było kilka dyskontów (Aldi), w których jednak było taniej niż w Belgii.

Jako państwo Luksemburg nie zapadł nam szczególnie w pamięć. Dużo lasów, dużo nijakich miasteczek. Nie widać tego bogactwa. Zaś miasto Luksemburg jest rzeczywiście ładne. Wbudowane w wąwóz z zamkiem na szczycie.

luksemburg.jpg
Luksemburg i kanion

Więcej o tym kraju przeczytacie we wpisie: 8 pytań o Luksemburgu, które sobie zadajcie

Niemcy

Wielką przyjemnością zaś okazała się trasa przez Niemcy. Kraj ten, wbrew naszym wyobrażeniom  (jakoś nigdy nie eksplorowaliśmy go, nie wydawał nam się interesujący widokowo), okazał się pagórkowaty i ładny. A do tego miał tę olbrzymią zaletę, że ceny w sklepach były porównywalne do polskich a asortyment szeroki. No i język, który M. zna świetnie a N. na tyle, żeby rozumieć, co się do niej mówi 😉

niemcy rowerem
Niemcy, gejzer w Andernach, Hamburg

W Niemczech mieliśmy awarię rowerową, którą pomógł nam zwalczyć Christian, nieznajomy, do którego zapukaliśmy z prośbą po pomoc (ale nawet nie w połowie taką jakiej nam udzielił)

Przeczytaj wpis: 10 ciekawostek o Niemczech, które Cię zaskoczą

p.s Czy wiedzieliście, że w Niemczech jest najwyższy gejzer zimnej wody na świecie? 🙂

Dania

A po Niemczech przyszła pora na Danię. Ale niczego ciekawego w niej nie było zatem polecieliśmy dalej 😉

Przeczytaj o tym, dlaczego w Dani nie ma nic. Dramatycznie nic 😉 W 4 dni przez Danię, czyli 9 ciekawostek

dania rowerem
Dania i duńskie korony

Szwecja

A z Danii promem dostaliśmy się do Szwecji. Należy zaznaczyć, że odkąd opuściliśmy Włochy właściwie przez cały czas dopisywała nam piękna pogoda, w przeciwieństwie do tego, co działo się w pierwszej części wyprawy. Tak również było w Skandynawii.

To w Szwecji nabawiliśmy się poparzeń słonecznych i uczulenia na słońce 😉

Sam kraj zaś bardzo pozytywnie nas zaskoczył. Był tylko trochę pagórkowaty, pełen ładnych widoczków (jeziorka, rzeczki, podmokłe tereny), Szwedzi okazali się sympatyczni a jedzenie niezbyt drogie. Za to pełne ciekawych smaków.

No i oczywiście zaczęły się białe noce. Fantastyczne zjawisko! 🙂 W pewnym momencie w ogóle nie robiło się ciemno.

szwecja.jpg
Szwecja

Dobrze będziemy wspominać Szwecję, chociaż pod koniec wyprawy trafiliśmy do niej jeszcze raz i wtedy zaoferowała nam tylko złą pogodę, pustkowia, lasy ale i… renifery (które wychodziły nam na szosę) oraz Lidla! 😀 w którym zaopatrzyliśmy się w tanie i pyszne, w stosunku do Norwegii, produkty.

Więcej o Szwecji przeczytasz we wpisie: Szwecja w 20 punktach, które Was zaskoczą

Norwegia

Norwegia to był nasz gwóźdź programu tego etapu podróży. Zdecydowanie warty tego, żeby do niego dojechać, nawet jeśli czasami mieliśmy już dość.

Absolutnie przepiękny kraj, który dane nam było przez pierwsze dwa tygodnie podziwiać przy słonecznej pogodzie.

norwegia wyprawa rowerem

Norwegia na każdym kroku prezentuje tak niesamowite dzieła natury, tak piękne krajobrazy, że człowiek nie może wyjść z podziwu, że jeden kraj może być w całości tak zdumiewający.

Nie widzieliśmy całej Norwegii, ale dotarliśmy aż za koło polarne, do Bodo. Kraina fiordów i lodowców całkowicie podbiła nasze serca.

norwegia rowerem.jpg

Niestety na początku sierpnia pogoda się zmieniła, zaczęło padać, mocno się ochłodziło (zrobiło się raptem naście stopni), więc będąc nieco załamani, tym co nas czeka i dodatkowo bardzo już zmęczeni, zdecydowaliśmy się wynająć samochód.

Samochód okazał się dobrym ruchem, bo nie dość, że cenowo okazało się, że wyniósł nas mniej więcej tyle, ile byśmy wydali dalej podróżując rowerami, to jeszcze pojechaliśmy dalej niż planowaliśmy na dwóch kółkach, a do tego wykpiliśmy się norwesko – szwedzkim pustkowiom i dziesiątkom kilometrów szutrowych szos.

Norwegia, chociaż wymagająca „górsko” (ale nie bardziej niż południowe kraje Europy, chyba nawet mniej niż Włochy czy południowa Francja), była najpiękniejszym krajem, ze wszystkich jakie kiedykolwiek odwiedziliśmy.

norwegia wyprawa

Więcej o Norwegii dowiesz się z wpisów:

Pierwsze wrażenia z pobytu w Norwegii w 12 punktach

Norweskie ciekawostki, czyli obserwacji ciąg dalszy.

O tym, co jeść w Norwegii.

I o podróży przez Norwegię rowerem.

Ogólne podsumowanie

Ta część wyprawy, pomimo początkowej kapryśnej, włoskiej wiosny, pozwoliła nam się cieszyć bardzo dobrą pogodą.

Dzięki temu i prawdopodobnie dzięki lepszemu zaplanowaniu trasy przez M. ten etap był łatwiejszy niż poprzedni. Po drodze były też płaskie i mniej wymagające kraje, czego na Bałkanach nie ma.

Kraje północnej Europy to jednak większe wydatki. Nawet nie na same kempingi, które (poza Danią) kosztują wszędzie mniej więcej 20 euro za dwie osoby z namiotem ale przede wszystkim noclegi pod dachem (dopiero w Niemczech i Szwecji ceny zrobiły się akceptowalne – do 50 euro za noc) oraz zakupy spożywcze. Wszelkie usługi czy inne towary (jak dętki czy opony) są co najmniej dwukrotnie droższe niż w Polsce.

Widokowo, odkąd opuściliśmy Lazurowe Wybrzeże, dopiero Norwegia sprawiła, że naprawdę zapierało nam dech w piersiach z powodu otaczającego piękna.

Kilometrów przejechaliśmy mniej więcej:

M.: 8 500 km. N.: 6000 km, nie licząc Rzymu..

To ok 3 000 więcej niż podczas poprzedniej części. A mimo to, odczucia mamy takie, że było łatwiej.

Nie mieliśmy żadnego wypadku, niebezpiecznej sytuacji, jedynie jedną poważną awarię (pęknięcie opony w Niemczech). Ludzie których spotykaliśmy na naszej drodze z reguły byli życzliwi i pomocni.

Na pewno jeszcze nie ochłonęliśmy po powrocie i ciężko powiedzieć, czy mamy jakieś skonkretyzowane plany co do dalszych podróży.

Ale z pewnością teraz na blogu nastąpi cykl różnego rodzaju podsumowań! 🙂

Natalia i Mikołaj

Norwegia rowerem w jeden miesiąc. I trochę samochodem.

W Norwegii spędziliśmy miesiąc i pięć dni. Lipcowa część podróży przez ten kraj minęła nam przy przepięknej pogodzie, dzięki czemu mogliśmy się bez przeszkód zachwycać wspaniałą przyrodą. A było na co patrzeć! 🙂

Początek. Oslo i rozeznanie w sieciach handlowych.

Początek pobytu spędziliśmy w Oslo, mieszkając w bardzo przyjemnym mieszkaniu, przystosowanym ze starego sklepu z produktami mlecznymi. Na samo miasto poświęciliśmy raptem jedno popołudnie i to dość krótkie, bo akurat zbierało się na potężną burzę. Ale Oslo i tak nie podbiło naszych serc, więc niczego nie żałowaliśmy mimo, iż w pośpiechu wracaliśmy do domu.

Oslo zwiedzanie
Zwiedzanie Oslo

Poza samym odpoczynkiem w mieszkaniu, pobyt w Oslo miał jeszcze tę zaletę, że mogliśmy zapoznać się z sieciami norweskich sklepów i dokładnie obejrzeć asortyment każdego z nich oraz ceny.

Norwegia czerenie.jpg
Czereśnie ze stoliczka przy drodze. 25 złotych za paczuszkę.

Mimo to, początkowo, każdy pobyt w markecie przyprawiał nas o ostry ból głowy i trwał sporo czasu, bo nie łatwo było wybrać coś do jedzenia w akceptowalnej cenie. Ostatecznie jednak, kiedy już wiedzieliśmy czego gdzie się spodziewać (w całym kraju asortyment jest taki sam i w każdym sklepie, każdej sieci, prawie jednakowy), byliśmy w stanie dość szybko zebrać koszyk zakupów (i zapłacić 200 koron za kilka „najtańszych” rzeczy :P).

A dzięki temu, że kuchnia jest w zasadzie standardem na norweskich kempingach, to mogliśmy przygotowywać sobie prawdziwe posiłki, co sprawiło, że nasze jedzenie było w Norwegii paradoksalnie najlepsze.

Steki (!), pieczeń w sosie, ziemniaczki, czasem frytki, pizza z piekarnika. To wszystko było w naszym zasięgu, nie dość, że cenowym (jakimś cudem fajnie przyprawione mięso było o połowę tańsze od surowego) to i technicznym.

Tylko problem był z warzywami, świeże są koszmarnie drogie. Podsmażaliśmy lub piekliśmy w piekarniku te mrożone albo puszkowane, czasem kupowaliśmy mieszankę surówkową kapusty z marchewką i sosem coleslaw. I było wszystko bardzo smaczne! 🙂

Przeczytaj o jedzeniu w Norwegii.

Dalej na zachód.

Zachodnia Norwegia bardzo nam się podobała, zwłaszcza malownicze płaskowyże (na które niestety trzeba było wjechać w pocie czoła). Widoki islandzkie (na tyle, na ile sobie Islandię wyobrażamy), trochę księżycowe. Wszystkie odcienie zieleni, jeziora, wysepki, skały, skałki i góry, szumiące strumienie i huczące wodospady. Przepięknie, co tu dużo mówić.

norwegia podróż rowerem
Norweska przyroda

norwegia piękne miejsca 2.jpg
U dołu widok na fiord z 600 metrów n.p.m

Samochód po raz pierwszy.

Dotarłszy na kemping w Oddzie (który był zresztą bardzo zatłoczony i jednocześnie nieprzystosowany do takiej ilości ludzi), wypożyczyliśmy po raz pierwszy w Norwegii samochód, po to, aby pojechać do oddalonego o ponad 200 kilometrów Lysebotn, gdzie M. miał robić BIGa.

Auto wypożyczone zostało w trochę dziwny sposób, bez żadnej umowy, tanio (400 NOK za dzień), nawet nie płaciliśmy w momencie wypożyczenia, tylko dopiero przy oddawaniu. Nawet się zastanawialiśmy, czy samochód nie jest jakiś „lewy”, ale wszystko było w porządku i podczas jazdy i po oddaniu.

Jazda autem do Lysebotn była dobrym ruchem, chociaż część drogi prowadziła górską, bardzo wąską szosą (i bardzo pagórkowatą), na której nie mieściły się dwa auta obok siebie (co gorsza jeździły nią ciężarówki!). Jednak płaskowyż, jaki tam zobaczyliśmy, był jednym z najpiękniejszych na całej wyprawie. Rowerem byśmy się tam nie wybrali, bo było zupełnie nie po drodze donikąd, a jeszcze musielibyśmy pokonywać straszliwe pagórki.

Norwegia droga na lysebotn
Droga na Lysebotn

Z Oddy wyjechaliśmy, nie zaliczając słynnej Trolltungi. Być może był to błąd, ale stwierdziliśmy, że widoki jeszcze będą, a nie mamy ochoty zostawać na tym kempingu, w którym trzeba było stoczyć walkę nawet o miejsce do zmywania naczyń.

Po Oddzie wjechaliśmy w krainę fiordów, która codziennie sprawiała, że z zachwytu zapierało nam dech w piersiach 🙂

Fiordy jadły nam z ręki!

Ze znanych atrakcji, które były na naszej trasie, ominęliśmy też słynną w rowerowym świecie drogę Rallarvegen. Holendrzy na rowerach, którzy jak wiadomo, jeżdżą tylko ścieżkami rowerowymi (tu przeczytasz o podróży rowerami przez Holandię) nie mogli w to uwierzyć. Woleliśmy wybrać asfalt niż wspaniałą, wielką, terenową drogę rowerową? I jeszcze na koniec nie zjechać sobie z obładowanymi sakwami, karkołomnym, terenowym, ostrym zjazdem? Ano takie z nas dziwaki 😉

Nasza szosa szła po przeciwnej stronie grani, widoki na niej były niesamowite – raczej nie gorsze, do tego zjazd obfitował w wiele tuneli (łącznie może i nawet ze 20 kilometrów!). Szczęśliwie była niedziela, więc ruch samochodowy był niewielki, więc te tunele były doświadczeniem ciekawym a nie traumatycznym 😉 Do tego część z nich można było objechać starą drogą, która była tylko dla nas 🙂

Norwegia rowerem
Norwegia dzień tunelowy

W tunelach było ciemno i bardzo zimno (10 stopni! Na zewnątrz około 20).

I lodowce też.

W kolejnych dniach wjechaliśmy też w krainę lodowców, które robią niewiarygodne wrażenie, zwłaszcza, gdy błyszczą na błękitno w słońcu. Aczkolwiek słońca było coraz mniej.

Pod koniec lipca pogoda zaczęła się psuć, coraz częściej padało nocami, nad ranem albo nawet, niestety, w ciągu dnia. Temperatury zaczęły odczuwalnie spadać. Wieczorami ciężko było wytrzymać na zewnątrz. Czasami na kempingach były ciepłe świetlice lub jadalnie, generalnie miejsca do siedzenia, które nas ratowały 😉

norwegia śnieg i lodowce
Norweskie lodowce

Niestety im pogoda była gorsza tym i samopoczucie coraz słabsze, zwłaszcza, że zmęczenie się powiększało. Dlatego taka kempingowa jadalnia, chociaż dobrze, że w ogóle była, to nie dostarczała odpowiedniego komfortu, bo cały czas ktoś się po niej kręcił, co było zrozumiałe, ale męczące.

A na jednym z kempingów (szczęście w nieszczęściu, że pod koniec trasy) M. poślizgnął się pod prysznicem i tak niefortunnie upadł, że myśleliśmy, że co najmniej stłukł sobie żebra, o ile nie pękły albo nie złamały się. Ból utrzymuje się do teraz (dwa tygodnie po upadku) ale wyraźnie słabnie, więc chyba jednak nie stało się nic poważnego, co najwyżej wspomniane stłuczenie.

Upadek któregoś z nas był w sumie tylko kwestią czasu, bo to nie pierwszy raz, kiedy podłoga prysznica na kempingu jest gładka jak szkło, a polana wodą robi się szalenie śliska. Każde z nas wielokrotnie się ślizgało, uderzając się to kostką, to nadwyrężając jakieś ścięgno przy próbie łapania równowagi, aż w końcu niestety, doszło do upadku. Szczęśliwie raczej niegroźnego.

Z feralnego kempingu spakowaliśmy się po porannym deszczu i ruszyliśmy dalej, żeby znaleźć się w lepszym miejscu (pod dachem i w okolicy sklepów), bo prognozy zapowiadały gwałtowne pogorszenie się pogody.

Przyszła jesień.

I w taki sposób pierwsze trzy dni sierpnia spędziliśmy w hostelu (który w czasie roku szkolnego jest internatem) w miejscowości Forde, bo od rana do wieczora cały czas padało. Ja byłam zupełnie załamana, bo pogoda już od jakiegoś czasu się psuła, ale teraz prognozy były fatalne  a ja byłam dodatkowo strasznie zmęczona i miałam serdecznie dość wszystkiego.

Szczęśliwie Forde było większym miastem i nie dość, że w pobliżu kwatery mieliśmy duże markety, dzięki czemu mogliśmy się zaopatrzyć na czas uziemienia, to jeszcze oferowało wypożyczalnię samochodów.

Ze względów pogodowych i zmęczeniowych postanowiliśmy pożyczyć auto. O tym, czy był to dobry pomysł przeczytacie w kolejnym wpisie 🙂

Samochód po raz drugi.

Samochodem, w kilka dni, pokonaliśmy trasę, którą przy sprzyjających warunkach robilibyśmy co najmniej trzy tygodnie (plus dni odpoczynku), i pojechaliśmy jeszcze dalej.

Norwegia żegnała nas pogodą w kratkę, czasem trochę lepszą a czasem znacznie, znacznie gorszą, bardzo zimnymi ale i długimi wieczorami (słońce zachodziło po 22), oraz, oczywiście boskimi widokami.

Norwegia droga trolli
Norwegia, u góry Droga Trolli, na dole widok na Geiranger

Fiord Geiranger (chyba najpiękniejszy na świecie), słynna droga Drabina Trolli, lodowiec Briksdalbreen, niezwykła Droga Atlantycka a na koniec koło polarne i wiry na morzu w Saltstrummen, które wyglądają, jakby to rzeka płynęła pod górę.

norwegia droga atlantycka
Droga Atlantycka

Ale po Drodze Atlantyckiej Norwegia przestała być już tak oszałamiająca, kierowaliśmy się w stronę Szwecji (po bigi i Lidla :P), widoki nadal były niesamowite, ale już nie tak bardzo. Były za to setki kilometrów pustkowia. Tylko lasy. Czasem pojedynczy domek. Atrakcję wtedy stanowiły renifery 🙂 Trochę się zdziwiliśmy, kiedy po raz pierwszy wyszły nam przed auto. Potem mieliśmy już oczy dookoła głowy – i słusznie, bo pojawiały się często i bezstresowo przechadzały się przez drogę.

renifery w szwecji
Renifery

Na jednym z takich pustkowi, podczas bardzo brzydkiego dnia, przed kempingowaniem uratowało nas schronisko (inaczej musieli byśmy jeszcze jechać kawał, a był już wieczór i przed nami tylko kamping), które stało na zupełnym odludziu, 800 metrów n.p.m. Jakiś cud, że tam było i że byli właściciele 😉 którzy zresztą okazali się przesympatyczni.

Wspaniałe widoki pojawiły się znowu w okolicach Bodo. Znowu morze i góry, skały wystające z wody, tworzyły przepiękne krajobrazy. A do tego niezwykłe wiry morskie 🙂

wiry morskie norwegia
Koło polarne i wiry morskie

Pożegnanie Norwegii

Generalnie oficjalnie uznajemy Norwegię za najpiękniejszy kraj w jakim byliśmy, ale z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że jest to najpiękniejszy kraj na świecie 🙂

norwegia rowerem
Norweskie płaskowyże

 

norwegia rowerem
Norwegia, widoki

Naszą trasę po Norwegii skończyliśmy 15 sierpnia. Jeśli chodzi o pogodę to raczej był to dobry termin na koniec podróży po Skandynawii. Było już po prostu zimno, nawet jeśli czasem chmury się rozwiały i słońce grzało to wieczory były nieprzyjemnie chłodne. Często też padało. Trzy ostatnie noce decydowaliśmy się na spanie pod dachem (ostatnia była podyktowana koniecznością spania blisko lotniska i tym, że trzeba było zdążyć na 7 rano na samolot) właśnie ze względu na kiepskie warunki pogodowe. Ja wiem, że są tacy, którym nie straszny deszcz, wiatr i ziąb, no ale my (a zwłaszcza N.) do takich nie należymy 😛

Powrót do domu

Norwegia
Norwegia, droga na płaskowyżu

 

Dzięki temu, że mieliśmy samochód, mogliśmy już dzień przed lotem spakować rowery i sakwy tak, aby były gotowe do przygotowane jako bagaż samolotowy. Okazało się jednak, że przeceniliśmy ich wymiary.

Z reguły na wyprawy zabieraliśmy mniejszy zestaw i teraz nie pasował on do siebie gabarytowo (w torbę z Ikei wkładaliśmy dwie duże sakwy a w drugą dwie małe i wór, który też zawsze był mniejszy). No ale jakoś ścisnęliśmy jedno z drugim i… okazało się, że waży za dużo. Niewiele, bo o 1,5 kg, no ale jednak. Szybkie rozbebeszanie bagażu (nie tak znowu szybkie, bo trzeba było rozwiązać supeł tworzący paczkę) i musieliśmy pozbyć się soku, którego nie wypiliśmy a który w związku z tym chcieliśmy zabrać.

Potem okazało się.. że przy punkcie odprawy nie ma nikogo! A pani z punktu obok stwierdziła, że skoro lot już za godzinę i nikogo nie ma, to pewnie odprawa się skończyła… Nieźle się zestresowaliśmy, ale chwilę później jednak pani przyszła (wcześniej siedziała sobie w biurze i odsyłała wszystkich do maszyn).

Kolejne, jeszcze dłuższe oczekiwanie, aż będziemy mogli nadać rowery  (rowery przeważnie odprawiane są osobno, w miejscu przeznaczonym dla bagażu specjalnego/ wielkogabarytowego, musimy więc zawsze czekać najpierw na odprawę bagażu, potem sprzętu) i już. Możemy pędzić do bramek bezpieczeństwa.

Tu trzeba było wyciągnąć cały sprzęt elektroniczny do przeskanowania. Wyciąganie go z małych sakw, które bierzemy jako bagaż podręczny kończy się prawie zawsze wyciągnięciem wszystkiego innego.. . więc kolejna nerwówka.

Oczekiwanie na samolot poszło na szczęście bez większych problemów, ale już sam samolot odleciał chwilę później niż miał, bo czekaliśmy, aż znajdą czyjś bagaż 😉 I tu też mały stresik, bo przecież mamy przesiadkę, jak tak będziemy czekać za długo i nie zdążymy na nią, to ciekawe co wtedy… ale zdążyliśmy.

Do Oslo dolecieliśmy planowo. Tutaj przesiedliśmy się w samolot do Krakowa i w Polsce już na spokojnie złożyliśmy rowery i ruszyliśmy na pociąg do Łodzi. Po drodze jeszcze wstępując do Carrefoura, gdzie ceny były tanie jak barszcz (w sklepie na Rynku, w sercu starego miasta! 😉 ) po dobre picie i do budki tureckiej po kebaba 😛

A w Łodzi poszło jak z płatka. W domu byliśmy koło 19 🙂 trochę się pokrzątaliśmy i padliśmy jak zabici ciesząc się, że wreszcie jesteśmy w wytęsknionym domku 🙂

Ciąg dalszy podsumowań nastąpi 😉

Natalia i M.

Belgia i Holandia, czyli jak tu płasko!

Beneluks rowerem

Pociąg z Marsylii zawiózł nas do Tourcoing, czyli w okolice miasta Lille. Okazało się, że północ Francji to domy  z czerwonej cegły, jak na Śląsku 😛

Miasteczka były bardzo schludne, ładne i przypominały poniemieckie lub angielskie budownictwo. Zrobiło się zupełnie niefrancusko. Ale to żadna ujma, a wręcz nawet plus, bo francuskie miasta są z reguły trochę nijakie. A kolorowe kamieniczki i domki z czerwonej cegły mają wiele uroku.

Belgia.jpg
Typowe belgijskie miasto

Belgia

Nasza trasa wiła się pomiędzy granicą francusko – belgijską i wjeżdżając do Belgii nawet nie zauważyliśmy, że ją przekraczamy. Po prostu zmieniła się grafika znaków i pojawiło się dużo więcej rejestracji belgijskich. Dopiero  za drugim razem przy ulicy stał znak belgijskiej prowincji oraz tablica informująca o dozwolonych prędkościach na drodze.

belgia rowerem
W Belgii jak w Polsce

Jednak nie tylko zabudowa się zmieniła. Krajobraz również. Zrobiło się prawie całkiem płasko. Pojawiło się bardzo dużo terenów rolnych. Znikły palmy, kaktusy, jaszczurki (ale papugi są! :D). Są za to czaple, ganiające się po polach zające, dużo liściastych drzew. Jest swojsko i sielsko. Bardzo przyjemnie.

Ale po Belgii w tym tygodniu nie pojeździliśmy. Prawie od razu przejechaliśmy do Holandii. Chociaż zanim do tego doszło zobaczyliśmy jeszcze Gandawę i Antwerpię. O ile Gandawa bardzo nam się spodobała, o tyle słynna Antwerpia niezbyt. Gandawa to taki większy Gdańsk, jeśli ktoś lubi takie klimaty to będzie zachwycony 🙂 Natomiast Antwerpia jest jakaś taka… niby też w tym stylu ale czegoś jej brakuje.

Gant Belgium
Urocza Gandawa

Antwerpia.jpg
Antwerpia

Holandia

Natomiast Holandia, póki co, okazała się lepszą wersją Belgii  😉 domki ładniejsze, trawniki i ogrody dużo bardziej zadbane (wymyślnie przystrzyżone krzewy, dużo roślin).

Nadal jest oczywiście płasko, ale krajobraz urozmaicają co chwilę kanały, czasem zabytkowe wiatraki. Jest naprawdę przyjemnie. Zresztą, to, że jest płasko to dla mnie bardzo miła odmiana 🙂 M. trochę utyskuje 😉

Holandia wiatraki
Holenderskie kanały i wiatraki

No i infrastruktura rowerowa budzi podziw.

W Belgii było nieźle, wzdłuż dróg prowadziły ścieżki i pasy rowerowe, było się oddzielonym od ruchu samochodowego, ale ścieżki często były w kiepskim stanie i z dużą ilością szkła. Natomiast w Holandii to głównie asfaltowe ulice dla rowerów. Cała infrastruktura. Pasy, skrzyżowania, tunele, wiadukty. Drogi rowerowe wzdłuż autostrady i wszędzie między miastami i miasteczkami. Czasem tylko jest to wydzielone pobocze ale czasem też kostkowy fragment chodnika.  Praktycznie zawsze w świetnym stanie i bez śmieci.

Ale ma to też swoje złe strony. Nawet nie można pomyśleć o tym, że z takiej ścieżki zjechać na ulicę, bo zbyt na niej telepie, bo nie wiemy jak ona prowadzi dalej a my skręcamy, bo skręcaliśmy i nie zauważyliśmy wjazdu, a ścieżka ogrodzona jest od ulicy krzakami. Natychmiast znajdą się dobre dusze w samochodach i na chodnikach, gestami i krzykami oraz klaksonami wskazujące nam, gdzie jest nasze miejsce. To niestety jest trochę przesada.

Rowery w holandii.jpg
Holenderskie i belgijskie ścieżki rowerowe

 

Aha, no i po ścieżkach w obu tych krajach obowiązek jazdy mają również motorynki i skutery! Szok i lekka przesada. Powinni jechać na szkolenie do Rzymu 😛

Miasta w Holandii

Na razie udało nam się zobaczyć Dordrecht, czyli miasteczko, którego kamienice są krzywe. Podobno żaden dom nie jest tam prosty 🙂 Wychylające się przed szereg budynki rzeczywiście robią niezłe wrażenie! 🙂

Holandia na rowerze
Dordrecht

Słynny Rotterdam okazał się wielokulturowym miastem – gigantem. Ale niezbyt ładnym i niezbyt ciekawym. Trzeba mu to wybaczyć, bo w trakcie drugiej wojny został zbombardowany do gołej ziemi i odbudowywany. Nowoczesność więc przeplata się z resztkami historycznej zabudowy, ale źle to wygląda. Trochę tak „bez ładu i składu”.

Holandia rowerem
Rotterdam

 

Godne uwagi było miasteczko określane jako jedna z pereł Holandii: Delft. Zbudowane nad kanałami, zabudowa taka jak wszędzie w Holandii, urocza 😉

Delft holandia
Delft

Również Haga okazała się fajnym, ciekawym miastem, aczkolwiek też w tym samym stylu.

Haga holandia
Haga

Generalnie trzeba przyznać, że w zasadzie wszystkie miasta i miasteczka Holandii są bardzo schludne i ładne. To samo tyczy się przedmieść. Nie ma też mowy o śmieciach czy jakimś bałaganie. Jest czysto a wśród pól czy gaików, którymi wiodą ścieżki rowerowe można wypatrzeć dzikie gęsi czy inne ptactwo 🙂

O Holandii jeszcze Wam napiszemy, w tym o Amsterdamie B-) ale na razie jest fajnie i pogoda piękna, chyba lepsza niż na Południu 😛

Natalia

 

Rowerowe Lazurowe Wybrzeże

Włochy opuściliśmy dość niespodziewanie.

Okazało się, że na najbliższe dwa dni zapowiadają deszcze, co oznaczało dla nas prawdopodobieństwo utknięcia na drogim kempingu (kwater w sensownych cenach w okolicach granicy włosko – francuskiej nie było).

Najlepszym pomysłem wydało nam się dotarcie do Francji, do miejsca, gdzie i tak mieliśmy spędzić dwa dni ze względu na pobliskie bigi.  Tylko, że od tego miejsca dzieliło nas 120 km i przełęcze. Okazało się jednak, że są pociągi 🙂

Przejechawszy zatem rowerami riwierę liguryjską, do Sanremo, gdzie zdobyliśmy dwa niewysokie bigi, które okazały się wybawieniem od koszmarnego ruchu nadmorskiej drogi, wsiedliśmy pociąg i dotarliśmy aż pod Monako.

włochy rowerem
Zła pogoda nas goni

Monako

Monako, czyli europejskie Las Vegas. Okazało się czyściutkim państewkiem, z ulicami wijącymi się po górskich stokach, pełnym zdobionych hoteli, kasyn i kamienic. Dużo przepychu, wszystko piękne, wymuskane, wygładzone. Na spacer z pieskami (kundelków nie uświadczysz) ludzie wychodzili pięknie ubrani (garnitur, błyszczące buty, marynarka, apaszka). Na ulicach drogie samochody. Galerie handlowe pozamykane w ładnych budynkach, o tym, że są tam sklepy świadczyły tylko napisy. Pozłacane 😉

monako wyjazd
Monako, europejskie Las Vegas

Dla M. Monako było trochę zbyt „ęą”, ale mnie się bardzo podobało, chociaż przyznam, że miejsce jest snobistyczne i wcale się z tym nie kryje.

Jakby tego było mało, trafiliśmy na wyścigi Grand Prix 😀 samochody wyły i warczały z toru wyścigowego, a część miasta zamknięto. I chociaż nie jesteśmy jakimiś fanami tego typu widowisk, to udało nam się jednak popatrzeć trochę z góry na zawody 😉

Monako Grand Prix
Monako i Grand Prix

Lazurowe Wybrzeże i Nicea

Z Monako ruszyliśmy w stronę Nicei Lazurowym Wybrzeżem, które zdecydowanie nas zachwyciło. Chociaż widoczność była przeciętna to i tak widoki sprawiały, że co chwilę się zatrzymywaliśmy. Przepięknie. Sama Nicea zresztą też okazała się bardzo przyjemnym miastem, z secesyjną, dobrze utrzymaną zabudową i dużą, ładną plażą. Fajne miejsce!

lazurower wybrzeże rowerem
Nicea i Lazurowe Wybrzeże

Dziki fart 😉

Po Nicei mieliśmy się przemieścić jeszcze kilkadziesiąt kilometrów pod góry, gdzie M. sobie miał pobigać. Zrobiliśmy zakupy w Intermarche, w którym nie wiedzieliśmy na co patrzeć, tyle było różnych pyszności 😀 i ruszyliśmy w ostatnią prostą do kempingu.

Po drodze minęliśmy hotelik w stylu amerykańskim, długi budynek parterowy w którym, jeden obok drugiego, mieszczą się pokoiki. Okazało się, że doba kosztowałaby nas 35 euro (czyli dość tanio), ale postanowiliśmy pojechać na kemping i zrobić rozeznanie cenowe.

Jakież było nasze zdziwienie, gdy okazało się, że kemping jest zamknięty na głucho. Na stronie żadnych informacji na ten temat, na bramie też… a jednak zamknięty.

Wróciliśmy więc do hotelu, nie dowierzając własnemu szczęściu, że mamy, gdzie spać. Gdyby nie hotelik, nie wiem co byśmy zrobili. Okolica to totalna wioska, prawie nic tu nie ma, nie mówiąc już o jakichś kwaterach, ale jednak nie aż takie bezludzie, żeby spać na dziko, zresztą… trzy noce…? A w około strome góry. A dodać trzeba, że przyjechaliśmy dość późno (koło 20), więc hotel dosłownie uratował nam tyłki 😛

Grasse – światowa stolica perfum

W hoteliku przesiedzieliśmy trzy dni. Przede wszystkim dlatego, że M. miał w okolicy dwa bigi ale też dlatego, że pogoda się popsuła. Padał deszcz, szalały burze.

Dopiero po tym czasie udaliśmy się do Grasse, w którym też skończyliśmy w hotelu, z pięknym widokiem. Grasse okazało się wyjątkowo drogie pod względem noclegowym.

Myśląc o stolicy perfum jakie macie skojarzenia? Bo ja nastawiałam się na miasteczko pełne kwiatów, pachnące i kolorowe. A do tego urocze, średniowieczne z wąskimi uliczkami. Ewentualnie mroczne i tajemnicze, jeśli przypomnimy sobie powieść „Pachnidło” Patricka Suskinda. Czy Grasse spełniło moje oczekiwania? Nie do końca.

Po pierwsze miasteczko jest wspaniale położone, na zboczu gór, ma fajną główną ulicę wiodącą wzdłuż drzew palmowych i malutkie, kamienne stare miasto.

grasse zwiedzanie
Grasse

 

Niestety w samym mieście nie pachnie niczym szczególnym, nie jest też kolorowo czy kwiatowo, a samo miasteczko nie jest jakieś nadzwyczajne. Jest wiele innych, dużo ładniejszych i klimatycznych miejsc. Znajdziemy tu rzeczywiście wąskie uliczki zakończone schodami wiodącymi jakby na kolejne poziomy starego miasta. Ale jest ono bardzo małe i łatwo wyjść poza stricte turystyczny obręb. A tam napotkamy szwendające się dzieciaki i młodzież oraz dorosłych lustrujących przechadzające się turystki.

Przyznam, że niezbyt było przyjemnie znajdywać się w takich miejscach, szybko starałam się je opuszczać.

Francja rowerem grasse
Grasse

Natomiast niewątpliwą zaletą Grasse jest wiele perfumerii i muzeów związanych z przemysłem perfumiarskim.

Zajrzałam do kilku takich perfumerii, gdzie od zapachów łatwo dostać zawrotów głowy 😉 Oraz udało nam się odwiedzić fabrykę perfum Fragonarda. Wąchaliśmy ich perfumy, ciekawe połączenia zapachowe i czyste zapachy (np. cedr, sandał, konwalię, mimozę, werbenę, kwiat pomarańczy, paczulę, lawendę). Wszystko było dobrze opisane, dzięki temu wiemy, jakie zapachy nam najbardziej się podobają. A to nie jest takie oczywiste, wiedzieć, że perfumy liliowe to tak, ale paczula już nie 😉

Perfumeria Grasse
Perfumeria Fragonard

Obejrzeliśmy też kadzie, alembiki i inne pojemniki w których wytwarza się zapachowe olejki i perfumy, historyczny sprzęt do tegoż oraz flakoniki perfum sprzed wielu lat. Niektóre wciąż jeszcze z zawartością! 🙂 Niestety, chyba spóźniliśmy się na pokaz wytwarzania perfum, który rzekomo można obejrzeć w muzeum.

Kalanki i Marsylia

Marsylia była naszym ostatnim przystankiem na południu Francji. W drodze do miasta mieliśmy obejrzeć Calanques czyli Kalanki. Klify można oglądać spacerując po parku narodowym albo z morza, decydując się na rejs łódką.

Jako, że górskie spacery w trakcie podróży rowerowej są zawsze skomplikowane (co zrobić z rowerami i bagażem? Czy zostać w ciuchach rowerowych, które nie nadają się do spacerów (zwłaszcza spodnie) czy może jechać i się zapchać w nieprzejezdny teren?) a M. Kalanki już widział, , zbadał, a nawet trochę przewspinał, więc zdecydowaliśmy, że ja sobie popłynę w rejs a M. na mnie zaczeka.

Oglądanie 3 calanques kosztowało nas 16 euro i trwało 45 minut. Do wyboru jest kilka tras rejsowych, my akurat przyjechaliśmy tak, że najkrótsza była za 5 minut.

Przyznam, że tego typu formacje już widziałam i nie zrobiły na mnie jakiegoś olbrzymiego wrażenia ale i tak są zdecydowanie warte zobaczenia. Tak naprawdę nie wiem, czy któraś z kalanek była lepsza od innej. Dostaje się mapkę, gdzie są one oznaczone, ale łódka płynie cały czas wzdłuż imponujących klifów, wpływając do małych portów, żeby turyści mogli podziwiać zatoczki.

kalanki zwiedzani
Calanques Marsylia

 

Po Kalankach ruszyliśmy do mieszkania, które wynajęliśmy przez Airbnb i powiem szczerze, uważam, że wynajmowanie pokoju w czyimś domu to małe nieporozumienie. Tym razem nie dość, że właściciel okazał się niepoważnym bucem, który w ogłoszeniu napisał, że można się zameldować w mieszkaniu od 11 rano a w mailu, że najwcześniej mamy być o 15, po czym i tak się spóźnił około godziny, podał też informację, że mówi po angielsku, ale jedyne co potrafił to „okay”, to na dodatek okolica była bardzo mocno wątpliwa.

Do domu wpuściła nas jego żona – piętro 5, winda nie działała, więc M. targał bagaże na górę, na kilka razy, a ja stałam pod blokiem, pilnując dobytku i będąc zagadywaną przez dzieciaki. Uliczką zaś przejeżdżały auta pełne czarnoskórej młodzieży, jak na filmach sensacyjnych. Poziom stresu mocno mi skoczył 😉

A gdy przyszedł jej mąż, to urządził scenę, że rowery nie mogą zostać w przedpokoju. Okej, może przedpokój był mały, ale ustawiliśmy je tak, że nie przeszkadzały. Długo się nie mógł z tym pogodzić, chyba dla samej zasady, ale kiedy powiedzieliśmy, że albo rowery zostają, albo my się wynosimy, to wreszcie dał spokój. Nie mogliśmy się zgodzić na wystawienie ich na klatkę schodową ze względu na niezbyt bezpieczną okolicę.

Samo mieszkanie okazało się całkiem okej, z tym iż korzystanie z łazienki i kuchni (poza tym, że dzielonymi z właścicielami) wiązało się z przechodzeniem przez salon w którym przesiadywali gospodarze. Na szczęście po południu sobie gdzieś poszli i do późnego wieczora nie wrócili. Zapewne dlatego, że wypadło nam tu być w sobotę 😉

Co zaś się tyczy Marsylii,  to jest to wyjątkowo wielokulturowe miasto, trochę zapuszczone i nie dające poczucia bezpieczeństwa. Okolice turystyczne są w porządku, ale lepiej nie zbaczać zbytnio ze szlaków. M. Marsylia bardzo nieprzypadła do gustu a we mnie nie wzbudziła żadnych emocji.

marsylia zwiedzanie
Marsylia z góry

Francuckie kempingi

We Francji spaliśmy trochę pod dachem, ze względu na pogodę a trochę na kempingach. I tak jak nie mam jakichś złych wspomnień z naszej poprzedniej wyprawy po Francji,  tak tym razem nie wyglądało to najlepiej.

Przede wszystkim w kwestii wifi popularna jest konieczność zapłaty za dostęp do Internetu. No i to jeszcze by tak nie bolało, gdyby nie fakt, że to dostęp na godzinę, albo kilka godzin i kosztuje na przykład 5 euro.

Poza tym sam standard kempingów jest co najwyżej poprawny.

 

Inną sprawą jest to, jak nas potraktowano pewnego dnia, którego odwiedziliśmy trzy kempingi i na każdym stało się coś nieprzyjemnego. Pierwszy z nich nie miał przyzwoitych miejsc pod namioty, tylko bungalowy. Dostaliśmy więc do rozbicia się jakiś zabłocony, podeszły wodą skrawek ziemi, przy drodze, gdzie wszyscy przejeżdżali samochodami (ciekawe jak szybko ktoś wjechałby w kałużę i nas ochlapał) i pod czyimiś oknami. Sanitariaty były brudne, że aż bolało patrzeć. W dodatku kibelek był tylko jeden i jeden był prysznic. Na szczęście w pobliżu miały być jeszcze dwa kempingi, więc szybko odjechaliśmy stamtąd, wzbudzając oburzenie właścicieli.

Drugi kemping, chociaż kierowały do niego nowe znaki, okazał się zamknięty. I nie byłoby w tym nic takiego, gdyby nie to, że luzem biegał duży pies, owczarek. Zaczął nas obskakiwać i obszczekiwać. Był dosyć agresywny a właścicielka nie raczyła go zabrać, ani nawet przywołać do siebie. Musieliśmy go odpędzać rowerami, do momentu aż przyszedł po niego jakiś facet.

Zaś na trzecim kempingu, na którym musieliśmy już zostać, ignorowano nas na recepcji przez kilka minut. Właściciele byli czymś bardzo zajęci, co wymagało krzyczenia do siebie, chociaż znajdowali się tuż obok siebie i kompletnie nie przejmowali się, że klienci stoją i czekają, żeby im zapłacić… a miejsce jakie dostaliśmy było tuż obok jakiegoś remontu, na którym prace wznowiły się jak tylko rozbiliśmy namiot. Na szczęście skończył się mniej więcej wtedy, gdy skończyliśmy brać prysznice.

Rano zaś pani z recepcji nie raczyła otworzyć nam szlabanu blokującego wjazd i wyjazd (przejście dla pieszych było wyjątkowo wąskie, z objuczonym rowerem nie dało rady się przecisnąć), bo… gadała przez telefon. Nikt nie wymagał od niej podejścia i zatańczenia, tylko wciśnięcia guzika zdalnie, z recepcji w której była. Przerosło ją jednak to zadanie i ostatecznie musieliśmy ręcznie unieść szlaban na tyle ile się dało i przejść pod nim.

A Francuzi mówią oczywiście tylko po francusku i często są dość niemili, pani w okienku na dworcu kolejowym czy na recepcji kempingu. W odpowiedzi na zadane pytania usłyszeliśmy na przykład „nie pozwalają!” (na przewóz rowerów) nie! (czy mówi po angielsku). Żadnego przepraszam, przykro mi, niestety. Większość osób jest tu raczej sympatyczna i przyjazna,  nawet zagadują w tym swoim dziwnym języku 😛 ale jakoś pewna konsternacja poznawcza pozostaje. No i nadal nie umieją jeść widelcem 😛

Ale, a propos, to jedno trzeba im przyznać  – jedzenie mają najlepsze na świecie! 🙂

Pociąg pod belgijską granicę

Nasz miesięczny, niespodziewany, powrót do Polski wiązał się między innymi z tym, że chcąc trzymać się planu bycia w Norwegii latem, musieliśmy jakoś nadrobić czas w terenie. Dlatego zdecydowaliśmy się na pociąg,  który przewiezie nas z południa Francji na północ kraju, pod granicę belgijską. Pociąg jedzie tylko 5 godzin (i ma chyba z kilometr długości)! Rowery zabiera złożone, w cenie zaś po dwie sztuki bagażu – musieliśmy więc dokupić więcej.

Okazało się, że mimo obiecanej przestrzeni bagażowej na 2 metry, nie było jej. Jeden rower bez koła zmiescił się w dużej półce zaś drugi musiał stać obok niej. Owinięte w worki foliowe, chyba dla niepoznaki 😀

Pociąg jest linii (przewoźnika?) OuiGo i jeśli będziecie chcieli z niego korzystać, to musicie wiedzieć, że OuiGo nie respektuje innych kart do płatności internetowej niż… oczywiście francuska. Szczęśliwie kolega Serwecz nas poratował (dziękujemy!) bo inaczej to nie wiem, co byśmy zrobili. OuiGo chyba działa tylko mobilnie.

A teraz oby północ nas miło rozczarowała! 😉

Natalia i M.

Gorąca Toskania czyli włoskiej trasy ciąg dalszy

toskania rowerem

Dwa kolejne tygodnie upłynęły nam w prawdziwie włoskim upale. Ale o ile w ciągu dnia jest czasem nieco za gorąco, to wieczory są jeszcze trochę za chłodne. Mimo to pogoda pozwoliła nam cieszyć się pięknymi okolicznościami trasy 🙂

Wpis o powrocie na wyprawę rowerową po przerwie zimowej.

Gorące Termy di Saturnia

Jednym z miejsc, które były na trasie, a o którym należy wspomnieć to Terme di Saturnia. Przyznam, że pierwszy raz w życiu kąpałam się w wodach termalnych 😀 Piękne Terme di Saturnia, wcale nie śmierdziały tak bardzo siarką, jak się spodziewaliśmy, a woda była przyjemnie ciepła.

Termy te to „zbiór” basenów ułożonych schodkowo, pomiędzy którymi przelewa się woda. Niestety dno jest dosyć kamieniste i trzeba iść bardzo ostrożnie, tym bardziej, jeśli zależy nam na zdjęciach wykonanych z wody.

Bardzo przyjemnie jest się zanurzyć w termach i pozwolić się ochlapywać wodzie nasyconej związkami mineralnymi. Co ciekawe okolica nie jest szczególnie ciekawa turystycznie. W pobliżu nie ma nawet dobrze rozwiniętej sieci gastronomicznej czy noclegowej. Są drogie resorty i jeden kemping dla campingcarów – właśnie tam się rozbiliśmy, pomiędzy wielkimi samochodami 😛 ale sam teren był całkiem w porządku a zapłaciliśmy tylko 11 euro B-)

termy włochy
Kąpiel w gorących termach

Przeczytaj też o teramch w greckich Termopilach.

Sobota na Elbie

Kolejnym interesującym punktem naszej trasy był skok na Elbę. Co prawda nie znaleźlibyśmy się tam, gdyby nie fakt, że jakiś złośliwiec umieścił na wyspie biga 😛 mimo to o mało byśmy z niej nie zrezygnowali, bo okazało się, że prom w dwie strony kosztował nas 80 euro! :O Kompletnie nie spodziewaliśmy się takiej ceny i chwilę rozważaliśmy co zrobić. Jednak ostatecznie postanowiliśmy płynąć.

I dobrze, bo wyspa okazała się urocza. Jak to wyspa śródziemnomorska 😉 A do tego spędziliśmy noc na fajnym kempingu nad samym morzem – aczkolwiek woda była jeszcze bardzo zimna, jak w Bałtyku latem 😛 no i płynęliśmy promem, co jest samo w sobie frajdą 😀

W drugą stronę prom nam uciekł 😛 przyjechaliśmy 6 minut po czasie i spędziliśmy przymusowe 50 minut na skwerku, nieopodal portu, jedząc drugie śniadanie.

Elba wycieczka
Widoki z Elby

 

Volterra – czyli ruszamy wgłąb lądu

Volterra to miasteczko założone przez Etrusków, jej początki datowane są przed 700 rokiem p.n.e. Niestety, leży na wzgórzu, na 500 metrach, więc trzeba było się do niej dostać, a podjazd w połączeniu z upałem nas wymęczył. Pokręciliśmy się jednak trochę po uliczkach Volterry. Wysokie, kamienne domy dawały na szczęście dużo cienia, dzięki czemu można było odetchnąć od prażącego słońca.

Trzeba przyznać, że sama Volterra jest urocza, ale nie różni się wiele od innych tego typu średniowiecznych miasteczek – bo to średniowiecze pozostawiło najwięcej po sobie w tym miejscu.

Kto był w Carcassonne, a zwłaszcza w Czeskim Krumlovie ten może sobie wyobrazić, jak mniej więcej wygląda Volterra, aczkolwiek nie jest aż tak imponująca jak Carcassone. Ma za to pozostałości rzymskiego amfiteatru i forum 🙂

A także opuszczony wielki teren byłego szpitala psychiatrycznego, którego niestety nie udało nam się zwiedzić, bo był szczelnie ogrodzony i jakiś pan filował na płot 😦

Volterra zwiedzanie
Volterra

Lucca

Przez Etrusków założona została też Lucca, w której spędziliśmy dzień restowy. Miasto ogrodzone jest murami z XVI wieku, które robią naprawdę niesamowite wrażenie. Zaś sama Lucca, chociaż ma opinię perełki, nie sprawia, że człowiek przystaje co chwilę i zachwyca się architekturą czy kolorowymi ogrodami. Owszem, jest tu kilka ciekawych budynków, zwłaszcza kościołów ze zdobionymi fasadami, ale chyba główny urok tworzą wąskie uliczki pomiędzy kamieniczkami w stylu romańskim.

Na jednym ze znanych w mieście miejsc, Piazza Anfiteatro, trafiliśmy na targ kwiatowy. Dodał bardzo dużo uroku temu placowi, który zresztą samo w sobie jest chyba najciekawszy. Ma owalny kształt, a dookoła stoją kolorowe kamienice. Plac został zbudowany na planie i pozostałościach dawnego amfiteatru. Coś jak Piazza Navona w Rzymie, tylko zbudowana na Koloseum.

Miasteczko zwiedziliśmy spacerując. Zbyt duża ilość turystów sprawia, że rowerem nie jest łatwo się poruszać, a poza tym bez roweru wygodniej jest wejść w każdą dziurę i zrobić zdjęcie z dowolnego miejsca 😉 Objechaliśmy je też po murach – tak, bo mury miasta zostały zaadaptowane jako deptak i park jednocześnie. Ludzie na nich piknikują, wyprowadzają psy, dzieci się bawią. Taka wycieczka to około 5 kilometrów bardzo przyjemnego spaceru czy przejażdżki rowerowej, podczas których można zobaczyć miasto z trochę innej niż zwykle perspektywy 🙂

Lucca zwiedzanie
Citta di Lucca

Campingi w tym czasie

Trzeba też oddać sprawiedliwość campingom, na których nocowaliśmy przez ten czas. Nie należę do osób, które przepadają za tego typu obozowaniem, ale muszę przyznać, że w większości były to miejsca bardzo przyzwoite a niektóre wręcz super. Nie tylko pod względem wyglądu  – trawka pełna stokrotek? Proszę bardzo. Widok na morze? Nie ma problemu. Basen tylko dla nas? Też był 🙂  ale też i standardów. Większość campingów oferowała czyste i przyzwoite czy nawet bardzo dobre zaplecze sanitarialne ale i zdarzyła się kuchnia. Były lodówki i zawsze możliwość przytargania sobie krzesełek i stolika – a to akurat nie jest norma.

No i oczywiście pogoda dodała dużego plusa, tak, że obozowanie nie było przykrą koniecznością.

camping włochy
Obozowanie  i mieszkanie

Ale były też i takie campingi, co to miały prysznice na żetony i ogólnie słabo się prezentowały, tak aby przypomnieć, że obozowanie to nie jest moja ulubiona zabawa 😛

Vademecum kempingowicza.

Albo jak wynająć mieszkanie przez internet?

W Lukce zaś spędziliśmy dzień odpoczynkowy w mieszkaniu. Zapowiadało się, że będziemy dzielić je z gospodarzami lub innymi gośćmi, a tymczasem rodzina mieszkała w drugiej części domu a do naszej dyspozycji było całe, fajne mieszkanko oddalone 400 metrów od centrum miasta. Super 🙂

Z przygód jakie nas spotkały, to musimy się z Wami podzielić szokiem, jaki wywołuje w nas użytkowanie naszej grzałki do wody. Żeby nie wstawiać za każdym razem maszynki, czasem chcemy zagrzać wodę grzałką. I o ile jej podłączenie skutkuje wywaleniem korków w mieszkaniu – to jesteśmy w stanie jakoś zrozumieć, to wywalenie korków na kempingu do gniazdka, do którego podłączają się campingcary już nie! Szok.

Nasza grzałka jest mocniejsza niż cała instalacja wielkiego auta…?

Inną rzeczą, jaką zaobserwowaliśmy jest bardzo duża liczba czarnoskórych we Włoszech. Kiedy byliśmy tu w 2014 roku nie zwróciliśmy uwagi, żeby było ich jakoś więcej niż w innych krajach. Tymczasem teraz jest ich bardzo dużo, w każdym mieście i miasteczku a ich ulubionym miejscem są markety. Po prostu pod nimi przesiadują, ewentualnie sprzedają różne drobiazgi, typu skarpetki czy paski do spodni.. Nie, żeby to jakoś przeszkadzało (o ile nas nie zaczepiają, albo nie pokrzykują między sobą), ale jest to dość ciekawe zjawisko.

W każdym razie bardzo przyjemnie mija nam początek naszej włoskiej trasy. Trzeba też dodać, że oko cieszy soczyście zielona, uroczo pagórkowata Toskania.

M. mówi, że mu przypomina Pogórze Beskidzkie i w związku z tym go nie wzrusza. Ale ja myślę, że się nie chce przyznać 😉 jak mogą nie wzruszać zielone wzgórza pokryte żółtymi i fioletowymi kwiatami, pobocza usłane czerwonymi makami i kamienne domki na szczytach tych wzgórz 🙂

toskania rowerem
Zielona Toskania

Natalia i M.

II etap wyprawy czas zacząć!

Nasz miesięczny pobyt w domu zleciał bardzo szybko i nadszedł czas, żebyśmy wrócili na trasę. Mogliśmy oczywiście też ją przerwać, zwłaszcza, że dobrze nam było w domu. Pierwsza część wyprawy i pobyt w Rzymie trochę nas nasyciły a do tego w Polsce zrobiła się piękna wiosna.

Ale postanowiliśmy jechać dalej. Szkoda odpuszczać taką przygodę 🙂 Dlatego jedziemy zgodnie z planem, a w razie potrzeby będziemy go modyfikować.

Przypomnij sobie podsumowanie I części wyprawy dookoła Europy.

Początek w Rzymie

Do Rzymu przylecieliśmy chorzy. No, może nie słanialiśmy się na nogach ale mieliśmy dość nieprzyjemne problemy z gardłami, oboje. Więc kasłaliśmy niczym para gruźlików, a M. nawet zaniemówił 😉

W każdym razie odebraliśmy rowery i rzeczy z przechowalni i pojechaliśmy do hoteliku, który okazał się być zaadaptowanym mieszkaniem w starej kamienicy, więc był klimacik. Zwłaszcza, że wystrój taki raczej przedwojenny 😉 ale było bardzo czysto i przyjemnie 🙂

Rzym gdzie spać
Amico Hotel, Rzym

 

Minusem tej miejscówki był kompletny brak miejsca na rowery. No, może w pokoju by się zmieściły, ale nie było ich jak wtargać na górę (7 piętro!) wąską klatką schodową. Winda również była bardzo wąziutka. Pani recepcjonistka, kiedy się dowiedziała, że nasze rowery zostały same na klatce, zrobiła panikę. Faktem jednak jest, że w opiniach o hotelu pisano, że okolica jest nieciekawa, zwłaszcza wieczorem. My często byliśmy w tych rejonach, robiąc zakupy w Auchan i za dnia nie wyglądało, żeby było tu gorzej niż w innych dzielnicach Rzymu, które nie są w ścisłym centrum.

W każdym razie rowery powędrowały na „zaprzyjaźniony” parking, gdzie gość wziął od nas 10 euro (po 5 od roweru)! Czyli tyle co za samochód…

Chcesz wiedzieć, jak wynająć fajne mieszkanie na dłużej?

Kolejne dni

Zaś kolejny dzień Włochy przywitały nas marną pogodą. Prognozy były kiepskie i niestety się sprawdziły. W okolicy Ostii dopadł nas deszcz, wzmógł się wiatr, a że dodatkowo nie czuliśmy się najlepiej, to zakończyliśmy w tejże miejscowości. Pod dachem, w fajnym hoteliku.

Skoczyliśmy jeszcze rzucić okiem na Ostia Antica, ale nie wchodziliśmy na teren ruin, nie przekonało nas to, co było widać z zewnątrz, a że w Rzymie widzieliśmy już wiele to i nie byliśmy spragnieni oglądania kolejnych tego typu miejsc.

Co takiego widzieliśmy w Rzymie? O tym przeczytasz tutaj.

Ostia zwiedzanie
Ostia Antica, Zamek Julisza II i podwórko przed zamkiem

Na szczęście dwa kolejne dni upłynęły w słonecznej aurze. Chociaż niestety niebo zaczęło się chmurzyć a prognozy straszą nas burzami i deszczami.

Miłe początki

Te startowe dni dodatkowo oferowały nam bardzo fajne miejsca. Jezioro Bracciano (nad nim rozbiliśmy namiot na kempingu – glampingu. To taka forma luksusowego kempingowania. W tym przypadku luksus polegał na przewiewanej wiatrem łazience, letniej wodzie pod prysznicem, zimnej w umywalkach i ryczeniu kosiarką do 19 wieczorem i dmuchawą do liści od 8 rano), Cerveteri czyli nekropolię Etrusków z VII w. p.n.e, bardzo przyjemne miejsce do zobaczenia.

Przeczytaj więcej o kempingach z piekła rodem!

nekropolia etrusków
Etruskie grobowce w Cerveteri

Musieliśmy jednak zrezygnować z opuszczonego miasteczka Monterano, ze względu na czekające nas na drodze do niego podjazdy a nasze zdrowie wciąż nam nie dopisuje. Gdybyście jednak byli w okolicy, to chyba warto zobaczyć.

Następny dzień to był dojazd do miasteczka Marmore – na kemping, który leży tuż przy wodospadzie marmurowym. Niestety nie widać go (w związku z tym musimy się wybrać do niego osobiście :P), za to nieźle słychać. Wieczorami wyją syreny ostrzegające, że puszczają wodę w wodospadzie z pełną siłą. Wtedy to dopiero szumi 😉

wodospad marmurowy
Częściowy widok na wodospad marmurowy

Jeszcze po drodze wpadliśmy do Calcaty. Uroczego, małego średniowiecznego miasteczka. Troszkę oszukaliśmy pociągiem, ale sami przyznajcie, po co bezsensu pokonywać przełęcze? 😛 Zwłaszcza, że paskudne przeziębienie nie odpuszcza. Na szczęście w Marmore mamy fajny drewniany domek, ptaszki śpiewają, gości nie ma. Spokojnie, przyjemnie, M. zdobywa BIGa a ja się leczę i byczę 🙂

średniowieczne miasteczko włochy

Tak więc nam upłynął nasz okres startowy. Trochę ciężko, trochę choro ale też przy bardzo pięknych okolicznościach przyrody 🙂 Oby dalej było tylko lepiej 😉

Natalia

Wokół rzymskich murów

Porta san paolo rome

Na pewno każdy z Was zdaje sobie sprawę, że jednym ze sposobów obrony miasta przed najeźdźcami było zbudowanie murów wokół niego.

Tak też czynili starożytni Rzymianie i pierwsze mury miejskie postawili już około 400 roku p.n.e! Tak zwane mury serwiańskie zachowały się dziś dość szczątkowo, ale na tyle dobrze, że archeolodzy byli w stanie ustalić ich przebieg. Mur miał ok. 3,5 m grubości, ponad 7 m wysokości, a jego obwód wynosił ok. 11 km.

mury rzymskie
Czarny obrys: mury serwiańskie, czerwony: aureliańskie, źródło: zagubieniwrzymie.pl

Kilkaset lat później,  około 300 roku n.e, cesarz Aurelian rozkazał wznieść wokół miasta nowy mur, aby zwiększyć bezpieczeństwo oraz umocnić fortyfikacje, zwłaszcza, że Rzym wciąż musiał odpierać ataki wrogich plemion.

Podczas budowy wykorzystano już istniejące obiekty, takie jak akwedukty czy koszary. Długość muru wynosiła około 19 kilometrów, wysokość 6-8 metrów a grubość 3 metry. Budowano go z betonu i okładano cegłą. Do wnętrza miasta prowadziło zaś 18 bram, a kilka z nich funkcjonuje do dziś.

Mury aureliańskie działają na wyobraźnię, budzą podziw i jednocześnie ciekawią, dlatego postanowiliśmy wybrać się na wycieczkę wokół nich.

Trasa miała mniej więcej 19 kilometrów, chociaż mury ciągną się obecnie na około 12 kilometrach i w wielu miejscach już nie istnieją, ale ulice nie zawsze idą wzdłuż nich i trzeba nieco kluczyć, dlatego dystans wyszedł trochę dłuższy niż prawdziwa długość.

mury miejskie w rzymie
Tak, dzień przed naszą wycieczką w Rzymie spadł śnieg

Naszą wycieczkę rozpoczęliśmy od Piazza del Popolo i ruszyliśmy dalej ulicą Viale del Muro Torto.

Pierwsze wrażenia

Przede wszystkim mur zdumiewa tym, w jak dobrym stanie się zachował w wielu miejscach. To nie tylko ściany, to też wieże, bramy, flanki, „balkony”, całe fortyfikacje.

Oczywiście z biegiem lat był odnawiany, wzmacniany i stał się częścią współczesnego Rzymu. Ale chyba w żadnym mieście nie ma tak dobrze zachowanych murów, które byłyby jednocześnie tak duże i tak stare. Przeważnie obiekty z początków naszej ery to raczej kilka kamieni, a tutaj mamy monumentalne ściany, zachowane w całości. Kolejny raz Rzym udowadnia, że nie ma sobie równych w kwestii zabytków i robienia wrażenia.

Przede wszystkim bramy miejskie

Bramy miejskie są chyba najciekawszą częścią murów, zwłaszcza, że każda ma swoją nazwę, dzięki czemu można dowiedzieć się czegoś na temat historii jaka za nimi stoi. Do dziś zachowało się tylko kilka bram, ale właściwie każda budzi zachwyt.

Porta Flaminia (albo Porta Popolo) – czyli brama, którą widzimy na Piazza Popolo. Była przebudowywana kilkukrotnie i była jedną z głównych bram wjazdowych. To ją jako pierwszą widziały orszaki wkraczające do miasta.

Piazza del Popolo Rzym
Piazza del Popolo i w oddali Porta Flaminia

Porta Pinciana – służy jako jedna z bram dla ruchu kołowego. Jej nazwa oraz nazwa wzgórza na którym się znajduje pochodzi od nazwiska rodu, do którego należała ziemia: Pincio.

Porta Pinciana Rzym
Porta Pinciana – właściwa brama po prawej, zasłonięta palmą, u góry rycina zewnętrznej ściany

Porta Salaria – to ciekawe miejsce. Dzisiaj jest to mała, ale bardzo ładna, prywatna (?) posesja na skwerku, który znajduje się pomiędzy ruchliwymi ulicami. Niegdyś był tam jeden z urzędów celnych. Urzędy celne znajdowały się na granicach celnych, po przekroczeniu których należało zapłacić odpowiednią opłatę za wywożone lub wwożone do miasta towary.

Porta Salaria rzym
Porta Salaria kiedyś i dziś, trochę się różni

Porta Nomenanta – została zamknięta (konkretnie zamurowana). Pozostały po niej tylko wieże o cylindrycznym kształcie i zabudowany ślad w ścianie murów.

Bramy rzymskie
Porta Nomenanta – widoczny ślad po zamurowaniu bramy, źródło: wikipedia.org

Porta Tiburtina – to tak naprawdę było skrzyżowanie trzech akweduktów z V wieku p.n.e. Łuk, który widzimy w tym miejscu powstał w 10 r. p.n.e na zlecenie Oktawiania Augusta, aby umożliwić przeprowadzenie drogi – Tiburtiny. Łuk można obejrzeć z dosyć bliska a jego górna część jest w zasadzie na wysokości wzroku, dlatego doskonale widać inskrypcje chwalebne dla cesarza Oktawiana Augusta a także cesarza Tytusa, który bramę odnowił. Co ciekawe, widać również zarys krowiej (?) czaszki, ale nie wiemy, czy to zwykły dekor czy może coś oznaczający symbol.

Rzym mury aurelianskie wycieczka
Porta Tiburtina – na prawym zdjęciu widoczne inskrypcje i płaskorzeźba czaszki

Porta Maggiore – jadąc dalej, ulicą Porta Labicana,  docieramy do czegoś w rodzaju pętli tramwajowej i jednocześnie jednego w najbardziej monumentalnych miejsc w mieście. Jak sama nazwa wskazuje jest to Brama Większa  (chociaż jej nazwa tak naprawdę pochodzi prawdopodobnie od bazyliki Santa Maria Maggiore   więcej na jej temat przeczytasz w tekście o zwiedzaniu rzymskich kościołów, do której można dojść przechodząc pod Bramą i idąc dalej prosto, w kierunku miasta). Porta Maggiore była bramą główną do miasta i jednocześnie skrzyżowaniem 3 antycznych akweduktów. Doskonale widać otwory, którymi przepływała woda.

Będąc tam zwróćcie uwagę na dziwną budowlę stojącą obok bramy, pokrytą okrągłymi otworami. To…. Grobowiec piekarza! Z tego co nam się udało dowiedzieć, był to prawdopodobnie rodzaj żartu w stylu „jestem piekarzem a stać mnie na grobowiec tuż przy murach, ha!” 🙂 (pochówek w granicach miasta był prawnie zakazany). Jeśli się przyjrzycie, to u zwieńczenia  grobowca widać małe postaci obrazujące proces wytwarzania i wypiekania chleba, a te okrągłe otwory miały przypominać właśnie piece.

Kolejną ciekawostką związaną z tym miejscem jest to, że pod samą Portą zachował się fragment antycznej drogi – duże kamienie bazaltowe, na których dostrzeżecie koleiny wyjeżdżone przez starorzymskie powozy. Jeśli będziecie mieć szczęście to bramki ogrodzenia, za którymi stoi brama, będą otwarte, skorzystajcie z tego, bo przejście pod takim olbrzymem i w dodatku starożytną drogą robi niezwykłe wrażenie. No i uważnie przyjrzyjcie się sklepieniom, można zauważyć całkiem dobrze zachowane malowidła.

Brama ta jest przykładem istniejącej wcześniej budowli, którą włączono w ciąg murów miejskich. Bramą miejską stała się jednak dopiero w V wieku, po przebudowie.

Porta Maggiore Rzym
Porta Maggiore – po prawej stronie bramy widoczny grób piekarza

Zaś pod wiaduktem kolejowym, który możecie zobaczyć nieopodal Porty, odkryto bazylikę z I wieku i to zupełnie przez przypadek, bo w wyniku zapadnięcia się ziemi w trakcie budowy. Bazylika obecnie jest ukryta pod skrzyżowaniem, wejście do niej znajduje się w murze kolejowym, na ulicy via Prenestina 17 można ją zobaczyć tylko po dokonaniu wcześniejszej rezerwacji, w drugą i czwartą niedzielę miesiąca: https://www.coopculture.it/en/heritage.cfm?id=184# .

Porta San Giovani – idąc dalej dotrzemy do bramy zdobionej trawertynowym łukiem oraz mniejszymi łuczkami w ścianie muru. Odbywała się tutaj Noc Czarownic – według legend 23 czerwca duch Herodiady, żony Heroda, przekonał swojego męża, aby ten ściął głowę Janowi Chrzcicielowi. Organizowana była więc huczna impreza z fajerwerkami i grzechotkami, która miała na celu przepędzić złe duchy. Podczas tej uroczystości jadło się również ślimaki, których rogi symbolizowały niezgodę. Zjedzenie ślimaków miało „zakopywać” kłótnie i nieporozumienia nagromadzone w poprzednim roku.

Podobno Rzym chce wrócić do tej tradycji.

Bramy rzymskie
Brama San Giovani kiedyś i dzisiaj, niewiele się zmieniła

Porta Asinaria (ośla brama) – kolejna brama, którą napotykamy trzymając się murów to brama, którą przedarli się Goci w XVI wieku. Obecnie ogrodzona i niedostępna, kiedyś droga, która nią przebiegała, via Asina, łączyła pola i pastwiska z miastem.

Ośla brama rzym
Brama Asinaria – niestety zasłonięta parasolami, w oddali Bazylika św. Jana na Lateranie

Porta Metronia – brama poboczna, zamknięta prawdopodobnie w XII wieku i otwarta na nowo w XVI wieku.

Wycieczka rowerowa wokół murów aureliana
Porta Metronia

Porta Latina – jedna z większych. Oryginalnie zachowana antyczna brama, którą flankują średniowieczne, cylindryczne wieże. Ponad łukiem wjazdowym możemy zauważyć monogram Konstantyna Wielkiego, świadczący prawdopodobnie o przeprowadzonych na jego zlecenie pracach renowacyjnych.

Bramy rzymskie wycieczka
Porta Latina od drugiej strony

Porta San Sebastiano jedna z największych i najlepiej zachowanych bram. Przebiega nią via Appia Antica, a w środku mieści się Muzeum Murów, którego zwiedzanie jest darmowe. Możemy się przespacerować w środku murów, tak jak robili to starożytni Rzymianie, wyjrzeć przez otwory strzelnicze, mamy też możliwość spojrzenia na panoramę miasta, daleko, daleko za murami.

Muzeum murów rzym
Porta San Sebastiano, widok z murów i łuk Druzusa

Sama brama wyłożona jest trawertynem, który został pokryty krzyżami oraz napisami przez wędrujących do Rzymu pielgrzymów.

Tuż za bramą możemy podziwiać łuk, który wspierał akwedukty doprowadzające wodę do Term Krakali.

Porta San Paolo – ostatnia z bram to Porta San Paolo, wspaniale zachowana. Mieści się w niej kolejne darmowe muzeum, trochę przypominające Muzeum Murów, tylko mniejsze. Brama początkowo nosiła nazwę Porta Ostiense, ze względu na szlak prowadzący z tej części miasta do portu w Ostii.

Muzeum Porta San Paolo Rzym
Porta San Paolo od zewnątrz i w środku

Inne miejsca w murach

Nie tylko bramy sprawiają, że mury stanowią zachwycającą konstrukcję. Budowniczowie wykorzystywali istniejące budowle do wzmocnienia murów, ale i mury były wykorzystywane do postawienia późniejszych budynków.

Przykładem może być Villa Gentili, dom, który wznosi się ponad ściany murów ze wspaniałą, metalową werandą od jednej strony i uroczymi okienkami, wciśniętymi w mur, od drugiej. Znajdziecie ją tuż przed Porta Tiburtina.

Mury aureliańskie rzym
Willa z dwóch stron oraz teren za murem

Idąc ulicą Porta San Lorenzo, znajdziemy bramę prowadzącą na teren willi, a za nią wspaniały ogród z mosteczkiem, oranżerią i dużym patio. Śliczne miejsce, aż żal, że to teren prywatny.

Bastion Adreatino – jadąc wzdłuż murów od Porta San Sebastiano, ulicą Viale di Porta Adreatina, znajdujemy się chyba przy najlepiej wyglądających ścianach – w nich ukryty był Bastion Adreatino stworzony w XVI wieku, aczkolwiek budowy nigdy nie dokończono. Nie przeszkadza to jednak, aby wysokie, świetnie zachowane mury budziły zachwyt.

Bastion Adreatino mury aurelianskie rzym
Widok na mury – bastion oraz stemma

Na rogu możemy podziwiać chyba jedną z większych rzeźb przedstawiających herb papieski, tzw. stemmę, tym razem papieża Pawła III Farnese, na zlecenie którego bastion był budowany.

Piramida Cestiusza – tuż obok bramy Porta San Paolo znajdziemy grobowiec Gajusza Cestiusza, pretora rzymskiego. Ale nie jest to zwykły grobowiec, to najprawdziwsza piramida! Ten kształt jest efektem egiptomani jaka zapanowała w Rzymie w okolicach I wieku p.ne. Piramida jest biała, obłożona marmurem, a na jej wschodniej i zachodniej ścianie możemy dostrzec inskrypcje.

Piramida w rzymie
Piramida Cestiusza a w oddali Porta San Paolo

Monte Testaccio – to miejsce nie leży tuż przy murach, jest jednak po drodze, w pobliżu Piramidy Cestiusza (gps: 41.876111, 12.475) . To „górka śmieciowa”, a konkretnie hałda usypana w  między I w. p.n.e  a III w. n.e z resztek potłuczonych amfor po oliwie. Ma prawie 1 kilometr obwodu i 35 metrów wysokości. Amfory trafiały na wysypisko z pobliskiego magazynu portowego i portu na Tybrze.

Góra na testacio rzym
Tarasy schodkowe usypane z potłuczonych amfor

Cmentarz Protestancki na Testaccio – tuż obok wzgórza Testaccio oraz Piramidy znajdziecie jeszcze cmentarz protestancki będący jednocześnie cmentarzem dla obcokrajowców. Miejsce jest niesamowite, ma wspaniały klimat a przy okazji można z niego podziwiać Piramidę i Porta San Paolo.

Napisy na nagrobkach są w 15 językach, a pochowani są tutaj ludzie różnych wyznań. Znajdziecie groby poetów (min. grób Keatsa, Shelleya oraz syna Goethego!), aktorów, polityków ale także „zwyczajnych” ludzi. Cmentarz jest pod nadzorem 14 ambasad w Rzymie: Australii, Danii, Finlandii, Grecji, Holandii, Kanady, Niemiec, Norwegii, Południowej Afryki, Rosji, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.

Cmentarz jest pewnego rodzaju atrakcją turystyczną, można odwiedzić go bezpłatnie i nikogo nie dziwią pojedyncze grupki turystów spacerujących po tym miejscu.

Cmentarz dla cudzoziemców rzym
Cmentarz na Testaccio

Jak więc widzicie Rzym to nie tylko sztandarowe punkty; Koloseum, Schody Hiszpańskie, Forum Romanum czy Fontanna di Trevi, to również wiele innych, niezwykłych i budzących zachwyt miejsc. Jeśli będziecie tutaj i będziecie mogli sobie pozwolić na spacer czy przejażdżkę wzdłuż murów aureliańskich, zróbcie to! Nie pożałujecie ani chwili spędzonej na takiej wycieczce 🙂

mury miejskie rzym

Natalia i Mikołaj

Chcesz więcej zwiedzić w Rzymie? Zajrzyj tutaj:

To ile właściwie jest tych kościołów rzymskich i które warto zobaczyć?

Czy warto iść do Muzeów Watykańskich?

Co kryje się pod Bazyliką świętego Piotra?

Co zobaczyć w darmową niedzielę w Rzymie?

Rzymskie podziemia.

A w tym wpisie dowiesz się jak wynająć mieszkanie w Rzymie!

 

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mury_serwia%C5%84skie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mur_Aureliana
https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/architektura-rzymska/budowle-rzymskie/mury-obronne/mur-aureliana/
http://zagubieniwrzymie.pl/mury-aureliana/
https://en.wikipedia.org/wiki/Porta_San_Giovanni_(Rome)
http://rometour.org/sangallos-bastion-san-paolo-port-bastione-del-sangallo-and-porta-san-paolo-ostiense.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Piramida_Cestiusza
https://pl.wikipedia.org/wiki/Monte_Testaccio

20 najsmaczniejszych potraw czyli co dobrego jedliśmy w podróży?

co zjeść w europie

Jedną z ważniejszych rzeczy podczas podróży (ale nie tylko 😉 ) jest jedzenie 🙂 Uwielbiamy próbować nowych potraw, po pierwsze dlatego, że lubimy kulinarne eksperymenty a po drugie dlatego, że dzięki jedzeniu można choć trochę poczuć kulturę kraju, w którym właśnie przebywamy. A po trzecie, najważniejsze, czasem po prostu nie ma nic innego 😀

W każdym razie mamy dla Was listę pyszności, z którymi zetknęliśmy się podczas naszych wypraw. Warto wziąć ją sobie do serca i kiedy będziecie w miejscach, o których mowa poniżej, poszukać tych smaków (czasem i w Polsce można je spotkać, ale nie zawsze to to samo). Z reguły nie są to rzeczy drogie.

Jesteście najedzeni? Bo po przeczytaniu tej listy gwarantuję, że zacznie Wam burczeć w brzuchach! 🙂

  1. Greckie jogurty – to jest nasz hit numer jeden. Nigdzie nie dostaniecie takich jogurtów jak w Grecji, a to, co znacie pod tą nazwą w Polsce (lub gdziekolwiek poza Grecją) nie ma z nimi nic wspólnego. Niestety. Jogurty greckie w Grecji, te najlepsze, sprzedawane są w kamiennych miseczkach, owinięte folią spożywczą z małą naklejką firmy. W kamionce znajdziecie pokryty grubym kożuchem jogurt tak gęsty, że łyżka w nim stoi. Ale ten kożuch nie jest taki obleśny, jak ten, który zbiera się na przykład na mleku, to gruba, jogurtowa skórka, wcale nie obrzydzająca. Pyszna (a wierzcie mi, kożuch mleczny mnie wyjątkowo brzydzi). Smak jogurtu jest kremowo kwaskowy. Można go jeść saute, na słono i na słodko. W trasie często żywiliśmy się tymi jogurtami i kopertą z ciasta filo (albo może to było francuskie) z kremowym nadzieniem o smaku waniliowym (dostępną w każdym Lidlu). Jakie to było razem pyszne 🙂

    grecki jogurt
    Wygooglane, ale prawdziwe

    Więcej greckich pyszności w poście: Za co kochamy Grecję?

  2. Albańskie Fergese me gijze – hit numer dwa. Paprykowo – pomidorowa pasta z serem w stylu fety albo bardziej twarogu, cebulką i oliwkami. Sprzedawali ją w słoikach, z tego co czytałam, można było używać jej do mięsa, zapiekając je w tym sosie. Pyszności. Przepis na ten sos można znaleźć po polsku w Internecie i nie jest zbyt skomplikowany, mam w planach wykonanie 😉
  3. Włoska pizzanie mogło zabraknąć włoskiej pizzy w zestawieniu. Jak się okazuje są pizze włoskie na grubszym i cieńszym cieście (w Rzymie na cienkim), ale nigdy z tymi okropnymi ciastowymi brzegami (no, chyba, że całe są jednym wielkim nadzianym brzegiem, ale wtedy to nie pizza, to calzone (po włosku „skarpeta”). Trzeba uważać, aby nie dać się nabrać na lokal w którym podają pizzę rozmrażaną, albo kupując pizzę na kawałki – żeby nie dostać zimnego. Świeżutka włoska pizza jest soczysta od sosu pomidorowego, sera (konkretnie mozzarelli), który się po niej rozpływa i oliwy. Dobrą pizzerię poznaje się podobno po tym, jaką robi margheritę i bywa, że taka zwykła margherita to prawdziwe niebo w gębie 🙂

    pizza włoska margarita
    Pyszna margharita źródło: https://pixabay.com

Uwaga! Nie spodziewajmy się dostać sosu do pizzy (pomidorowego ani tym bardziej czosnkowego!). Nie prośmy też o niego – nie zrozumieją nas, a jeśli jednak, to popełnimy faux pas! No i dodajmy: przy włoskiej pizzy nie jest on do niczego potrzebny! 🙂

Przeczytaj również 16 ciekawostek o Rzymie!

  1. Chleb w Albanii, Grecji i we WłoszechJuż kiedyś wspominaliśmy, że w Albanii mają najlepszy chleb w Europie. Później się okazało, że w Grecji i we Włoszech też można znaleźć takie pieczywo, że człowiek ma ochotę sam zjeść kilo chleba 😉 Chrupiąca ale niezbyt twarda skórka i mięciutki, puszysty ale nie gąbkowaty środek, a kiedy jeszcze jest ciepły i pachnący…? Mniam!

    chleb we włoszech
    Może na zdjęciu nie wygląda najlepiej ale smakuje wspaniale
  2. Czewapcze (cevapcici) w Kosowie i Macedonii czyli podłużne kawałki mięsa grillowane i podane z grillowanym chlebem w rodzaju pity. Na pewno kojarzycie, takie zrobione w czewaptorii – mięsnym barze szybkiej obsługi, smakują naprawdę wybornie.
  3. Surówka z białej kapusty w Kosowie – taką surówkę jedliśmy tylko w Kosowie (jako dodatek do czewapczy), kilka lat temu i teraz. Próbujemy samodzielnie powtórzyć ten smak, ale nie do końca wychodzi. Kapusta ma swój naturalny kolor, chrupie i jest kwaskowa w smaku jakby z octem, tylko, że nam ocet zażółca kapustę a tam nie ma takiego efektu… Może ktoś z Was zna przepis? 😉 Więcej o Kosowie możesz dowiedzieć się z wpisu Kosowo, czy jest się czego bać?

    surówka po kosowsku
    Suróweczka, najważniejszy składnik dania
  4. Burki – burek na Bałkanach a w Albanii – byrek, to po prostu zapiekane ciasto francuskie z nadzieniem mięsnym, serowym lub szpinakowym z serem. Może być podłużny lub okrągły. Niestety w wielu miejscach burki są gumowate i mają mało nadzienia. Ale kiedy już traficie na ten dobry, to będziecie chcieli jeść go cały czas 😉
  5. Fasola w pomidorach z ziemniakami w Grecji – robiliśmy zakupy w jakimś większym markecie w Grecji i to było jedyne danie gotowe, które mogliśmy kupić i od razu zjeść na ciepło. Nigdy nie sądziłam, że zielona fasolka z pomidorami to będzie dobre połączenie, ale okazało się genialne. Do tego cebulka, ziemniaki i oliwa. Proste, łatwe i pyszne.
  6. Tzatziki i tarama – przede wszystkim takie, które można kupić na wagę. Tyczy się to zwłaszcza tzatzików, bo wtedy są robione na prawdziwym, gęstym jogurcie. Co do taramy lub taramosalaty (właściwa nazwa) – jest to pasta dla wielbicieli rybno – kwaskowych smaków (nie zrażajcie się jej dziwnym różowym albo łososiowym kolorem). Jej głównym składnikiem jest kawior, ale nie bójcie się, nie kosztuje tyle co kawior. W Grecji można znaleźć 200 gramów taramy za jedno euro.

    tarama grecja
    Może nie wygląda zbyt apetycznie, ale za to jest pyszna
  7. Małe rybki smażone bardzo krótko na głębokim oleju – jedliśmy je w Grecji, konkretnie w rodzinnej knajpce w miasteczku Florina. Nigdy później nie udało nam się zjeść takich samych, ani w knajpie, ani w lepszej restauracji ani tym bardziej jak robiliśmy je sami, ale wspomnienie do którego wzdychamy pozostało.
  8. Pate di fegatto czyli pasztet wątróbkowy. Toskański mus z wątróbki, którego w Rzymie nie znajdziecie, niestety (szukaliśmy wszędzie!). Występuje za to w marketach w Kampanii – kupuje się go na wagę, nakładany wielką łyżką do plastikowego pojemniczka, na wierzchu zawsze zbiera się oliwa. Przepyszny, co tu dużo mówić. A przepis jest na tyle prosty, że udało nam się nieraz samodzielnie zrobić taki pasztet w domu i wychodził wyborny! 🙂
  9. Pesto z radicchio czyli czerwoną cykorią – koniecznie z dodatkiem słoniny (lub boczku), po włosku po prostu radicchio con speck. Inaczej będzie gorzkie. Pesto ma kolor różowy a w smaku jest wyraziste, lekko kwaskowe, czuć też ser, który jest w składzie. W sumie ciężko opisać smak, ale jest naprawdę pyszne 🙂 Najlepiej smakuje z włoskim makaronem z rodzaju pasta fresca.

Okej, dosyć tych obiadowych dań, przejdźmy do słodkości!

  1. Włoskie ciasteczka migdałowe – czyli amaretti, zwłaszcza morbidi – co znaczy miękkie. Niestety nie należą do najtańszych słodyczy, ani w Polsce ani we Włoszech, ale uwielbiam ich smak 😉

    amaretti
    Malutkie ciasteczka migdałowe, źródło: pixabay.com
  2. Włoska kawa – po pierwsze w sklepach (zwłaszcza dużych) mamy bardzo duży wybór kaw sypanych, w tym takich specjalnie do kawiarki. Kiedy już się opanuje sztukę parzenia kawy w tym urządzeniu (a wbrew pozorom to wcale nie jest takie łatwe) możemy delektować się naprawdę pysznym smakiem. Ale przede wszystkim należy wejść na kawę do włoskiej kawiarni, gdzie mają duży, stary ekspres, zamówić i rozkoszować się pysznym smakiem napoju. Ba, nawet kiedyś weszliśmy do McDonalds’a, bo mieli tam kawiarniane stoisko z olbrzymim ekspresem. I kawa była świetna.

    Cappucino włochy
    Kawa przy barze jest tańsza niż przy stoliku, pamiętajcie 😉
  3. Cannoli sycylijskie ciastko z kremem – Włosi mają bardzo smaczne słodycze, chociaż my chyba zostaniemy wierni profiterolkom i tiramisu, ale cannoli to popularne (zwłaszcza w Rzymie) ciastko z kremem. Ciasto przypomina w smaku i kruchości faworka, tylko nadziane jest dużą ilością bardzo smacznego kremu. Jedno ciastko kosztuje jedno euro, dosyć sporo, ale warto spróbować.

    cannoli ciastka włoskie
    Cannoli, źródło: http://www.foodnetwork, autor: Alex Guarnaschellicannoli
  4. Kołacz węgierski albo kurtosz albo Kürtöskalács albo trdelnik – tak naprawdę pochodzi ze Słowacji, a najbardziej popularne jest chyba w Rumunii (często przy szosach zobaczycie dymiące jak grill stoiska – tam można je prawie na pewno kupić). Od niedawna można je też spotkać w Polsce i całe szczęście, bo to kręcone ciasto jest pyszne! Chrupiące na zewnątrz, miękkie w środku. Ciasto kręci się na wałkach w piekarniku, po zdjęciu jest bardzo gorące i obłędnie pachnie. Paluchami odrywamy pasma jeszcze ciepłego ciasta i pałaszujemy nim zdąży wystygnąć 😉

    trdelnik
    Kołacz węgierski, źródło: pixabay.com, autor: fishinkaa
  5. Greckie ciasto pomarańczowe – czyli deser z ciasta filo, ciężki i wilgotny, niezbyt słodki, idealnie wyważony smak z nutą pomarańczy. Boski 🙂 Musicie spróbować będąc w Grecji, ale z przepisów, które znalazłam, wynika, że i samemu można łatwo zrobić 🙂
  6. Panettone – o nim już pisaliśmy. Włoski rodzaj babki bożonarodzeniowej z rodzynkami, skórką pomarańczy, czasami z migdałami. Idealne panettone jest mięciutkie i wilgotne. Próbowaliśmy wyrobów kilku firm i najlepsze (a niedrogie!) było od Balocco, pamiętajcie w razie czego 😉

    włoska babka bożonarodzeniowa
    Panettone z rodzynkami i skórką pomarańczy
  7. Owoce z drzewa – towar sezonowy, ale jasne jest, że jak widzicie na drzewie dojrzałe owoce to musicie ich spróbować 🙂 Nam jak do tej pory udało się zjeść świeżo zerwane figi (pyszne!), granaty, pomarańcze, mandarynki, cytryny, czereśnie, grejpfruta, banany (na Cyprze), winogrona, migdały, daktyle, sharony, no i jabłka (ale na południe od Toskanii raczej niedobre, chyba że rosną na znacznej wysokości nad poziomem morza, np. w Macedonii były smaczne, ale tam było prawie 1000 m npm :). Widzieliśmy też pola arbuzów i plantacje kiwi. No i oliwki, ale tych nie polecamy prosto z drzewa 😉

    oliwki grecja
    Oliwki prosto z drzewa
  8. Gofry z lodami i bitą śmietaną – tego się nie spodziewaliście, co? 😀 Nigdzie gofry z lodami i bitą śmietaną nie smakują tak, jak nad polskim morzem (i nigdzie nie są takie drogie 😀 )!

    gofry nad morzem
    Gofry nad Morzem Bałtyckim

No i na koniec dwa rozczarowania.

Włoskie (zwłaszcza sycylijskie, ale w Rzymie bardzo popularne) przekąski:  suppli i arancini. To kulki ryżowe obtoczone w cieście. Suppli mają nadzienie z mozzarelli a arancini z mięska i oliwki. Oba niezłe ale bez szału, niestety.

Kebab turecki. Co prawda nie jedliśmy ich w Turcji tylko po tureckiej stronie Cypru i Sarajewa, ale za każdym razem rozczarowywał smakiem – mięso przesmażone i suche, mało warzyw, zbyt ostry lub zbyt mdły sos. Wiecie gdzie był najlepszy? W Warszawie pod Dworcem Centralnym! 🙂

No, ale mam nadzieję, że teraz już wiecie na co zwrócić szczególną uwagę podczas własnych wyjazdów 😉

Natalia

Bazylika świętego Piotra i nekropolie watykańskie – zwiedzanie

Dziurka awentyńska bazylika św. piotra

Bazylika świętego Piotra w Watykanie to jeden z punktów obowiązkowych podczas zwiedzania Rzymu. Nie mogło tam zabraknąć również nas, ale nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy nie spróbowali zwiedzić również nekropolii.

Widok na bazylikę świętego piotra
Widok na Bazylikę św. Piotra

Jak dostać się do podziemi Watykanu?

Przede wszystkim na zwiedzanie nekropolii watykańskich należy się umówić. Postępując zgodnie ze wskazówkami znalezionymi w Internecie napisaliśmy maila na adres scavi@fsp.va  i podaliśmy potrzebne informacje: ilu będzie uczestników, ich imiona i nazwiska, przedział dat, które nam odpowiadają na zwiedzanie, preferowany język przewodnika (języki są podane do wyboru, podobno jest też polski ale nie było w terminie, który nas interesował) oraz dane kontaktowe. Należało też wpłacić od razu po 13 euro od osoby (tzn. przed wizytą, mieliśmy na to pięć dni).

Dziennie nekropolie może zobaczyć tylko 240 osób, liczyliśmy się więc z tym, że proponowany przez nas termin nie będzie dostępny i że biuro wykopalisk odpisze nam dopiero za jakiś czas. Odpowiedź jednak dostaliśmy tego samego dnia, wyznaczono nam godzinę oraz datę spośród dni, które nam pasowały.

W dniu, kiedy mieliśmy zwiedzać podziemia Watykanu planowaliśmy najpierw zobaczyć Bazylikę, ale zdaliśmy sobie sprawę, że to środa – a w środy papież odprawia audiencje i Bazylika w tym czasie jest zamknięta. O tym warto wiedzieć, planując zwiedzanie.

Bazylika świetego piotra
Bazylika świętego Piotra

Po południu więc stawiliśmy się pod biurem wykopalisk. Przekroczenie murów Watykanu jest niesamowitym uczuciem. Dodatkowo fakt ten umilają strażnicy, wszyscy napotkani byli bardzo uprzejmi.

 

Nekropolie zwiedzaliśmy w mniej więcej siedem osób. Grupy są zwykle maksymalnie 12 osobowe, ale według mnie 12 osób to za dużo, miejsca w środku jest zbyt mało, żeby móc zebrać się wokół przewodnika.

Do nekropolii schodzimy pod bazylikę. Jest tam duszno i bardzo wilgotno a do tego wąsko. Wilgoć ponoć pomaga zakonserwować i utrzymać w dobrym stanie ściany podziemnych grobowców.

Zdjęć nie wolno tam robić, ale po pierwsze, nasza przewodniczka mówiła całkiem ciekawe rzeczy, więc słuchało się jej z przyjemnością (ale i pewnym skupieniem, gdyż mówiła po angielsku) a po drugie raczej niewiele by z nich wyszło. Mało jest tam miejsca, aby uzyskać dobry kadr.

Nekropolie watykańskie

Wycieczka prowadziła również przez grób świętego Piotra oraz pierwszą bazylikę (zachowaną w całości). Wszystko robi duże wrażenie. Sama bazylika jest bogato zdobiona złotem i freskami, możemy też podziwiać wspaniały malachitowo – marmurowy ołtarz.

W każdym razie miejsce jest niesamowite, nie tylko dla chrześcijan ale i dla wielbicieli starożytności, historii i tajemnic. Doskonale widać warstwy życia Wiecznego Miasta – nekropolie znajdowały się na poziomie starożytnego Rzymu, a później przeszliśmy piętro wyżej (do bazyliki), ale wciąż pod ziemią – pod podłogą obecnej bazyliki.

Wycieczka trwa około półtorej godziny a miłą niespodzianką na koniec jest to, że po przejściu przez groby papieży przechodzimy do bazyliki świętego Piotra, pomijając kolejkę.

Bazylika świętego Piotra

Sama bazylika okazała się olbrzymia, zrobiła na nas duże wrażenie. Jest bardzo bogato zdobiona zdobiona i po prostu wielka.

Bazylika świetego Piotra
Ołtarz w bazylice świętego Piotra

Bazylika w watykanie
Wnętrze bazyliki świętego Piotra

Ale punktem obowiązkowym była też kopuła. Na balkon możemy się dostać windą lub wejść po schodach (10 i 8 euro). Odcinek, który pokonuje winda jest najłatwiejszym i niewiele ułatwia. Schody są bardzo niskie, pochyłe, szybko się po nich wchodzi. Trudności pojawiają się od balkonu, gdzie każdy musi już iść o własnych siłach. Stopnie stają się wąskie, wysokie, aż przechodzą w spiralę, jest wąsko, bardzo kręto i kręci się w głowie. Co prawda w końcu przestają ale nie jest lepiej.

Bazylika kopuła widok
Panorama na miasto z bazyliki

Ściany stają się pochyle, mamy też fragment spiralnych schodów po których wchodzimy trzymając się liny zamiast poręczy (brzmi strasznie ale nie jest tak źle).

Osoby mające problemy ze stawami, błędnikiem czy z nadciśnieniem lub oddechem, mogą mieć duże trudności wchodząc na kopułę. Podobno wejście bywa też zatłoczone, więc nie ma chwili na odpoczynek. My nie mieliśmy tego problemu, bo na szczęście nikt za nami nie szedł.

„Balkon wewnętrzny kopuły” z widokiem na wnętrze bazyliki oraz mozaiki na ścianach a później wspaniała panorama na Plac świętego Piotra i Rzym zapierają dech. Widać też dobrze sam Watykan oraz ogrody watykańskie.

kopula bazyliki swietego piotra
Wnętrze kopuły bazyliki św. Piotra

Schodząc możecie trochę czuć drżenie ud, jeśli jesteście z tych mniej wysportowanych 😉 oraz ból kolan lub kostek.

Z kopuły wyjście prowadzi do wnętrza bazyliki, dlatego, jeśli ktoś rozpocznie zwiedzanie od zdobycia kopuły, to nie musi się martwić, że będzie musiał stać w kolejce drugi raz.

Kopuła bazylika
Dach bazyliki świętego Piotra

Nekropolie i bazylikę wraz z kopułą bez większego problemu można zwiedzić w jeden dzień (my zaczęliśmy o 13:30 a skończyliśmy koło 17). Jeśli możecie sobie pozwolić na wejście na kopułę to polecamy zdobyć całość 🙂 Wyjdzie Wam bardzo interesująca i fajna wycieczka.

Natalia

Będąc w Rzymie nie zapomnij o:

Muzeach Watykańskich.

Zwiedzaniu za darmo w pierwszą niedzielę miesiąca.

Murach aureliańskich.

Podziemiach miasta.

Kościołach rzymskich.

11 największych rozczarowań Bałkanów i południowej Europy

Europa gdzie nie jechać

Tydzień temu poznaliście miejsca, które najbardziej nam zapadły w pamięć – w pozytywnym znaczeniu, dzisiaj dla odmiany podzielimy się z Wami tym, co nas najbardziej rozczarowało. Kolejność przypadkowa, z północy na południe 😉

  1. Przepaść Macochy (Czechy) – to miał być największy lej krasowy w Czechach i środkowej Europie (138 m). Zdjęcia w Internecie wyglądają zachęcająco, więc mieliśmy smaka na to miejsce.

Okazało się jednak, że po pierwsze bilety na zwiedzanie jaskini trzeba było rezerwować z rocznym wyprzedzeniem (no, może przesadzam, ale dużo wcześniej, zanim przyjechaliśmy) a po drugie przepaść jest zarośnięta i w sumie nie robi większego wrażenia. Na dole ledwo widać jeziorko. Z góry miejsce szału nie robi.

Przeczytaj o wyprawie rowerowej po Czechach.

Przepaść Macochy Czechy
Przepaść Macochy

  1. Villach (Austria) – niby jedno z największych miast Austrii, ale że kraj sam w sobie mało ludny, to i (bodaj) siódme największe miasto jest po prostu dziurą. Tak sennego miasteczka tej rangi dawno nie widzieliśmy, a może i nigdy. Położone fantastycznie – między Karawankami a Alpami, niby atrakcyjne turystycznie, a… puste, bez życia. Może nie wymarłe, ale jakby zamarłe. Dla nas to nawet lepiej, ale mieszkając tam chyba można by się zanudzić. No chyba, że zimą jest lepiej (mają np. skocznię)… Ale jak zimą może w ogóle być pod jakimkolwiek względem fajnie? :p

Podróż po Austrii znajdziesz pod tym linkiem. 

3. Chorwacja – tak, tak. Chorwacja chyba już obrosła na naszym blogu w legendę 😀 ale to dlatego, że pogodę mieliśmy prawie cały czas tak fatalną, że nic tylko płakać (przynajmniej dla mnie była to walka na śmierć i życie, M. znosił niedogodności lepiej). Lało i wiały huragany, jedno i drugie na zmianę albo i na raz. A sam interior kraju też bez rewelacji. Do tego bardzo kiepskie zaopatrzenie w sklepach, ale za to pieruńsko drogo. Więc jak już Chorwacja to lepiej nie, ale jeśli jednak koniecznie tak, to tylko latem i tylko nad morzem 😉

Chorwacja podróż
Jest pięknie tylko po co te chmury?

Jakiej pogody nigdy nie spodziewasz się w Chorwacji?

4. Serbia – w Serbii byliśmy już wcześniej, w 2011 roku, wtedy jej naddunajski wschód nas oczarował, ale reszta kraju wydała się brzydka i nieciekawa (poza Belgradem, który jest brzydki ale ciekawy). Również w tym roku, chociaż zahaczaliśmy tylko o południowo-zachodnie rubieże, to Serbia nas nie zachwyciła (poza tym jednym miejscem – przełomem rzeki Uvac), chociaż mogłaby, gdyby chciała. Ale nie chce. Bardzo dużo porozrzucanych śmieci, „dzikich” wysypisk, zaniedbane okolice, brzydkie i smutne miasta i miasteczka.

O tym, jak zmarzliśmy w Serbii…

serbia podróż
Zdjęcia mówią same za siebie

5. Kanion Matka (Macedonia) – przyznam szczerze, takich miejsc widzieliśmy na pęczki, może dlatego na nas nie zrobił wrażenia. Idziesz wzdłuż góry, po jednej stronie skały a po drugiej jezioro i znowu góra. Niby jest ładnie (i wstęp za darmo) ale wszędzie leżą śmieci, nie widać też niczego przed tobą, bo widoki zasłania zawsze jakiś kawałek skały. Warto też dodać, że spokój tego miejsca zakłóca muzyka z przepływających łódek, która bardzo się niesie po wodzie i wszyscy ją doskonale słyszą. O świergocie ptaków można zapomnieć. Generalnie jednak widokowo nie jest źle, ale żeby tam specjalnie jechać, no to nie.

Wąwóz Macocha Macedonia
Wąwóz Macocha i wszędzie śmieci

  1. Pociągi w Macedoniiminus wielki jak stąd do Skopje. Nie tylko za to jak paskudnie i nieprzyjemnie potraktował nas człowiek z obsługi pociągu (nakrzyczał na nas, że rowerów pociąg nie przewiezie i koniec kropka i w ogóle nie gada z nami), ale też za to, że pociągi w Macedonii w teorii w ogóle nie przewożą rowerów (dość dziwne samo w sobie). Jeden nas jednak przewiózł, ale był w takim stanie, że mieliśmy ochotę wykąpać się w spirytusie, żeby się odkazić 😛

Chcesz wiedzieć więcej o podróży przez Macedonię?

  1. Delfy (Grecja) – Spodziewałam się po samym mieście jakichś rewelacji, sama nie wiedząc w sumie jakich. Okazało się, że samo miasto nie ma nic ciekawego do zaoferowania, to głównie dwie ulice, jedna turystyczna z hotelami i knajpami, druga raczej mieszkalna. Ale w sumie nie ma się co dziwić, Delfy rozbiły się na zboczu wysokich gór, miejsca miały niewiele, a chodziło głównie o opiekę nad wyrocznią. Delfy jednak nadrabiają przyjemną atmosferą i boskim widokiem, ale to Grecja, co się dziwić 😉

Grecja, ach, Grecja! 🙂

Grecja Delfy rowerem
U góry od lewej: widok na wyrocznię delficką, widok z Delf na morze, na dole: uliczki w samych Delfach

  1. Alberobello (Włochy) – o Alberobello krążą prawie legendy, jak tam pięknie, uroczo, cudownie. Okazało się jednak, że to przede wszystkim miasto jakich wiele, nie ma w nic ciekawego poza tą jedną małą dzielnicą (?) białych trulli. I rzeczywiście, całkiem jest tam ładnie, ciekawie i dość niezwykle, ale żeby zaraz szaleć z zachwytu? Dodatkowo pewniej „dziwności” temu miejscu nadaje fakt, że w trullach mieszkają ludzie. Normalnie sobie żyją. Jak byście się czuli, gdyby wam codziennie zaglądali w okna ciekawscy turyści i robili zdjęcia wszystkiego dookoła? Na plus miastu trzeba zaliczyć, że kupiliśmy tam najwspanialszy chleb na całej wyprawie, a może i w życiu 🙂 A w ogóle to M. się nie zgadza z moją oceną Alberobello – jemu się podobało. Więc cóż tu się dziwić, ze innym też? 😉

Alberobello podróż
U góry po lewej, widzicie panią w mieszkaniu?

  1. Półwysep Gargano (Włochy) – Miejsce bardzo ładne, ale we Włoszech są o wiele ciekawsze i dużo piękniejsze miejsca (chociażby Amalfi). Dlatego Gargano znajduje się na tej liście, bo miały być zachwyty a było „tylko” bardzo ładnie 😉

Półwysep Gargano
Gargano, widzicie te chmurska?

Od Bari do Rzymu rowerem.

  1. Kefalonia (Grecja) – sama wyspa niezbyt nas oczarowała, poza jaskinią Melissani właściwie nie była miejscem, które nam zapadło w pamięć. Dużo lasów, mało widoków, plaże bez dodatkowych atrakcji (typu klify i urwiska) 😉 No, ale był big, więc obecność (dla M.) obowiązkowa 😉

    podroz na Kefalonię
    Ale źle nie było…

Chyba już gdzieś pisałam, że zakochałam się w Grecji  😀

  1. Volos (Grecja) – miasteczko, które Grecy nam zachwalali jako przepiękny kurort. A jego jedynym urokiem było to, że znajdowało się nad morzem i u stóp gór (aczkolwiek niezaprzeczalna zaleta, to trzeba przyznać). Volos przypominał trochę Sopot. Tylko widoki lepsze 😉

Volos Grecja podroz rowerem
Volos, Grecja

Na szczęście miejsc, które rozczarowały, było dużo mniej, niż tych, które miło zapadły w pamięć i dlatego trzeba się było postarać, żeby również i tutaj dobić do 11 😉

A tu znajdziesz linki o tym, co było najfajniejsze i jak nam się podróżowało przez Bałkany i południe Włoch:

11 najlepszych miejsc w południowej Europie i na Bałkanach.

Podsumowanie I etapu wyprawy.

 

Natalia i M.

11 Najlepszych miejsc na Bałkanach i w południowej Europie

The best places in Europe

Wpis powstał pod wpływem pytania, które padło podczas rodzinnego spotkania w Rzymie – co nam się najbardziej podobało w trakcie wyprawy po bałkańskiej części europy? Ciężko było na nie jednoznacznie odpowiedzieć, bo każdemu z nas zapadły  w pamięci różne miejsca, a było ich jednak sporo. Dlatego postanowiłam, że zbiorę te najpiękniejsze (i najciekawsze) punkty naszego pierwszego etapu podróży i stworzę z nich listę, która może i Was zainspiruje do odwiedzin w tych zakątkach Ziemi 🙂 No to zaczynamy!

Od najsłabszego 😉

  1. Prisztina, stolica Kosowa (tu znajdziesz wpis o podróży przez Kosowo!). Prisztina znajduje się w naszym zestawieniu ze względu na to, iż oferuje o wiele więcej niż się od niej oczekuje. Prężnie się rozwija i wydaje się być całkiem w porządku miejscem do życia (nie to, żebyśmy chcieli, ale jest tam lepiej niż sądzicie 😉 ), zwłaszcza jak na fakt, że jeszcze kilka lat temu była całkowicie w budowie i że Kosowo dopiero od kilku lat buduje swoją pozycję na mapie świata (a i tak nie jest uznawane przez niektóre kraje). A poza tym mają tam przepyszne i tanie jedzenie 🙂 (zamiast robić jedzenie w domu opłacało się wyskoczyć do knajpki 🙂 ).

Prisztina, Kosowo rowerem
Od lewej: Biblioteka Narodowa, osiedle, główny deptak

  1. Skopje, stolica Macedonii (dowiedz się więcej, jak było w Macedonii). Miasto specyficzne, ciekawe, dziwne. Wszędzie w centrum olbrzymie posągi, budynki i mosty stylizowane i nawiązujące do okresu starożytności (Skopje odbudowuje się po trzęsieniu ziemi i podkreśla historię kraju, gdzie tylko może). Warto wspomnieć, że w Skopje jest też część orientalna (targi, knajpki, meczety). Z dala od centrum znajdziemy zarówno miejsca spacerowe jak i wielkie, komunistyczne bloki w bardzo wymyślnych, trochę futurystycznych formach. Wybierając się do Macedonii warto mieć na uwadze możliwość odwiedzin Skopje.

Skopje w Macedonii
Od lewej: Most Sztuki, widok na centrum, częściowo opuszczone blokowisko

  1. Sarajewo, Bośnia i Hercegowina (kliknij i przenieś się na bośniackie stepy). Zdziwieni? Sarajewo zasługuje na to, aby było o nim głośno. Podnosi się po tragedii jaką była wojna na Bałkanach w latach 90. XX w. I chociaż żyje się tam ciężko (chociażby ze względu na to, że ludzie w większości przypadków pracują na dwa etaty albo prowadzą we dwie osoby sklepy czynne całą dobę cały tydzień), to sądzę, że wkrótce Sarajewo będzie w stanie zapewnić swoim mieszkańcom dobry poziom życia. Ale to też po prostu bardzo ciekawe i klimatyczne miasto, trochę europejskie trochę wschodnie, trochę nowoczesne a trochę tuż powojenne. (A co ciekawe w Rzymie mają takie same tramwaje jak w Sarajewie. Przypadek? 😉 )

Sarejewo, wyprawa rowerowa
Od lewej: meczet i część rynku, widok na miasto, uliczka w orientalnym centrum

  1. Matera we Włoszech (więcej o bella Italia pod tym linkiem). Nie może jej zabraknąć, to niezwykłe kamienne miasto w środku zwykłego włoskiego miasta, jakich wiele. Ale wystarczy, że zejdziemy po kamiennych schodkach, poziom niżej niż nowoczesny deptak i zanurzamy się w zupełnie innym świecie, chociaż dzisiaj pełnym ekskluzywnych restauracji i hoteli, ale mimo to niezwykłym, zwłaszcza, gdy poznamy odrobinę historię.

Matera, włochy, wyprawa rowerowa
Widok na Sassi, Matera

  1. Alpy (austriacki tydzień wyprawy rowerowej – klik). Chyba każdy, kto widział, zgodzi się, że robią niesamowite wrażenie, a my nie byliśmy jeszcze w obrębie tych najwyższych (tzn. ja nie byłam). Bardzo wysokie, majestatyczne góry, których wierzchołki pokryte są lodem, nawet w środku lata. A do tego jeszcze dane nam było zobaczyć lodowiec Dachstein (mieliśmy na niego widok z namiotu, na kempingu w Austrii). Efekt wow gwarantowany, zwłaszcza przy zachodzie słońca 😉 (A w samej Austrii warto odnotować jeszcze uroczy Hallstatt! 🙂 )

Alpy, wyprawa rowerowa
Od lewej: Hallstatt, Alpy Juliijskie, Dachstein na wielkim zbliżeniu

  1. Słowenia (klik!). Sama w sobie bardzo mnie urzekła. Malutki kraik z pięknymi Alpami, kawalątkiem morza (uroczy Piran), soczystą zielenią traw, szemrzącymi strumieniami, wodospadami, ładną pogodą. Fajne miejsce na urlop! 🙂

wyprawa rowerowa do Słowenii
Od lewej: część górska, Kobarid, Piran i wybrzeże

  1. Polignano a Mare we Włoszech (przenieś się na słoneczne wybrzeże Italii). Miasteczko na klifie, które wygląda jakby unosiło się nad turkusową wodą Morza Adriatyckiego, domy zbudowane są z piaskowej cegły, wyglądają jakby były częścią klifu. Ale miasto nie tylko z oddali wygląda uroczo, bo spacerując po nim widzimy niesamowicie misterne małe podwóreczka, poprzytulane do siebie kamieniczki, każda inna, na innym poziomie i w nieco innym stylu, ale każda zadbana, a wszystkie razem w jakiś sposób tworzą spójną całość. Kolorowe napisy, ceramiczne dekoracje, kwiaty i ozdoby. To miejsce jest niezwykłe i ma bardzo wiele uroku.

Polignano a Mare, wyprawa rowerowa do włoch
Polignano a Mare, Włochy

  1. Jeziora Plitwickie w Chorwacji (O tym, jak Chorwacja dała nam popalić przeczytasz tutaj). Trzeba przyznać, że jest to klasa sama w sobie, nawet podczas niepogody (ale wtedy turystów jest najmniej a i tak za dużo 😉 ). Bardzo duży, zielony obszar, gdzie wszędzie jest woda – wodospady (jedne koło drugich), strumyki i strumienie, jeziora. Chodzimy po drewnianych mostkach, nad wodą albo tuż obok strumieni, świetne miejsce. Uwaga, dobrze skorzystać z toalety przed wejściem 😉

Jeziora Plitwickie
Jeziora Plitwickie, Chorwacja

  1. Grecja (link do greckiego top ten!). Chyba stała się moją miłością, po Majorce 😉 W Grecji absolutnym hitem były klify i Kanał Miłości na Korfu, a na Zakynthos Zatoka Wraku. Na lądzie zaś, w północnej części kraju, olbrzymi i głęboki Wąwóz Vikos, no i oczywiście Meteory, absolutny must see 😉 Nie może też zabraknąć greckiego zwycięzcy – plaży z widokiem na archipelagi (Chorwacja może się schować :P). Jak ja uwielbiam ten kraj 🙂  (tutaj link do pierwszej części podróży przez Grecję, a tutaj druga część wyprawy rowerowej po Helladzie).

    Greece, the best places
    Od lewej: Klify i Kanał Miłości na Korfu, Zatoka Wraku Zakhyntos, Ląd: Meteory, Wąwóz Wikos, wybrzeże

    2. Rzym (nasze pierwsze wrażenia przeczytasz pod tym linkiem). Oczywista oczywistość, właściwie jest poza skalą, bo nie ma niczego, co można by do niego porównać. Centrum miasta to żywa historia starożytności, która wciąż robi niesamowite wrażenie, a spacerując po uliczkach Wiecznego Miasta zawsze możesz odkryć coś niezwykłego. Ponadto jest tu 400 kościołów do których naprawdę warto zaglądać, bo możecie trafić na prawdziwe perełki architektury i sztuki. Poznaj 16 rzymskich ciekawostek!

Rome, the best in Europe
Od lewej: widok w stronę Watykanu, Villa dei Quintili, panorama Rzymu, Forum Romanum

  1. Przełom rzeki Uvac w Serbii (o tym, jak zmarzliśmy w Serbii przeczytasz tutaj). Co tu dużo opowiadać, spójrzcie na zdjęcia. Miejsce nas oszołomiło i jest zdecydowanie naszym numerem jeden. Nie byliśmy w Ameryce, ale sądzimy, że może się mierzyć z Wielkim Kanionem. Ogrom przełomu i te meandry rzeki sprawiają, że Uvac zapiera dech. Co ciekawe jest zupełnie niepopularny turystycznie, ciężko do niego trafić a pobliska Sjenica jest ledwo zipiącym miasteczkiem, które mogłoby zbijać fortunę na przyjezdnych. Tak się jednak nie dzieje. Podajemy Wam koordynaty, może kiedyś się zapuścicie w tamte tereny: GPS: 43.360734, 19.961653

Uvac river, Serbia
Przełom rzeki Uvac

Warto też dodać, że na uwagę zdecydowanie zasługuje bośniacki Mostar i wybrzeże Czarnogóry, ale w związku z faktem, że odwiedziliśmy te miejsca kilka lat temu, to teraz nasza trasa wiodła inaczej. Zaskoczeniem była też cała Albania, która okazała się bardzo przyjemnym krajem (link do podróży przez Albanię) 🙂

A na koniec bonus. Negatywne wyróżnienie dla Serbii, która ma wielki potencjał a koncertowo go marnuje… Niestety, przykro patrzeć na te wszystkie śmieci i ogólne zaniedbanie kraju 😦

Mamy nadzieję, że Ci co szukają inspiracji na najbliższy urlop, to dzięki temu podsumowaniu już ją znaleźli 😉

Natalia i Mikołaj

Roma o morte
Rzym albo śmierć 😉

Podsumowanie 2017 roku

podsumowanie 2017 wyprawa rowerowa

Nie lubię robić podsumowań i postanowień noworocznych, ale trzeba przyznać, że rok 2017 był dla nas wyjątkowo szalony i pełen wrażeń. Postawiliśmy nasze życie na głowie, przynajmniej tymczasowo.

Cypr wiosną

W dwa tygodnie na rowerach objechaliśmy wyspę.

Zrobiliśmy: ja około 700 kilometrów, M. około 900.

Cypr nas niestety nie oczarował, a szkoda, bo to chyba najcieplejsze miejsce Europy zimą i można jeść banany prosto z drzewa 😉

Wyprawa rowerowa na Cypr
Nie można jednak odmówić Cyprowi piękna

Świnoujście latem

Razem z mamą i siostrą wybrałam się na dwa tygodnie nad polskie morze, oczywiście pogoda była taka jak miała być, padało i wiało 😉 Ale bawiłyśmy się bardzo dobrze. To był taki trochę pożegnalny wyjazd.

Urlop w Świnoujściu
Ważne, że były gofry 😉

Wypowiedzenie wiosną

A pożegnalny dlatego, że pod koniec kwietnia złożyliśmy wypowiedzenia w naszej firmie, żeby odejść z końcem lipca. Z jednej strony ekscytacja z drugiej obawa i smutek, również z powodu rozstania z osobami, z którymi człowiek spędzał całe dnie i bardzo się zżył.

Nowa – stara współpraca

Ale zadowolona jestem z faktu, iż mogę z moją firmą współpracować w innej formie – zdalnie i z tekstem. Praca z tekstem zawsze mi się marzyła, mam więc nadzieję, że uda się ten temat rozwinąć 🙂

Wielka wyprawa latem

Z początkiem sierpnia ruszyliśmy rowerami na południe Europy, żeby przejechać ją z południa na północ w mniej więcej rok.

Wyprawa po Europie
Zjazdy są zawsze radosne 😉

Jak na razie:

Odwiedziliśmy 11 krajów, w tym 3 greckie wyspy (Korfu, Kefalonię i Zakhyntos).

Przejechaliśmy około 6000 kilometrów (ja trochę mniej, M. trochę więcej).

1 raz jechaliśmy samochodem (objeżdżając Zakhyntos).

7 razy płynęliśmy promem.

Mieszkaliśmy dłużej niż trzy dni w 2 miastach: Wiedeń i Rzym.

13 listopada dotarliśmy do Rzymu, żeby spędzić tutaj zimę.

Łącznie w 2017 roku przejechaliśmy na rowerach:

Ja: ponad 6700 kilometrów, M.: ponad 11000 kilometrów :O

Wyprawa rowerowa do Włoch
Arbelobello, Włochy

Pierwsze święta Bożego Narodzenia z dala od rodziny. Ale też pierwsze poza Polską.

Zrobiliśmy ponad 4100 zdjęć! A najwięcej w Grecji (570) i oczywiście w Rzymie (ponad 1000 na dziś!), a najmniej w Czechach – tylko 13

wyprawa rowerowa po europie
Dokumentacja przede wszystkim!

Najlepsze jedzenie jedliśmy w Kosowie i Macedonii, a najgorsze w Chorwacji i Serbii.

Najpiękniejsza była Grecja, Alpy, Austria i Słowenia (ale o tym co najlepsze będzie osobny wpis 🙂 ) no i Włochy.

Sześć kotów –  tyle na raz głaskaliśmy 😉

koty włoskie, wyprawa po europie
tylko część dała się obfotografować

42 bigi – tyle podczas tej wyprawy zaliczył eM, ale ja miałam trudniej, bo musiałam zaliczyć aż 12 😛 I do dziś się zastanawiam, czy najtrudniejsza była szutrowa Babuna Pass w Macedonii, czy jednak grecki Parnas w deszczu…

3 lub 4 gumy, tyle złapaliśmy w trasie, a dwie dodatkowe w samym Rzymie.

W oparciu o wyprawę powstał ten blog, Amici de Bici, na którym:

opublikowałam 28 wpisów (ten jest 29), a każdy z nich to około 1000/1500 słów.

3 najczęściej czytane publikacje to:

Rowerowa wyprawa po Chorwacji

10 najczęściej zadawanych pytań o podróży dookoła Europy

Rowerowa wyprawa po Czechach

co mnie osobiście trochę dziwi, bo wydaje mi się, że od czeskiego i od chorwackiego wpisu są inne, lepsze moim zdaniem (np. Vademecum kempingowicza albo greckie top 10 lub rzymskie ciekawostki) . Ale może to tylko dowodzi raz jeszcze, że nie można być jednocześnie twórcą i tworzywem? 😉

Co miesiąc blog ma około 1,5 tysiąca wyświetleń (miejmy nadzieję, że liczba wzrośnie 😉 ). Ale fantastyczne jest to, że chce Wam się wchodzić na bloga, czytać to co na nim jest, a są też śmiałkowie, którzy chwalą moją pracę pisarską i wtedy aż serce rośnie 🙂

 

Facebook

Dla sprawniejszego kontaktu założyłam również facebooka (taka ze mnie Cukerbergówna ;), dzięki któremu możemy być w kontakcie na bieżąco ze wszystkimi zainteresowanymi 🙂

Strona uzyskała dotychczas 141 polubień i 150 obserwujących, co chyba jest niezłym wynikiem jak na dość kameralny blog.

wyprawa rowerowa, włochy
Obserwować bloga można nawet spod palm 😉

Plany na 2018?

Z rzeczy „przyziemnych”, to fajnie by było rozkręcić bardziej bloga oraz móc rozwijać się „pisarsko”. A z rzeczy szalonych, to planujemy wiosną jechać dalej, aby latem być w Norwegii. Potem do domku, do mamy na obiad i na piwo ze znajomymi 😉 A dalej to się zobaczy. A eMowi to się nawet tak podoba, że w ogóle nie chciałby wracać, a jeśli już, to na krótko i na pewno nie w zimie 😛 tak więc mamy różne wizje przyszłości i na bieżąco będziemy je uzgadniać. A tymczasem przed nami planowanie najbliższej trasy po północnych Włoszech i Francji 🙂 Ruszamy dalej w połowie marca.

Podsumowanie wyprawa rowerowa
A przed nami drugie tyle! 🙂

Natalia i Mikołaj

Wizyta w Muzeach Watykańskich. Czy warto?

Watykan zwiedzanie

W ostatnią niedzielę listopada (26.11.17) wybraliśmy się zobaczyć Muzea Watykańskie. Termin podyktowany tym, iż w każdą ostatnią niedzielę miesiąca Muzea są otwarte za darmo, łącznie z Kaplicą Sykstyńską. W każdym innym terminie wstęp kosztuje 16 euro (za normalny bilet), więc wymyśliliśmy, że spróbujemy trochę zaoszczędzić.

Czytając o Muzeach i gigantycznych kolejkach tworzących się jeszcze przed godziną otwarcia (czyli o 9, a kolejki podobno trwają dwie godziny), stwierdziliśmy, że jeśli będziemy na miejscu po 8 to będzie okej.

Rano jednak naszym oczom ukazał się dłuuuugi sznur ludzi, przed nami było prawie pół kilometra kolejki. Zajęliśmy więc swoje miejsce a M. poszedł na zwiady. Okazało się, że osoby będące w pierwszej 80 przyszły tu już o 6:30! Za nami zaś szybko przyrastało kolejki, kilka minut po naszym przybyciu ogonek miał już 700 metrów, a około godziny później zakręcał dwa razy

A my czekaliśmy tylko godzinę 🙂 Która nam zleciała bardzo szybko, bo pół godziny minęło na rozważaniu sensu stania i czy rzeczywiście 16 euro to aż tak dużo 😉  i ile kosztuje bilet „bezkolejkowy” w zwykły dzień…? A kolejne pół godziny minęło mi na rozmowie telefonicznej z mamą, a M. na kursie do domu i z powrotem 😉 Nie było też zimno (jakieś 15 stopni), więc czekanie w kolejce było bezbolesne.

O godzinie 9 otworzyli Muzea i kolejka zaczęła się przemieszczać w ekspresowym tempie. Prawdopodobnie w sezonie trwa to jednak dłużej.

dziedziec Muzeów Watykańskich
Rzeźba na dziedzińcu Muzeów Watykańskich

W każdym razie wejście do Muzeów polegało na prześwietleniu bagażu, przejściu przez bramki, takie jak na lotnisku i już. Można było iść dalej. Normalnie należy kupić jeszcze bilety, ale nie tego dnia 😉

Nikt nam nie kazał odłożyć plecaka do szatni (na szczęście, bo kłębił się pod nią niezły tłum), więc mogliśmy swobodnie zwiedzać. Wzięliśmy też sobie mapkę – schemat, która nie jest zbyt czytelna, ale pozwoliła się mniej więcej zorientować w marszrucie (mapka dostępna tu).

Muzeum jest olbrzymie, ale nie przeszkadza to tłumom w wypełnieniu przestrzeni, nawet nie chcę wiedzieć co tu się dzieje w sezonie, zwłaszcza, że niektóre sale są ciasne, słabo klimatyzowane a inne wręcz specjalnie ogrzewane (chociaż może latem nie).

Sala Map, Muzea Watykańskie
Sala Map i zdobiony sufit

Eksponatów jest naprawdę dużo a po samym Muzeum chodzi się dość intuicyjnie, są drogowskazy, raczej nie da się niczego pominąć, chociaż same sale są często skonstruowane tak, że można ominąć coś co znajduje się na uboczu.

Większość zbiorów robi wrażenie lub po prostu ciekawi, na przykład Sala Egipska z zabytkami ze starożytnego Egiptu; sale z rzeźbami (niesamowite figury zwierząt i ludzi wykute przeważnie w marmurze, również popiersia), Galeria Map (gdzie największe wrażenie robi jednak sufit – zdjęcie powyżej), są również pokoje malarstwa, również współczesnego.

Sala Egipska, Muzeum Watykańskie
Eksponaty z Sali Egipskiej

Większość dzieł (freski, arrasy, obrazy) przedstawia obrazy religijne i w sumie nie ma w tym nic dziwnego. Przyznam szczerze, że całe muzeum nie zachwyciło nas tak bardzo, jak byśmy chcieli. Średniowieczne malarstwo sakralne nie całkiem do nas przemawia, chociaż doceniamy kunszt. Nowoczesne obrazy w większości są po prostu brzydkie (czy ktoś to kiedyś przyznał na głos? 😉 ). A w sali arrasów czuć starym kurzem. Jest też Sala Sobieski, w której wisi wielki na całą ścianę obraz Jana Matejki upamiętniający zwycięstwo Jana Sobieskiego pod Wiedniem. Obraz wielki, ciemny, niezbyt ładny ale za to bardzo kunsztownie namalowany. Jest jednak mało miejsca, aby go dobrze podziwiać (stoi się trochę za blisko) a ludzi dużo.

Rzeźby w muzeum watykańskim
Rzeźby w muzeum watykańskim

Jak dla nas to pamiątki starożytności są jednak najciekawsze. No i architektura. Przechadzając się po tym olbrzymim budynku warto patrzeć zarówno pod nogi, na ściany jak i na sufit, bo okazuje się, że w nich ukrywają się często perełki (albo smaczki – dla tych co zgłodnieli w kolejce 😉 ). Kolorowe, wspaniałe kafelki albo kamienie pod stopami, niezwykłe malowidła na ścianach albo misternie rzeźbione okiennice, no i sufity. Niektóre są pokryte drobnymi, kolorowymi freskami, na innych postacie są wyraźne i duże. Sufity są różnorodnie zdobione, a to pozłacanymi belkami, a to czymś co przypomina cekiny, a to wymyślnymi dekorami.

Ale chyba każdy znajdzie w Muzeach coś dla siebie.

Rzeźby w muzeach watykańskich
Rzeźby w muzeach watykańskich

Przejdźmy jednak do Kaplicy Sykstyńskiej i jedynym takim wyznaniu w całych Internetach.

No bo powiedzmy sobie szczerze. Kaplica robi wrażenie bo ma robić. Serio, w całym Muzeum, ba, w wielu rzymskich kościołach, znajdziecie o wiele lepsze, ładniejsze malowidła niż w Kaplicy. No ale to Michał Anioł, więc wiadomo, same przez się są wspaniałe. To rzeczywiście niesamowite zobaczyć to słynne „Stworzenie Adama” i „Sąd Ostateczny” w rzeczywistości. No i inne jego dzieła jak na przykład „Wygnanie z Raju”. Ale one nie sprawiły, że staliśmy i podziwialiśmy je dlatego, że poruszały nasze zmysły estetyki. Ale dlatego, że to ciekawy fragment historii.

Sama Kaplica wcale nie robi też wrażenia, ot sala, dość duża, pokryta freskami. Zapełniona ludźmi, których próbują kontrolować ochroniarze, co chwilę uciszając tłum (również przez megafon), krzyczą „No photo!” i „No Video!”. I naprawdę kontrolują, na moich oczach strażnik skrzyczał jakiegoś faceta, który robił zdjęcia. Podobno każą je kasować, tym razem jednak tylko skończyło się na przestrodze (aczkolwiek strażnik wskazał tego faceta innemu strażnikowi.. nie wiem jaki los go spotkał, nigdy więcej go już nie widzieliśmy, tego faceta 😉 )

Zatem nie ma możliwości w spokoju podziwiać malowideł, na szczęście mogliśmy postać dłuższą chwilę i zadzierać głowy tak długo jak daliśmy  radę, ale ogólny zgiełk i pokrzykiwania strażników nie pomagają w tworzeniu atmosfery.

Wyszliśmy więc z Kaplicy nieco zawiedzeni i  mieliśmy wrażenie, że nie my jedni. Po niej trafia się do kolejnych zbiorów, głównie tyczących historii chrześcijaństwa i przedmiotów używanych w kościele. Wszyscy oglądają je z podwójnym skupieniem, żeby zatrzeć rozczarowanie Kaplicą 😉

Sala Karocy Muzea Watykańskie
Sala Karocy, Muzeum Watykańskie

Muzeum Watykańskie, eksponaty
Porcelanowy klęcznik (?)

Co ciekawe, zorientowaliśmy się, że zwiedzanie „puszczone” jest od końca. Freski na suficie są odwrotnie, napisy na podłogach do góry nogami, mapy w Sali Map rozpoczynają się wyspami a kończą Włochami – a przecież raczej najważniejsze byłoby na początku. Nad jednym z przejść między muzeami znajduje się też malowidło przedstawiające Bazylikę i Plac św. Piotra. Czy to możliwe, żeby takie dzieło znajdywało się za plecami spacerujących i podziwiać je można, tylko gdy ktoś się nieopatrznie odwróci i uniesie wzrok? Raczej nie.

Muzea Watykańskie, korytarz
Bazylika w przejściu między salami

W każdym razie Muzea mamy zaliczone. To ciekawe i istotne miejsce ze względu na ilość eksponatów, ich rodzaj i historię, oraz z uwagi na oryginalne obrazy, które można podziwiać „na żywo”. Dla niektórych miejsce zapewne ważne również ze względów religijnych. Warto je zobaczyć, ale chyba nie za wszelką cenę.

Natalia

Muzeum Watykańskie
Schody do wyjścia